Ẩm thực vùng cao luôn mang những nét độc đáo riêng biệt, thể hiện rõ bản sắc văn hóa của từng cộng đồng dân tộc. Bắc Kạn, một tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn hấp dẫn du khách bởi những món ăn dân dã, đậm đà hương vị núi rừng. Nếu bạn là người yêu thích khám phá ẩm thực vùng cao, hãy cùng điểm qua 10 món đặc sản Bắc Kạn khiến thực khách nhớ mãi.
Thông tin sáp nhập tỉnh Bắc Kạn - Thái Nguyên
Vào ngày 24 tháng 4 năm 2025, Hội đồng Nhân dân tỉnh Bắc Kạn đã thông qua Nghị quyết về chủ trương sáp nhập tỉnh Bắc Kạn và tỉnh Thái Nguyên. Theo đó, hai tỉnh sẽ hợp nhất thành một đơn vị hành chính mới, lấy tên là tỉnh Thái Nguyên, với trung tâm hành chính đặt tại tỉnh Thái Nguyên hiện nay.
Sau khi sáp nhập, tỉnh Thái Nguyên sẽ có diện tích tự nhiên 8.375,21 km2 và quy mô dân số 1.799.489 người. Đồng thời, tỉnh Bắc Kạn cũng thực hiện sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã, giảm từ 108 đơn vị xuống còn 37 đơn vị (gồm 35 xã và 2 phường), nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phát huy tiềm năng phát triển của địa phương.

Tỉnh Bắc Kạn và tỉnh Thái Nguyên sẽ hợp nhất, lấy tên là tỉnh Thái Nguyên (Nguồn: Báo Bắc Kạn)
Đặc sản Bắc Kạn: Khám phá 10 món ngon dân dã đặc trưng vùng cao
Sau đây là 10 đặc sản nổi tiếng của tỉnh Bắc Kạn. Những món ăn này cho thấy sự khéo léo trong cách chế biến, mang đậm bản sắc văn hóa của các dân tộc nơi đây.
Tôm chua Ba Bể
Tôm chua Ba Bể nổi bật với vị chua nhẹ và chứa đựng hương vị tinh tế từ các gia vị tự nhiên của núi rừng. Tôm được làm sạch và ướp gia vị, bao gồm tỏi, ớt, riềng, và một ít muối. Sau đó, tôm được để lên men, tạo nên một hương vị đặc trưng.
Món này dùng để ăn kèm với thịt chân giò, ba chỉ luộc và có thể kết hợp với các loại rau sống như lá đinh lăng, khế chua, hoặc chuối xanh để tăng thêm sự phong phú về hương vị và cảm giác ngon miệng. Tôm chua Ba Bể là món ăn quen thuộc trong các dịp lễ tết hoặc những bữa cơm gia đình của người dân vùng cao.
Cá nướng Ba Bể
Cá nướng Ba Bể là một món ăn giản dị nhưng lại rất đặc biệt bởi vị ngọt tự nhiên của cá từ hồ Ba Bể, một hồ nước lớn nổi tiếng tại Bắc Kạn. Cá nướng thường là các loài cá nhỏ như cá rô, cá chép, hoặc cá mòi, sau khi làm sạch, được ướp gia vị như muối, tiêu, và các loại thảo mộc tự nhiên, rồi phơi khô và nướng trên bếp than.
Cá nướng Ba Bể có hương vị độc đáo, mang lại cảm giác ngon miệng khi ăn cùng tương ớt hoặc rượu ngô. Món ăn này giúp bạn thưởng thức trọn vẹn hương vị dân dã của núi rừng.

Cá nướng Ba Bể - Đặc sản Bắc Kạn (Nguồn: Kenh14)
Lạp xưởng hun khói
Lạp xưởng hun khói của người dân tộc Tày là món ăn truyền thống lâu đời. Để tạo nên món ăn này, người ta sử dụng thịt lợn bản địa, thường là thịt lợn nạc và mỡ lợn, rồi tẩm ướp với gia vị như mắc mật, gừng đá, và một số gia vị đặc trưng khác. Sau khi chế biến, lạp xưởng sẽ được treo trên gác bếp để hun khói trong suốt thời gian dài, giúp món ăn có mùi thơm đặc biệt.
Món lạp xưởng hun khói thường được dùng trong các dịp lễ hội, làm món ăn nhắm khi uống rượu ngô, hay thậm chí là làm quà biếu, tượng trưng cho tình cảm và sự tôn trọng.
Miến dong Na Rì
Miến dong Na Rì có thành phần nguyên liệu đặc biệt là củ dong riềng, một loại cây mọc ở vùng đèo Áng Toòng, nơi có khí hậu mát mẻ, đặc biệt là vào mùa thu đông. Miến có màu sắc tự nhiên, độ dai giòn, và hương vị rất đặc trưng mà không phải loại miến nào cũng có được. Miến dong Na Rì có thể chế biến thành các món xào, trộn hoặc nấu canh. Khi nấu canh, miến sẽ thấm vị ngọt từ nước dùng, tạo nên món ăn thanh mát, dễ ăn và bổ dưỡng.

Miến dong Na Rì là đặc sản Bắc Kạn nổi tiếng (Nguồn: iVIVU)
Bánh coóc mò
Bánh coóc mò là món bánh truyền thống không thể thiếu trong các lễ hội của người dân tộc Tày tại Bắc Kạn. Nguyên liệu chính của bánh là gạo nếp và đậu xanh. Sau khi bột được nhồi và nhân đậu xanh được làm chín, bánh sẽ được gói trong lá chuối và hấp chín. Sau khi bánh chín, bánh coóc mò có độ dẻo, ngọt vừa phải, rất thơm. Món bánh này thường được chuẩn bị trong các dịp lễ hội, Tết Nguyên Đán hoặc làm quà biếu trong những dịp đặc biệt.
Bánh pẻng phạ
Bánh pẻng phạ là món bánh rất phổ biến trong các dịp lễ tết của người dân tộc Mông. Bánh được làm từ bột gạo nếp, nhân bánh là đậu xanh và đường. Bánh có hình dạng giống như bánh chưng nhưng nhỏ hơn và được gói trong lá dong. Sau khi hấp, bánh có một màu sắc bắt mắt và vị ngọt nhẹ. Đây là món bánh mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện sự hiếu khách của người dân Bắc Kạn.

Bánh pẻng phạ thường có trong dịp lễ tết của người dân tộc Mông (Nguồn: Poliva)
Xôi đăm đeng
Xôi đăm đeng được làm từ nếp nương, một loại nếp trồng đặc biệt của Bắc Kạn. Để tạo ra màu sắc bắt mắt, người dân nơi đây sử dụng cây cỏ tự nhiên như lá cẩm, lá cây mọc ở rừng để nhuộm xôi. Hạt xôi sau khi nấu xong rất bóng và dẻo, khi nguội sẽ se lại, tạo cảm giác mềm mịn và thơm.
Món xôi này thường được ăn kèm với muối vừng, ruốc hoặc dùng làm bữa sáng. Nó thể hiện sự tinh tế trong ẩm thực và là món ăn không thể thiếu trong các bữa cơm gia đình của người dân vùng cao.
Rau sắng
Rau sắng là loại rau mọc hoang dại trong rừng, đặc biệt phổ biến ở những khu vực núi cao của Bắc Kạn. Rau có vị ngọt, mát và rất dễ chế biến. Người dân thường nấu canh rau sắng với thịt lợn hoặc xào chung với các món thịt khác. Món ăn này không chỉ đơn giản, dễ làm mà còn rất bổ dưỡng, có tác dụng giải nhiệt và thanh lọc cơ thể, phù hợp cho những ngày hè oi ả.

Rau sắng rừng - Đặc sản Bắc Kạn (Nguồn: Poliva)
Rau bò khai
Rau bò khai là loại rau dại mọc ở những khu vực hoang dã trong núi, với đặc tính đắng nhẹ nhưng rất bổ dưỡng. Mặc dù có vị đắng, rau bò khai lại có tác dụng thanh nhiệt, giải độc rất tốt cho cơ thể. Rau bò khai thường được dùng để nấu canh hoặc xào với thịt lợn hoặc thịt gà. Món ăn này thường được dùng trong các bữa cơm gia đình và rất được ưa chuộng trong mùa hè vì tính thanh mát của nó.
Măng vầu
Măng vầu là loại măng mọc tự nhiên trong rừng, thường thu hoạch vào mùa xuân. Măng có vị ngọt thanh, giòn và rất dễ chế biến. Măng có thể được xào, nấu canh, hoặc muối chua. Măng vầu thường được ăn kèm với thịt, cá, hoặc các loại rau khác, tạo nên sự kết hợp hoàn hảo trong các bữa ăn của người dân Bắc Kạn. Đây là món ăn dân dã, thường có trong bữa cơm hàng ngày của người dân nơi đây.

Măng vầu giòn và có vị ngọt thanh (Nguồn: Báo Tuổi Trẻ)
Đặc sản Bắc Kạn không chỉ phong phú mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa đặc sắc của các dân tộc nơi đây. Nếu có dịp ghé thăm Bắc Kạn, đừng quên thưởng thức những món đặc sản này để cảm nhận trọn vẹn hương vị dân dã của núi rừng.
Xem thêm