Trong quá trình vận hành doanh nghiệp, việc xuất hóa đơn bán hàng là một thủ tục bắt buộc để đảm bảo tuân thủ pháp luật về thuế. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp gặp tình trạng xuất hóa đơn trễ so với thời điểm phát sinh giao dịch. Vậy xuất hóa đơn bán hàng muộn có bị phạt không? Nếu có thì mức phạt cụ thể là gì? Bài viết này sẽ giúp bạn làm rõ tất cả các thắc mắc liên quan đến vấn đề này.
Quy định pháp luật về thời điểm xuất hóa đơn
Theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ, thời điểm lập hóa đơn đối với bán hàng hóa là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa cho người mua, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa. Thời điểm lập hóa đơn đối với cung cấp dịch vụ là thời điểm hoàn thành việc cung cấp dịch vụ, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa.
Nói cách khác, khi doanh nghiệp đã bàn giao hàng hóa hoặc hoàn thành dịch vụ thì phải lập hóa đơn ngay, không được trì hoãn.

Hóa đơn phải được xuất theo quy định pháp luật (Ảnh: Hoa tiêu)
Xuất hóa đơn bán hàng muộn có bị phạt không?
Nếu doanh nghiệp không tuân thủ đúng thời điểm xuất hóa đơn theo quy định thì bị phạt là điều chắc chắn. Tuy nhiên, tùy vào mức độ vi phạm mà mức phạt cũng khác nhau.
Dưới đây là các khung xử phạt phổ biến theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 102/2021/NĐ-CP):
Phạt cảnh cáo
Mức phạt cảnh cáo áp dụng trong trường hợp doanh nghiệp lập hóa đơn không đúng thời điểm nhưng không làm chậm nghĩa vụ thuế và có tình tiết giảm nhẹ. Đây là hình thức xử lý nhẹ nhất, thường áp dụng với những sai sót mang tính chất kỹ thuật hoặc do sơ suất nhỏ, như vi phạm lần đầu, lập hóa đơn chậm chỉ trong thời gian ngắn và có thiện chí khắc phục sớm.
Phạt tiền từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng
Mức phạt này áp dụng đối với hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm nhưng không dẫn đến chậm thực hiện nghĩa vụ thuế và không thuộc diện được cảnh cáo. Trường hợp này thường xảy ra khi doanh nghiệp đã nhiều lần vi phạm hoặc có độ trễ đáng kể giữa thời điểm bàn giao hàng hóa, cung cấp dịch vụ và thời điểm lập hóa đơn dù chưa ảnh hưởng đến việc kê khai, nộp thuế.
Phạt tiền từ 4.000.000 đến 8.000.000 đồng
Mức phạt này áp dụng khi hành vi lập hóa đơn không đúng thời điểm đã vi phạm rõ ràng quy định tại pháp luật về hóa đơn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ và không thuộc hai trường hợp nêu trên. Đây thường là những vi phạm có tính hệ thống, kéo dài hoặc gây ảnh hưởng đến việc xác định nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.
Lưu ý: Các mức xử phạt tiền kể trên áp dụng đối với tổ chức vi phạm. Trường hợp cá nhân vi phạm cùng hành vi, mức phạt sẽ bằng 50% mức xử phạt áp dụng cho tổ chức.

Xuất hóa đơn bán hàng muộn sẽ bị xử phạt (Ảnh: oneSME)
Làm gì khi lỡ xuất hóa đơn bán hàng muộn?
Để hạn chế rủi ro, nếu doanh nghiệp phát hiện xuất hóa đơn bán hàng muộn cần xử lý nhanh chóng theo các bước sau:
- Nếu chỉ chậm dưới 5 ngày và chưa kê khai thuế có thể làm văn bản giải trình gửi cơ quan thuế.
- Nếu đã quá thời hạn cần chấp nhận nộp phạt theo mức quy định.
- Sau đó, lập biên bản giải trình rõ lý do chậm trễ.
- Gửi báo cáo điều chỉnh hoặc bổ sung (nếu đã kê khai sai kỳ).
- Lưu trữ toàn bộ hồ sơ liên quan để làm minh chứng nếu có thanh tra.
Chủ động xử lý sớm có thể giúp doanh nghiệp giảm nhẹ mức phạt hoặc được xem xét không xử phạt trong trường hợp bất khả kháng.
Chủ động xử lý sớm khi xuất hóa đơn muộn để giảm xử phạt (Ảnh: VnExpress)
FAQ – Câu hỏi thường gặp về xuất hóa đơn bán hàng muộn có bị phạt không
-
Nếu hóa đơn xuất muộn nhưng chưa kê khai thuế thì có bị phạt không?
Nếu hóa đơn xuất muộn nhưng chưa kê khai, doanh nghiệp vẫn bị xem là vi phạm thời điểm lập hóa đơn. Tuy nhiên, cơ quan thuế có thể cân nhắc tình tiết giảm nhẹ nếu chủ động báo cáo và khắc phục.
-
Hóa đơn bán hàng lập trước ngày bàn giao hàng có bị xử phạt không?
Có. Dù là xuất sớm hay xuất muộn, nếu không đúng thời điểm chuyển giao hàng hóa hoặc hoàn thành dịch vụ thì đều vi phạm quy định và có thể bị xử phạt theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP.
-
Trong trường hợp phát hiện lỗi hệ thống khiến hóa đơn lập trễ có bị xử phạt không?
Cơ quan thuế sẽ xem xét lý do lỗi hệ thống. Nếu có chứng cứ rõ ràng và doanh nghiệp kịp thời giải trình, mức phạt có thể được giảm nhẹ hoặc miễn phạt.
Vậy, xuất hóa đơn bán hàng muộn có bị phạt không? Câu trả lời là Có và mức phạt không nhỏ nếu doanh nghiệp vi phạm nghiêm trọng hoặc kéo dài thời gian. Việc chậm lập hóa đơn không chỉ gây rắc rối về thuế mà còn ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp. Do đó, việc nắm rõ quy định và xây dựng quy trình quản lý hóa đơn hiệu quả là điều không thể xem nhẹ.
Xem thêm: