Rau mồng tơi là một loại rau quen thuộc trong bữa ăn của người Việt, đặc biệt vào mùa hè. Với tính mát, giàu chất xơ và vitamin, rau mồng tơi thường được sử dụng để nấu canh, xào hoặc luộc, giúp thanh nhiệt, giải độc và hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để tiêu thụ loại rau này. Một số đối tượng khi ăn rau mồng tơi có thể gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những ai nên hạn chế hoặc tránh ăn loại rau này.
Người bị sỏi thận
Rau mồng tơi chứa nhiều purin, một hợp chất hữu cơ khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành axit uric. Axit uric cao trong máu là nguyên nhân chính dẫn đến hình thành sỏi thận. Ngoài ra, rau mồng tơi còn chứa axit oxalic, chất này có thể kết hợp với canxi trong nước tiểu tạo thành canxi oxalate, một thành phần chính của sỏi thận.
Do đó, những người có tiền sử hoặc đang mắc bệnh sỏi thận nên hạn chế hoặc tránh tiêu thụ rau mồng tơi để ngăn ngừa tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Người bị sỏi thận không nên ăn rau mồng tơi (Nguồn: Dân Trí)
Người bị tiêu chảy hoặc rối loạn tiêu hóa
Rau mồng tơi có tính hàn và chứa nhiều chất nhầy, giúp nhuận tràng và hỗ trợ điều trị táo bón. Tuy nhiên, đối với những người đang bị tiêu chảy hoặc có hệ tiêu hóa yếu, việc ăn rau mồng tơi có thể làm tình trạng tiêu chảy trở nên trầm trọng hơn. Chất nhầy trong rau mồng tơi có thể kích thích ruột, gây tăng nhu động ruột, dẫn đến tiêu chảy kéo dài và mất nước. Vì vậy, những người đang gặp vấn đề về tiêu hóa nên tránh ăn rau mồng tơi cho đến khi sức khỏe ổn định trở lại.
Người bị đau dạ dày
Rau mồng tơi chứa hàm lượng chất xơ cao, điều này có lợi cho hệ tiêu hóa khi được tiêu thụ ở mức độ vừa phải. Tuy nhiên, đối với những người bị đau dạ dày hoặc viêm loét dạ dày, việc ăn nhiều rau mồng tơi có thể gây ra cảm giác đầy bụng, khó tiêu và đau bụng. Chất xơ không hòa tan trong rau mồng tơi có thể làm tăng áp lực lên dạ dày, kích thích tiết axit và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh dạ dày. Do đó, người bị đau dạ dày nên hạn chế tiêu thụ rau mồng tơi hoặc chỉ ăn với lượng nhỏ và nấu chín kỹ để giảm tác động lên dạ dày.
Người mới lấy cao răng
Rau mồng tơi chứa axit oxalic, một chất không hòa tan trong nước, có thể tạo thành mảng bám trên răng sau khi ăn. Đối với những người vừa mới lấy cao răng, men răng còn yếu và dễ bị tổn thương, việc ăn rau mồng tơi có thể dẫn đến tình trạng răng bị ố vàng, xỉn màu và hình thành mảng bám nhanh chóng. Vì vậy, sau khi lấy cao răng, nên tránh ăn rau mồng tơi trong vòng 1-2 tuần để bảo vệ men răng và duy trì độ trắng sáng cho răng.

Người mới lấy cao răng không nên ăn rau mồng tơi (Nguồn: Gia Đình)
Người có khả năng hấp thụ kém
Axit oxalic trong rau mồng tơi không chỉ ảnh hưởng đến răng mà còn có thể kết hợp với các khoáng chất như canxi, sắt, kẽm trong cơ thể, tạo thành các hợp chất không hòa tan, làm giảm khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng này. Đối với những người có khả năng hấp thụ kém hoặc đang trong tình trạng thiếu hụt khoáng chất, việc ăn nhiều rau mồng tơi có thể làm tình trạng thiếu hụt trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, cần cân nhắc khi tiêu thụ rau mồng tơi và đảm bảo bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết từ các nguồn thực phẩm khác.
Người có hệ tiêu hóa nhạy cảm
Rau mồng tơi có tính hàn và chứa nhiều chất nhầy, điều này có thể gây ra cảm giác đầy bụng, khó tiêu đối với những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm. Đặc biệt, nếu ăn rau mồng tơi chưa được nấu chín kỹ hoặc ăn sống, nguy cơ bị rối loạn tiêu hóa càng cao. Vì vậy, những người có hệ tiêu hóa yếu nên nấu chín kỹ rau mồng tơi trước khi ăn và tiêu thụ với lượng vừa phải để tránh các vấn đề về tiêu hóa.
Lưu ý khi sử dụng rau mồng tơi
Rau mồng tơi, cũng như nhiều loại rau xanh khác, chứa hàm lượng nitrat cao. Khi nấu chín và để qua đêm, nitrat trong rau có thể chuyển hóa thành nitrit dưới tác động của vi khuẩn. Nitrit là chất có thể gây hại cho sức khỏe, đặc biệt là hệ tiêu hóa và có liên quan đến nguy cơ ung thư. Do đó, nên ăn rau mồng tơi ngay sau khi nấu và tránh để qua đêm để đảm bảo an toàn thực phẩm.
Rau mồng tơi chứa axit oxalic, chất này có thể kết hợp với canxi trong các thực phẩm như sữa, phô mai, sữa chua, tạo thành canxi oxalate, một hợp chất khó hấp thụ và có thể gây sỏi thận. Ngoài ra, axit oxalic cũng có thể liên kết với sắt, làm giảm khả năng hấp thụ sắt của cơ thể, dẫn đến thiếu máu. Do đó, không nên kết hợp rau mồng tơi với các thực phẩm giàu canxi hoặc sắt trong cùng một bữa ăn để tránh ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng.
Ngoài ra, khi sử dụng rau mồng tơi, bạn cũng nên lưu ý:
- Rửa sạch kỹ và nấu chín kỹ để loại bỏ bớt oxalat.
- Không nên ăn rau mồng tơi liên tục mỗi ngày, nên thay đổi với các loại rau khác.
- Người khỏe mạnh cũng chỉ nên ăn lượng vừa phải, đặc biệt vào mùa lạnh vì tính hàn của rau có thể gây lạnh bụng.
- Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu muốn dùng rau mồng tơi thường xuyên.

Một số lưu ý khi sử dụng rau mồng tơi (Nguồn: Vinmec)
Rau mồng tơi là một loại rau giàu dinh dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe khi được tiêu thụ đúng cách. Tuy nhiên, như đã trình bày, có một số đối tượng cần hạn chế hoặc tránh ăn rau mồng tơi để không gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn. Việc hiểu rõ về đặc tính của rau mồng tơi và cách sử dụng hợp lý sẽ giúp bạn và gia đình tận dụng được những lợi ích mà loại rau này mang lại.
Xem thêm