Nếu bạn từng thử làm panna cotta, mousse hay thạch trái cây kiểu Âu, chắc chắn bạn đã nghe đến thành phần nguyên liệu có tên gelatin. Dù phổ biến trong thế giới làm bánh và món tráng miệng nhưng không phải ai cũng thật sự hiểu gelatin là gì, nguồn gốc từ đâu và cách sử dụng như thế nào cho đúng.Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ gelatin là gì, công dụng và các dạng gelatin phổ biến, đặc biệt là hướng dẫn sử dụng gelatin đúng cách từ A đến Z nhé!
Gelatin là gì? Thành phần, nguồn gốc và công dụng trong đời sống
Trong thế giới làm bánh, gelatin là nguyên liệu không thể thiếu. Đây là “trợ thủ” đắc lực nhằm tạo độ đông cùng kết cấu mịn màng cho các món tráng miệng.
Gelatin là gì?
Gelatin là một loại protein không mùi, không vị được chiết xuất chủ yếu từ collagen có trong da, xương và mô liên kết của động vật mà phổ biến nhất là từ bò hoặc heo. Trong môi trường ẩm và nhiệt độ cao, gelatin có khả năng tạo ra kết cấu đông đặc, đàn hồi, mịn màng nên thích hợp sử dụng trong các món thạch, panna cotta, mousse hay kẹo dẻo.

Gelatin là một loại protein không mùi, không vị (Ảnh: Điện máy Xanh)
Nguồn gốc và dạng phổ biến của gelatin
Gelatin hiện nay có hai dạng phổ biến:
- Dạng lá (gelatin sheet): Dạng này khá phổ biến, thường xuyên được sử dụng vì dễ kiểm soát liều lượng, tạo thành phẩm mịn đẹp.
- Dạng bột (gelatin powder): Khá tiện lợi khi cần trộn trực tiếp vào hỗn hợp khô.
Ngoài ra, có thêm một số loại gelatin từ thực vật nhưng về kỹ thuật chúng không phải là gelatin thật vì không có nguồn gốc từ collagen.
Công dụng phổ biến của gelatin
Gelatin không chỉ dùng để làm các món đồ ngọt. Dưới đây là một số công dụng phổ biến:
- Tạo độ đông dẻo cho các món tráng miệng như thạch, panna cotta, mousse.
- Ổn định kết cấu trong các loại kem, sữa chua, kẹo dẻo.
- Ứng dụng trong làm đẹp khi collagen từ gelatin có thể hỗ trợ sức khỏe da, tóc, móng.
- Ứng dụng y tế khi làm vỏ thuốc con nhộng, viên nang mềm.

Gelatin có nhiều công dụng phổ biến (Ảnh: IFI)
Hướng dẫn sử dụng gelatin đúng cách
Sau khi đã hiểu rõ gelatin là gì, bước tiếp theo quan trọng không kém chính là hướng dẫn sử dụng gelatin đúng kỹ thuật để món ăn đạt được kết cấu như mong muốn, tránh bị vón cục, không đông hoặc mất kết cấu mong muốn.
Các bước cơ bản khi sử dụng gelatin
Tùy theo dạng gelatin bạn sử dụng (lá hay bột), quy trình sẽ khác nhau đôi chút. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
- Với gelatin dạng lá
- Ngâm mềm: Ngâm lá gelatin vào nước lạnh khoảng 5-10 phút cho nở mềm.
- Vắt ráo: Sau khi mềm, vắt nhẹ cho ráo nước.
- Hòa tan: Cho vào hỗn hợp ấm và khuấy đều cho tan hết.
- Với gelatin dạng bột
- Ngâm nở: Trộn gelatin với nước lạnh theo tỷ lệ 1:5 (Ví dụ: 5g gelatin cùng 25ml nước), để nghỉ khoảng 5-10 phút.
- Hòa tan: Đun cách thủy hoặc cho vào hỗn hợp nóng, khuấy đều cho tan hết.

Ngâm lá gelatin vào nước lạnh khoảng 5-10 phút cho nở mềm. (Ảnh: Mê đồ ngọt)
Những lưu ý quan trọng khi sử dụng gelatin
Việc tuân thủ đúng kỹ thuật giúp bạn tận dụng tối đa công dụng của gelatin. Hãy ghi nhớ những lưu ý sau:
- Không đun gelatin ở nhiệt độ quá cao (>80°C) vì sẽ làm mất khả năng đông.
- Không trộn gelatin trực tiếp vào nguyên liệu lạnh sẽ dễ bị vón cục.
- Gelatin không thích hợp cho món ăn cần cấp đông sâu vì nhiệt độ quá thấp sẽ làm gelatin thay đổi cấu trúc kết dính.
- Tỷ lệ thông thường là 5g gelatin đông được 250ml chất lỏng nhưng nên điều chỉnh tùy kết cấu mong muốn.
Một số công thức phổ biến sử dụng gelatin
Có lẽ bạn đã hiểu gelatin là gì và cách sử dụng gelatin cơ bản. Vậy gelatin thường được ứng dụng vào công thức nào? Dưới đây là một vài món ăn quen thuộc bạn có thể thử làm tại nhà:
Panna cotta mềm mịn
Nguyên liệu: Kem tươi, sữa, đường, gelatin, vani.
Gelatin được ngâm nở, sau đó khuấy tan trong sữa nóng trước khi trộn vào hỗn hợp kem. Món này yêu cầu gelatin vừa đủ để giữ độ mềm, núng nính cho món bánh.
Mousse trái cây
Nguyên liệu: Kem tươi đánh bông, puree trái cây, gelatin.
Mousse trái cây khi có gelatin sẽ mềm mịn, không bị tách lớp. Bánh sẽ giữ được độ xốp nhẹ, mát lạnh, tan trong miệng mà vẫn giữ được hương vị trái cây tươi ngon.
Thạch rau câu kiểu Âu
Nguyên liệu: Gelatin, sữa tươi, đường và trái cây
Sử dụng gelatin thay cho bột rau câu truyền thống để thạch có độ dẻo dai nhẹ nhàng, trong suốt.

Thạch rau câu kiểu Âu (Ảnh: Hướng nghiệp Á Âu)
FAQ – Câu hỏi thường gặp về gelatin là gì và cách sử dụng
Có thể thay gelatin bằng gì nếu không muốn dùng sản phẩm từ động vật?
Bạn có thể dùng agar-agar (rau câu từ tảo đỏ) hoặc pectin từ trái cây. Tuy nhiên, lưu ý rằng cấu trúc tạo đông và cách xử lý của các nguyên liệu này sẽ khác gelatin.
Gelatin có cần bảo quản lạnh không?
Gelatin khô (bột hoặc lá) nên được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm. Sau khi đã gelatin nở nên dùng ngay hoặc giữ lạnh ngắn hạn trong tủ lạnh.
Gelatin có dùng được trong món mặn không?
Hoàn toàn được. Nhiều món mặn như giò thủ, giò xào hay món tráng miệng mặn kiểu mousse cá, mousse gan… đều sử dụng gelatin để giữ cấu trúc.
Việc hiểu rõ gelatin là gì và tuân thủ theo đúng hướng dẫn sử dụng gelatin sẽ giúp bạn dễ dàng làm chủ nhiều công thức tráng miệng hấp dẫn. Hãy bắt đầu vào bếp gelatin để tạo nên những món bánh ngọt ngào từ gelatin ngay hôm nay!
Xem thêm
Mê ăn thạch mà sợ không đảm bảo thì làm thế nào? Vào bếp ngay thôi với loạt công thức siêu dễ làm