Khi Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, câu hỏi: “Ai bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội?” trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Luật mới đã mở rộng phạm vi áp dụng, làm rõ từng nhóm đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc. Việc nắm rõ quy định này không chỉ bạn giúp bảo vệ quyền lợi của bản thân mà còn tránh được những vi phạm pháp lý không đáng có.
Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng bắt buộc tham gia BHXH
Theo Điều 2 của Luật BHXH năm 2024, người lao động là công dân Việt Nam nằm trong các nhóm dưới đây bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội nếu có mối quan hệ lao động hoặc hưởng các khoản thu nhập nhất định:
- Người lao động ký hợp đồng từ 1 tháng trở lên: Bao gồm hợp đồng xác định thời hạn, không xác định thời hạn hoặc hợp đồng dưới tên gọi khác nhưng có yếu tố về việc làm, lương và sự quản lý của người sử dụng lao động.
- Cán bộ, công chức, viên chức đang làm việc trong các cơ quan, tổ chức nhà nước.
- Lực lượng vũ trang và cơ yếu gồm công nhân, viên chức quốc phòng; công nhân công an; người làm việc trong tổ chức cơ yếu.
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, chiến sĩ công an nhân dân, học viên các trường quân đội và công an có hưởng sinh hoạt phí.
- Dân quân thường trực được hưởng sinh hoạt phí.
- Người lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, trừ khi điều ước quốc tế có quy định khác.
- Vợ/chồng của cán bộ ngoại giao, không hưởng lương nhưng được cấp sinh hoạt phí.
- Người giữ chức danh quản lý trong doanh nghiệp hoặc hợp tác xã, dù có hoặc không có hưởng lương.
- Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố.
- Người lao động làm việc không trọn thời gian nhưng có mức lương bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu.
- Chủ hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh theo quy định của Chính phủ.
Người lao động là công dân Việt Nam bắt buộc tham gia BHXH (Ảnh: Thư viện pháp luật)
Người sử dụng lao động bắt buộc phải tham gia BHXH
Cùng với người lao động, người sử dụng lao động cũng bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội. Đối tượng này không chỉ với vai trò đóng BHXH cho nhân viên mà còn tham gia vào hệ thống quản lý.
Dưới đây là các tổ chức, cá nhân thuộc diện bắt buộc:
- Cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập
- Doanh nghiệp thuộc Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, tổ chức cơ yếu
- Tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp, tổ chức xã hội khác
- Tổ chức quốc tế, tổ chức nước ngoài hoạt động tại Việt Nam
- Doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có thuê mướn lao động theo hợp đồng.
Như vậy, bất cứ tổ chức, cá nhân nào có sử dụng lao động theo hợp đồng đều có trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc theo đúng quy định hiện hành.
Người sử dụng lao động bắt buộc tham gia BHXH (Ảnh: PLO)
Lao động là người nước ngoài làm việc tại Việt Nam
Một điểm mới trong Luật BHXH 2024 là quy định cụ thể hơn về việc tham gia BHXH bắt buộc của người lao động nước ngoài. Cụ thể:
Người nước ngoài bắt buộc tham gia BHXH nếu ký hợp đồng lao động xác định thời hạn từ 12 tháng trở lên với doanh nghiệp tại Việt Nam. Tuy nhiên, một số trường hợp không bắt buộc tham gia, gồm:
- Người lao động nước ngoài được điều chuyển nội bộ trong doanh nghiệp.
- Người nước ngoài đã đến tuổi nghỉ hưu tại thời điểm ký hợp đồng.
- Trường hợp có điều ước quốc tế quy định khác sẽ áp dụng theo điều ước đó.
Người nước ngoài làm việc tại Việt Nam tham gia BHXH với hợp đồng từ 12 tháng (Ảnh: Luật Việt Nam)
FAQ – Câu hỏi thường gặp về ai bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội
-
Người lao động làm việc part-time có phải tham gia BHXH bắt buộc không?
Có, nếu người lao động làm việc không trọn thời gian nhưng có mức lương bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu vùng thì vẫn thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc theo Luật BHXH 2024.
-
Người quản lý doanh nghiệp không hưởng lương có phải đóng BHXH không?
Có. Dù không hưởng lương, nhưng nếu giữ chức danh quản lý điều hành tại doanh nghiệp hoặc hợp tác xã, bạn vẫn thuộc đối tượng bắt buộc phải tham gia BHXH theo luật mới.
-
Người nước ngoài làm việc ngắn hạn dưới 12 tháng có cần tham gia BHXH không?
Không. Theo Luật BHXH 2024, người lao động là người nước ngoài chỉ tham gia BHXH bắt buộc nếu hợp đồng có thời hạn từ 12 tháng trở lên.
Hiểu rõ ai bắt buộc phải tham gia bảo hiểm xã hội không chỉ giúp bạn tuân thủ đúng quy định pháp luật mà còn đảm bảo quyền lợi chính đáng trong suốt quá trình lao động. Luật BHXH 2024 với những cập nhật mới đã mở rộng và làm rõ hơn các nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Vì vậy. mỗi cá nhân, tổ chức cần nắm bắt kịp thời để thực hiện đúng nghĩa vụ và quyền lợi của mình.
Xem thêm:
Doanh nghiệp gặp khó khăn gì khi chuyển sang kinh doanh bền vững?
.jpg)
.png)
