Tác dụng của muối trong việc bảo quản thực phẩm đã được chứng minh qua hàng nghìn năm. Trước khi tủ lạnh ra đời, con người đã dùng muối để giữ cho thịt, cá, rau củ không bị hỏng. Hạt muối nhỏ nhưng có khả năng ngăn chặn vi khuẩn, kéo dài thời gian sử dụng và tạo nền móng cho nhiều món ăn truyền thống.
Tác dụng của muối trong việc bảo quản thực phẩm là gì?
Muối bảo quản thực phẩm bằng cách làm giảm lượng nước tự do – yếu tố cần thiết cho vi khuẩn sinh sôi. Khi nồng độ muối đủ cao, vi khuẩn không thể phát triển và thực phẩm giữ được lâu hơn.
- Tạo môi trường khô: Muối hút ẩm mạnh. Khi tiếp xúc với thực phẩm, muối làm giảm độ ẩm bề mặt và bên trong thực phẩm khiến vi sinh vật không còn môi trường thuận lợi để hoạt động.
- Ức chế vi khuẩn và nấm mốc: Muối gây hiện tượng thẩm thấu ngược, rút nước từ tế bào vi khuẩn ra ngoài khiến chúng mất khả năng phát triển. Đồng thời, môi trường mặn làm biến đổi protein và enzym, ức chế quá trình phân hủy.
- Bảo vệ cấu trúc thực phẩm: Muối giúp mô thịt săn lại, giữ nguyên cấu trúc ban đầu. Quá trình này đặc biệt hiệu quả với cá, thịt, trứng.

Hạt muối giúp ức chế vi khuẩn, kéo dài thời gian bảo quản thực phẩm (Ảnh: Tạp chí Mẹ và Con)
Ứng dụng của muối trong bảo quản truyền thống và hiện đại
Từ xưa đến nay, muối được ứng dụng linh hoạt trong bảo quản thực phẩm theo nhiều hình thức khác nhau. Dù kỹ thuật hiện đại ra đời, những phương pháp truyền thống vẫn được giữ gìn nhờ tính hiệu quả và độ an toàn.
- Ướp khô: Phủ trực tiếp muối lên thực phẩm như cá, thịt, sau đó để nơi khô thoáng. Đây là cách làm phổ biến ở các vùng nông thôn hoặc trong mùa đông.
- Ngâm nước muối: Thực phẩm được ngâm trong dung dịch nước muối với nồng độ phù hợp. Rau, củ, trứng hoặc thịt đều có thể được bảo quản bằng cách này.
- Muối kết hợp lên men: Dưa muối, cải muối hay cà muối đều sử dụng muối như chất dẫn để vi khuẩn có lợi phát triển và lên men tự nhiên. Phương pháp này giúp bảo quản lâu mà vẫn giữ nguyên dinh dưỡng.
- Kết hợp muối và sấy khô: Nhiều loại thực phẩm được ướp muối rồi phơi khô như cá khô, mực khô. Quá trình này vừa giúp chống ẩm mốc vừa làm đậm vị nguyên liệu.

Cá khô, thịt muối và dưa chua là những ví dụ tiêu biểu của kỹ thuật bảo quản bằng muối (Ảnh: G-GLOBAL)
FAQ – Câu hỏi thường gặp về tác dụng của muối trong việc bảo quản thực phẩm
Trong thời đại hiện đại, nhiều người vẫn băn khoăn liệu muối có còn hiệu quả và phù hợp với thói quen bảo quản ngày nay. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp giúp bạn hiểu rõ hơn.
-
Dùng muối biển hay muối tinh khi bảo quản thì tốt hơn?
Nên dùng muối biển nguyên chất hoặc muối hạt không có phụ gia. Muối tinh chứa chất chống vón cục không tốt cho bảo quản lâu dài.
-
Thực phẩm muối có độc hại không?
Không. Nhưng nên ăn với lượng vừa phải, tránh ăn mặn kéo dài. Việc bảo quản đúng cách giúp thực phẩm an toàn và giữ được dinh dưỡng.
-
Có nên bảo quản thực phẩm muối trong tủ lạnh?
Có thể. Kết hợp tủ lạnh và muối sẽ kéo dài thời gian bảo quản và giữ hương vị tốt hơn, đặc biệt là thịt ướp muối hoặc rau muối.
Tác dụng của muối trong việc bảo quản thực phẩm không chỉ nằm ở việc ngăn ngừa vi khuẩn mà còn góp phần gìn giữ hương vị, màu sắc và dinh dưỡng cho thực phẩm trong thời gian dài. Sự hiện diện của muối trong căn bếp là minh chứng rõ ràng cho sự thông minh và sáng tạo của con người trong hành trình lưu giữ những điều tinh túy từ thiên nhiên.
Xem thêm: