Bánh gai là một trong những loại bánh truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa ẩm thực Việt Nam. Không chỉ là món quà quê dân dã, bánh gai còn khiến người thưởng thức say mê bởi hương vị dẻo mềm, thơm ngậy khó quên. Nhiều người thắc mắc không biết bánh gai là đặc sản vùng nào và liệu có thể tự làm tại nhà hay không? Bài viết sau sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc này và hướng dẫn cách làm bánh gai ngon đúng chuẩn, vừa thơm vừa dẻo lại an toàn cho sức khỏe.
Bánh gai - Đặc sản nức tiếng của vùng đất Nam Định, Thanh Hóa
Bánh gai có mặt ở nhiều nơi, nhưng nổi tiếng nhất vẫn là bánh gai Tứ Trụ (Thanh Hóa) và bánh gai Bà Thi (Nam Định). Đây là hai vùng đất được xem là cái nôi của loại bánh truyền thống này, nơi mà người dân đã gìn giữ và lưu truyền cách làm bánh gai qua nhiều thế hệ.
Ở Thanh Hóa, đặc biệt là làng Tứ Trụ, bánh gai được làm thủ công hoàn toàn, gói bằng lá chuối khô, nhân bánh đậm đà và có hương thơm đặc trưng của lá gai. Mỗi chiếc bánh như gói trọn trong đó hương vị quê nhà mộc mạc, ngọt ngào và tinh tế.

Bánh gai là đặc sản nức tiếng vùng đất Nam Định, Thanh Hóa (Ảnh: Điện máy XANH)
Nam Định cũng không kém cạnh khi nhắc đến bánh gai Bà Thi - thương hiệu có từ hàng chục năm trước. Bánh ở đây mềm dẻo, nhân đậu xanh béo bùi, không quá ngọt, ăn rất vừa miệng. Dù mỗi nơi có một bí quyết riêng nhưng điểm chung của bánh gai là lớp vỏ được làm từ lá gai giã nhuyễn trộn với bột nếp, tạo nên màu đen đặc trưng và mùi thơm dịu nhẹ.
Hướng dẫn cách làm bánh gai ngon, mềm dẻo ngay tại nhà
Nếu bạn yêu thích món bánh này và muốn tự tay làm ra những chiếc bánh vừa ngon lại sạch thì đừng bỏ qua cách làm bánh gai ngon dưới đây. Với một chút kiên nhẫn và nguyên liệu dễ tìm, bạn hoàn toàn có thể trổ tài trong căn bếp nhà mình.
Nguyên liệu cần chuẩn bị
Trước khi bắt tay vào tìm hiểu cách làm bánh gai ngon, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu sau:
- Lá gai khô: 150g
- Bột nếp: 500g
- Đậu xanh đã cà vỏ: 200g
- Dừa nạo: 100g
- Đường trắng: 200g
- Vừng (mè): 50g
- Mỡ heo (hoặc dầu ăn): 50g
- Lá chuối khô để gói bánh
- Một ít muối và nước ấm để nhào bột

Chuẩn bị nguyên liệu theo cách làm bánh gai ngon (Ảnh: Bách hóa XANH)
Các nguyên liệu trên đều dễ tìm và có thể mua ở các chợ hoặc siêu thị. Nếu có thời gian, bạn nên chọn nguyên liệu sạch, nguyên chất để đảm bảo bánh làm ra có hương vị chuẩn nhất.
Các bước thực hiện
Để cách làm bánh gai ngon đạt chuẩn, bạn có thể làm theo các bước dưới đây:
- Bước 1: Sơ chế lá gai và chuẩn bị bột
Lá gai khô bạn ngâm nước nóng khoảng 4 - 6 tiếng cho mềm, sau đó rửa sạch, tước bỏ gân rồi đem luộc khoảng 20 phút. Khi lá nguội, vắt khô rồi xay hoặc giã nhuyễn. Trộn phần lá gai này với bột nếp, thêm chút nước và nhồi đều đến khi được một khối bột dẻo, không dính tay.
- Bước 2: Làm nhân bánh
Đậu xanh ngâm nước vài tiếng cho mềm, sau đó hấp chín rồi nghiền mịn. Trộn đậu với đường, dừa nạo, một chút muối và mỡ heo, sên trên chảo nhỏ lửa đến khi hỗn hợp đặc lại. Sau đó, chia nhân thành từng viên nhỏ, để nguội.
- Bước 3: Gói và hấp bánh
Chia bột thành từng phần bằng nhau, cán dẹt rồi cho nhân vào giữa, bọc kín lại. Dùng lá chuối đã luộc sơ gói từng chiếc bánh, buộc chặt bằng dây chuối hoặc lạt mềm. Cuối cùng, xếp bánh vào xửng và hấp chín trong khoảng 40 - 50 phút là hoàn thành.

Cách làm bánh gai ngon với vỏ mềm dẻo và nhân ngọt mịn (Ảnh: VinWonders)
Một vài lưu ý giúp bánh gai thơm ngon hơn
Sau khi nắm được quy trình làm bánh cơ bản, bạn có thể tham khảo thêm một số lưu ý dưới đây để cách làm bánh gai ngon hơn, đúng vị hơn: Lá gai là yếu tố quan trọng nhất quyết định độ ngon của bánh. Bạn nên chọn loại lá già, không bị mốc, có mùi thơm đặc trưng.
Lá chuối để gói bánh nên là loại lá chuối hột dày, khô và được phơi kỹ để không bị rách khi gói. Đậu xanh nên là loại hạt nhỏ, ruột vàng, khi hấp xong sẽ bùi và ngọt hơn. Mỡ heo có thể thay bằng dầu dừa nếu bạn muốn bánh có hương vị nhẹ hơn và phù hợp với người ăn chay.
Bánh gai sau khi làm xong nếu không ăn ngay nên bảo quản nơi thoáng mát, có thể để ở nhiệt độ thường trong 2 - 3 ngày. Nếu muốn giữ lâu hơn, bạn có thể bọc kín rồi cho vào ngăn mát tủ lạnh, khi ăn chỉ cần hấp lại hoặc quay bằng lò vi sóng là bánh lại dẻo thơm như mới.
FAQ - Câu hỏi thường gặp về cách làm bánh gai ngon
Bánh gai để được bao lâu?
Thông thường, bánh gai có thể bảo quản trong khoảng 2 - 3 ngày ở nhiệt độ thường, hoặc 5 - 7 ngày nếu để trong tủ lạnh. Tuy nhiên, nên ăn sớm để giữ được độ dẻo và hương vị thơm ngon nhất.
Làm sao để bánh không bị cứng sau khi hấp?
Bánh bị cứng có thể do bột nhồi chưa đủ độ dẻo hoặc hấp quá lâu. Hãy chú ý nhồi bột thật kỹ và hấp đúng thời gian, không nên để bánh trong nồi hấp quá lâu sau khi chín.
Có thể thay lá gai bằng nguyên liệu khác không?
Lá gai là thành phần tạo nên mùi thơm và màu sắc đặc trưng của bánh. Nếu không có lá gai, bạn vẫn có thể thử biến tấu nhưng bánh sẽ không còn đúng hương vị truyền thống nữa.
Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ bánh gai là đặc sản ở đâu và biết được cách làm bánh gai ngon tại nhà. Dù là món bánh truyền thống nhưng với một chút thời gian và tỉ mỉ, bạn hoàn toàn có thể tạo ra những chiếc bánh dẻo thơm, chuẩn vị quê hương. Còn gì tuyệt hơn khi tự tay làm bánh gai để đãi cả nhà hay làm quà biếu mang đậm chất Việt? Hãy thử một lần và cảm nhận sự khác biệt nhé!
Xem thêm:
Công thức nấu bánh trôi nước dẻo thơm, ngon ngọt ngay tại nhà
Công thức bánh mì hoa cúc mềm thơm cho bữa sáng đủ chất tại nhà