Hắc xì dầu là gì? Khác gì với nước tương thông thường?

Ẩm thực châu Á vốn nổi tiếng với sự phong phú về gia vị, và trong số đó, nước tương là một nguyên liệu không thể thiếu. Tuy nhiên, không phải ai cũng phân biệt được hắc xì dầu và nước tương thông thường, đặc biệt là trong cách sử dụng để món ăn đạt được hương vị đúng chuẩn. Vậy hắc xì dầu là gì, có điểm gì đặc biệt mà nhiều đầu bếp lại tin dùng cho các món xào, kho, chiên? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại nước tương đậm màu này và cách sử dụng sao cho đúng.

Hắc xì dầu là gì? Thành phần và cách làm

Để hiểu rõ vì sao hắc xì dầu lại được ưa chuộng trong ẩm thực châu Á, ta cần bắt đầu từ nguồn gốc, thành phần cấu tạo cũng như quá trình tạo nên loại nước tương đặc biệt này. Vậy hắc xì dầu thực chất là gì và nó được làm như thế nào?

Khái niệm hắc xì dầu

Hắc xì dầu (dark soy sauce) là một loại nước tương đặc, có màu nâu đen sậm, sánh và vị ngọt nhẹ, thường được dùng trong ẩm thực Trung Hoa và một số nước châu Á như Việt Nam, Thái Lan, Singapore… Khác với nước tương thông thường, hắc xì dầu không đơn thuần dùng để chấm mà chủ yếu dùng để tạo màu và tăng độ đậm đà cho món ăn.

Hắc xì dầu là nước tương có màu đen đậm (Ảnh: Hướng nghiệp Á Âu)

Thành phần của hắc xì dầu

Hắc xì dầu có thành phần cơ bản tương tự nước tương truyền thống: đậu nành lên men, muối, nước, nhưng được bổ sung thêm một số thành phần tạo độ đặc và vị ngọt như:

• Đường hoặc mật mía: giúp tạo vị ngọt nhẹ và màu sẫm hơn.
• Tinh bột hoặc caramel: tăng độ sánh và giữ màu đẹp khi nấu.
• Thời gian ủ lâu hơn: giúp hắc xì dầu có mùi thơm đặc trưng và màu sắc đậm hơn.

So với nước tương thường (light soy sauce), hắc xì dầu có độ mặn thấp hơn nhưng vị đậm đà hơn do độ ngọt và độ sánh tăng lên.

Hắc xì dầu khác gì với nước tương thông thường

Dù đều là gia vị từ đậu nành lên men, nhưng hắc xì dầu và nước tương thông thường lại có sự khác biệt rõ rệt về màu sắc, hương vị và cách sử dụng. Cùng khám phá những điểm khác biệt này để biết khi nào nên dùng loại nào cho phù hợp với món ăn.

Sự khác biệt về màu sắc và hương vị

Công dụng khác nhau trong chế biến món ăn

Hắc xì dầu thường được dùng trong các món kho, xào, quay, ướp – những món cần lên màu đẹp như: gà kho xì dầu, mì xào tương đen, heo quay mật ong, thịt kho tàu kiểu Hoa,...

Nước tương thường được sử dụng nhiều hơn cho các món ăn sống hoặc cần giữ nguyên màu sắc: chấm sushi, gỏi cuốn, nêm canh, xào rau, dùng làm nước chấm pha chế với tỏi ớt

Một mẹo nhỏ: không nên thay thế hắc xì dầu bằng nước tương thường nếu công thức yêu cầu màu nâu đậm, vì món ăn sẽ bị nhạt màu và thiếu vị đậm đà đặc trưng.

Hắc xì dầu dùng cho những món cần lên màu đẹp (Ảnh: FPT Shop)

Cách sử dụng hắc xì dầu hiệu quả trong nấu ăn

Hiểu được bản chất của hắc xì dầu thôi chưa đủ – điều quan trọng là phải biết cách sử dụng đúng lúc, đúng lượng để phát huy hết vai trò của nó trong việc tạo màu và làm dậy vị món ăn. Dưới đây là một số lưu ý để bạn áp dụng hắc xì dầu một cách khéo léo trong căn bếp hàng ngày.

Dùng đúng lượng – ít nhưng chất

Hắc xì dầu có màu rất đậm và hương vị mạnh, nên chỉ cần sử dụng một lượng nhỏ (thường là vài muỗng cà phê) là đủ để món ăn lên màu đẹp và dậy vị. Nếu lạm dụng, món ăn có thể bị đắng hoặc quá ngọt.

Một số công thức phổ biến:

• Thịt kho tàu: Cho 1-2 muỗng cà phê hắc xì dầu để tạo màu nâu sậm hấp dẫn.
• Mì xào: Cho vào sau cùng khi gần tắt bếp để giữ màu đẹp và tránh cháy.

Kết hợp với các loại nước tương khác

Trong ẩm thực Trung Hoa, đầu bếp thường kết hợp cả hắc xì dầu và nước tương thường để cân bằng giữa màu sắc và vị mặn. Chẳng hạn:

• Hắc xì dầu tạo màu
• Nước tương thường cung cấp vị mặn

Ví dụ, trong món cánh gà chiên xì dầu, bạn có thể ướp thịt với hắc xì dầu để tạo màu, rồi khi xào thêm nước tương thường để hoàn thiện hương vị.

Hắc xì dầu có thể dùng kèm các loại nước tương khác (Ảnh: Bách hóa Xanh)

Hắc xì dầu mua ở đâu? Có thể tự làm tại nhà không?

Hiện nay, hắc xì dầu được bán phổ biến tại:

• Siêu thị lớn: Vinmart, Coopmart, Lotte...
• Cửa hàng thực phẩm châu Á
• Các sàn TMĐT như Shopee, Tiki, Lazada...
• Một số thương hiệu nổi tiếng bạn có thể tham khảo: Lee Kum Kee, Pearl River Bridge, Healthy Boy, Chinsu (dòng đặc biệt)...

Nếu bạn là người yêu thích làm bếp thủ công, bạn cũng có thể tự làm hắc xì dầu tại nhà bằng cách nấu nước tương thường với đường nâu và một chút mật mía, đun nhỏ lửa đến khi sánh đặc. Tuy nhiên, thành phẩm sẽ không đạt được độ chuẩn như sản phẩm ủ lâu năm của nhà sản xuất chuyên nghiệp.

Hiểu đúng về hắc xì dầu là gì, bạn sẽ biết cách sử dụng gia vị này như một vũ khí bí mật trong căn bếp để nâng tầm hương vị cho các món ăn quen thuộc. Không chỉ đơn thuần là một loại nước tương, hắc xì dầu giúp món ăn đậm đà hơn, màu sắc hấp dẫn hơn và mang hương vị đặc trưng của ẩm thực châu Á.

Hãy thử dùng hắc xì dầu đúng cách trong các món kho, xào hoặc chiên để cảm nhận sự khác biệt. Một chút thay đổi nhỏ có thể làm nên cả một món ăn mới lạ và ấn tượng đấy!

Xem thêm 

Ý nghĩa và cách nấu chè đậu đỏ ngọt bùi, mát lành giải nhiệt cho cả gia đình bạn

Cách nấu lẩu ếch măng cay đậm đà, thơm ngon, không bị tanh bạn đã thử chưa?