Chăm sóc trẻ nhỏ chưa bao giờ là điều dễ dàng, đặc biệt là trong giai đoạn 5 năm đầu đời. Một trong những việc quan trọng nhưng dễ bị bỏ sót chính là tiêm chủng – lớp lá chắn đầu tiên giúp bé tránh được nhiều bệnh nguy hiểm. Tuy nhiên, không phải cha mẹ nào cũng nhớ hết mốc thời gian cần tiêm và loại vắc xin tương ứng. Vì vậy, việc nắm rõ lịch tiêm chủng đầy đủ cho bé theo quy định của Bộ Y tế sẽ giúp hành trình chăm con trở nên nhẹ nhàng, chủ động hơn rất nhiều.
Lịch tiêm chủng đầy đủ cho bé theo từng giai đoạn
Dưới đây là bảng cập nhật chi tiết lịch tiêm chủng đầy đủ cho bé theo quy định của Bộ Y tế:
Thời điểm |
Vắc xin phòng bệnh |
Sơ sinh |
Mũi 1 vắc xin phòng bệnh Lao |
Mũi 1 vắc xin Viêm gan B trong 24h đầu sau sinh |
|
1 tháng tuổi |
Mũi 2 vắc xin Viêm gan B |
2 tháng tuổi |
Mũi 1 vắc xin Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván |
Lần 1 uống vắc xin Bại liệt |
|
Mũi 1 vắc xin Hib |
|
Lần 1 uống vắc xin Rota |
|
Mũi 1 vắc xin Viêm phổi, Viêm màng não, Viêm tai giữa do phế cầu khuẩn |
|
Mũi 1 vắc xin Viêm màng não, Nhiễm khuẩn huyết, Viêm phổi do não mô cầu khuẩn nhóm B |
|
3 tháng tuổi |
Mũi 2 vắc xin Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván |
Lần 2 uống vắc xin Bại liệt |
|
Mũi 2 vắc xin Hib |
|
Lần 2 uống vắc xin Rota |
|
Mũi 2 vắc xin Viêm phổi, Viêm màng não, Viêm tai giữa do phế cầu khuẩn |
|
4 tháng tuổi |
Mũi 3 vắc xin Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván |
Lần 3 uống vắc xin Bại liệt |
|
Mũi 3 vắc xin Hib |
|
Lần 3 uống vắc xin Rota |
|
Mũi 3 vắc xin Viêm phổi, Viêm màng não, Viêm tai giữa do phế cầu khuẩn |
|
Mũi 2 vắc xin Viêm màng não, Nhiễm khuẩn huyết, Viêm phổi do não mô cầu khuẩn nhóm B |
|
6 tháng tuổi |
Mũi 3 vắc xin Viêm gan B |
Mũi 1 Viêm màng não, Nhiễm khuẩn huyết, Niêm phổi do não mô cầu khuẩn nhóm B, C |
|
Mũi 1 Cúm mùa |
|
7 tháng tuổi |
Mũi 2 Cúm mùa |
8 tháng tuổi |
Mũi 2 Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn nhóm B, C |
9 tháng tuổi |
Mũi 1 vắc xin Sởi, Quai bi, Rubella |
Mũi 1 Thủy đậu |
|
Từ 12 tháng tuổi |
Mũi 4 vắc xin Viêm phổi, Viêm màng não, Viêm tai giữa do phế cầu khuẩn |
Mũi 3 vắc xin Viêm màng não, Nhiễm khuẩn huyết, Viêm phổi do não mô cầu khuẩn nhóm B |
|
Mũi 1 vắc xin Viêm não Nhật Bản |
|
Mũi 2 vắc xin Viêm não Nhật Bản (hai tuần sau mũi 1) Mũi 2 Thủy đậu |
|
Mũi 2 vắc xin Sởi, Quai bi, Rubella |
|
Mũi 1 Viêm gan A, B |
|
Từ 15 tháng tuổi |
Mũi 4 vắc xin Hib |
Từ 18 tháng tuổi |
Mũi 4 vắc xin Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván |
Lần 4 uống vắc xin Bại liệt |
|
Mũi 2 Viêm gan A, B |
|
Từ 2 - 3 tuổi |
Mũi 3 vắc xin Viêm não Nhật Bản (một năm sau mũi 2) |
Mũi 1 Thương hàn, tiêm nhắc mỗi 3 năm |
|
Liều 1 Tả, uống 2 liều cách nhau tối thiểu 2 tuần |
|
Từ 4 - 5 tuổi |
Mũi 5 vắc xin Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván |
Lần 5 uống vắc xin Bại liệt |
|
Mũi 3 vắc xin Sởi, Quai bi, Rubella |
Vì sao cần tiêm chủng đầy đủ cho bé?
Việc hiểu rõ tầm quan trọng của tiêm chủng giúp cha mẹ chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe con. Dưới đây là ba lý do chính lý giải vì sao lịch tiêm chủng đầy đủ cho bé là điều không thể xem nhẹ.
Tăng cường miễn dịch tự nhiên cho trẻ
Ngay từ khi chào đời, hệ miễn dịch của trẻ vẫn chưa phát triển hoàn chỉnh, rất dễ bị vi khuẩn và virus tấn công. Tiêm vắc xin đúng lịch là cách giúp cơ thể trẻ tạo ra kháng thể chống lại nhiều bệnh lý nguy hiểm, trong đó có những bệnh có thể gây tử vong như bạch hầu, ho gà, sởi, viêm gan B…

Tiêm chủng đầy đủ tăng cường miễn dịch cho trẻ (Ảnh: VNCDC)
Việc tiêm chủng đầy đủ giúp cơ thể bé “tập dượt” phản ứng với các mầm bệnh một cách an toàn và có kiểm soát. Qua đó, trẻ có khả năng chống đỡ tốt hơn khi tiếp xúc với môi trường bên ngoài, giảm nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng trong những năm tháng đầu đời.
Giảm thiểu nguy cơ bùng phát dịch trong cộng đồng
Tiêm chủng không chỉ bảo vệ một cá nhân mà còn tạo hiệu ứng miễn dịch cộng đồng. Khi đa số trẻ em đều được tiêm ngừa đầy đủ, mầm bệnh sẽ không có cơ hội lan rộng, từ đó ngăn chặn nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong xã hội.
Trên thực tế, nhiều căn bệnh từng hoành hành như bại liệt hay sởi đã giảm đáng kể nhờ chương trình tiêm chủng mở rộng. Do đó, đảm bảo lịch tiêm chủng đầy đủ cho bé không chỉ là trách nhiệm của cha mẹ với con mà còn là nghĩa vụ xã hội, góp phần bảo vệ sức khỏe chung.
Tiết kiệm chi phí điều trị và tránh biến chứng
Chi phí cho một đợt điều trị bệnh truyền nhiễm, đặc biệt nếu có biến chứng nặng, thường rất cao và gây áp lực lớn cho gia đình. Trong khi đó, tiêm vắc xin lại có chi phí thấp hơn nhiều, thậm chí miễn phí với nhiều loại thuộc chương trình tiêm chủng quốc gia.

Việc tiêm chủng từ sớm giúp hạn chế hậu quả về sau (Ảnh: TIKI)
Không chỉ tiết kiệm về tiền bạc, tiêm chủng còn giúp bé tránh được các hậu quả lâu dài về sức khỏe như suy hô hấp, tổn thương não, liệt chi, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ sau này. Đó là lý do tại sao các bác sĩ luôn khuyến nghị tiêm đúng và đủ theo lịch trình đã được thiết lập.
Những lưu ý cha mẹ cần biết khi đưa bé đi tiêm
Bên cạnh việc nắm được lịch tiêm chủng đầy đủ cho bé, cha mẹ cũng nên chuẩn bị kỹ càng về mặt sức khỏe, tâm lý cho trẻ và nắm rõ những điều sau để đảm bảo quá trình tiêm chủng diễn ra suôn sẻ.
- Trẻ cần được khám sàng lọc kỹ trước khi tiêm. Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng sức khỏe, cân nặng, các biểu hiện bất thường (nếu có) trước khi quyết định có tiêm được hay không.
- Không nên đưa trẻ đi tiêm khi đang ốm, sốt, tiêu chảy hoặc mắc bệnh cấp tính.
- Sau khi tiêm, cần ở lại điểm tiêm ít nhất 30 phút để theo dõi các phản ứng sau tiêm, đặc biệt là sốc phản vệ.
- Quan sát trẻ kỹ trong 24 - 48 giờ sau tiêm. Một số phản ứng phụ như sốt nhẹ, sưng tấy tại chỗ tiêm là bình thường, tuy nhiên nếu có biểu hiện khó thở, tím tái, co giật… cần đưa đến cơ sở y tế ngay.

Cha mẹ lưu ý khi đưa bé đi tiêm chủng (Ảnh: Vinmec)
Ngoài ra, cha mẹ nên chuẩn bị đầy đủ giấy tờ (sổ tiêm chủng, giấy khai sinh hoặc CCCD trẻ nếu có), mang theo sữa, khăn giấy, đồ chơi nhỏ để dỗ bé nếu cần thiết. Với trẻ lớn hơn, nên nói chuyện nhẹ nhàng để bé không quá sợ hãi trước khi tiêm.
FAQ - Câu hỏi thường gặp về lịch tiêm chủng đầy đủ cho bé
Nếu trẻ bị ốm có thể dời lịch tiêm được không?
Có. Nếu trẻ sốt cao, ho nặng, tiêu chảy hoặc đang dùng thuốc điều trị bệnh cấp tính, cha mẹ nên dời lịch tiêm theo chỉ định của bác sĩ. Sau khi sức khỏe ổn định, có thể tiêm bù để đảm bảo không bỏ sót mũi.
Trẻ đã tiêm muộn mũi đầu thì có cần tiêm lại từ đầu không?
Không cần. Trẻ chỉ cần tiếp tục tiêm các mũi còn lại theo đúng lịch cách nhau theo khuyến nghị của Bộ Y tế. Tuy nhiên, cần hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn kỹ về thời điểm tiêm bù chính xác.
Có thể tiêm cùng lúc nhiều loại vắc xin không?
Được. Một số loại vắc xin có thể tiêm cùng lúc ở hai bên tay hoặc đùi khác nhau, giúp tiết kiệm thời gian và giảm số lần đến cơ sở y tế. Việc phối hợp này đã được chứng minh an toàn, tuy nhiên cần thực hiện tại cơ sở tiêm chủng uy tín và có theo dõi kỹ sau tiêm.
Tiêm chủng không chỉ là nghĩa vụ mà còn là món quà sức khỏe đầu tiên cha mẹ dành cho con. Khi đã nắm rõ lịch tiêm chủng đầy đủ cho bé theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế, bạn sẽ yên tâm hơn trong hành trình nuôi con khôn lớn. Đừng quên lưu lại lịch tiêm, nhắc nhở bản thân kịp thời và theo dõi sát các biểu hiện sau tiêm để đảm bảo con luôn trong trạng thái tốt nhất.
Xem thêm: