Trong xu hướng ăn chay ngày càng phổ biến, nhiều người không khỏi thắc mắc nước mắm chay được làm từ gì để vừa có hương vị đậm đà như nước mắm truyền thống, vừa đảm bảo đúng tinh thần thực dưỡng? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên liệu, quy trình sản xuất và những lưu ý khi sử dụng gia vị đặc biệt này.
Nước mắm chay được làm từ gì?
Không sử dụng cá hay bất kỳ sản phẩm nào từ động vật, nước mắm chay được làm từ những nguyên liệu hoàn toàn thực vật nhưng vẫn giữ được màu sắc, độ mặn và hương vị có phần tương đồng với nước mắm mặn.
Dưới đây là một số nguyên liệu phổ biến thường được sử dụng để làm nước mắm chay:
- Đậu nành: Là nguyên liệu chính trong nhiều loại nước mắm chay hiện đại. Đậu nành được lên men hoặc nấu kỹ để tạo vị umami – vị ngọt hậu đặc trưng.
- Nấm (nấm hương, nấm rơm, nấm đông cô): Đóng vai trò tạo hương vị đậm đà và mùi thơm gần giống nước mắm cá.
- Thơm (dứa): Giúp nước mắm có độ ngọt tự nhiên, giảm vị gắt của muối.
- Muối biển: Thành phần không thể thiếu để bảo quản và tạo độ mặn cho nước mắm.
- Đường thốt nốt, đường phèn hoặc mật mía: Tạo màu nâu đặc trưng và độ sánh nhẹ.
- Các loại rau củ lên men khác: Một số công thức truyền thống sử dụng bí đỏ, cà rốt, củ cải,… để tăng hương vị và giá trị dinh dưỡng.
Nước mắm chay được làm từ nguyên liệu thực vật (Ảnh: Bách hóa Xanh)
Quy trình làm nước mắm chay có gì đặc biệt?
Quy trình làm nước mắm chay thường đơn giản hơn nước mắm mặn nhưng vẫn đòi hỏi sự tỉ mỉ và thời gian nhất định. Cụ thể:
- Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
Đậu nành, nấm, rau củ, thơm... được rửa sạch, cắt nhỏ và để ráo nước.
- Bước 2: Nấu cô đặc
Nguyên liệu được hầm kỹ trong nhiều giờ cùng muối, đường và nước để chiết xuất tinh chất. Quá trình này tạo nên màu nâu đặc trưng và mùi thơm nhẹ.
- Bước 3: Lọc bỏ bã
Dùng vải mịn hoặc lưới lọc kỹ để loại bỏ cặn và giữ lại phần nước trong.
- Bước 4: Để nguội và đóng chai
Nước mắm sau khi nấu được để nguội hoàn toàn, sau đó đóng chai thủy tinh hoặc nhựa và bảo quản nơi thoáng mát.
Một số cơ sở sản xuất thủ công còn ủ nước mắm chay trong vài ngày hoặc vài tuần để hương vị đậm đà, khác biệt trước khi đưa ra thị trường.
Nước mắm chay được sản xuất kỹ lưỡng đảm bảo thơm ngon (Ảnh: Nam Ngư)
Vì sao nước mắm chay ngày càng được ưa chuộng?
Khi ngày càng nhiều người hướng đến chế độ ăn xanh, sạch và thuần thực vật, nước mắm chay trở thành lựa chọn thay thế đầy hấp dẫn. Không chỉ bảo vệ sức khỏe, nước mắm chay còn mang lại nhiều lợi ích:
- Phù hợp với người ăn chay trường, ăn thực dưỡng hoặc ăn chay vì tôn giáo.
- Không có mùi tanh, dễ sử dụng trong gia đình có trẻ nhỏ hoặc người nhạy cảm mùi.
- Hạn chế cholesterol và độc tố từ cá biển.
- Dễ dàng kết hợp trong nhiều món ăn như kho, chiên, xào, pha nước chấm.
- Một số loại nước mắm chay được bổ sung men vi sinh giúp hỗ trợ tiêu hóa.
Chính vì những lợi ích này, nước mắm chay không chỉ dành cho người ăn chay mà còn được nhiều gia đình lựa chọn như một giải pháp lành mạnh hơn trong bữa ăn hàng ngày.
Nước mắm chay được ứng dụng rộng rãi trong món ăn hàng ngày (Ảnh: Bách hóa Xanh)
FAQ – Câu hỏi thường gặp về nước mắm chay
-
Nước mắm chay có cần bảo quản trong tủ lạnh không?
Tùy vào thành phần và cách chế biến, một số loại nước mắm chay đóng chai thủ công nên được bảo quản trong ngăn mát sau khi mở nắp để giữ được hương vị lâu hơn. Với sản phẩm công nghiệp đã tiệt trùng, bảo quản nơi thoáng mát là đủ.
-
Nước mắm chay có dùng để ướp thực phẩm như nước mắm mặn được không?
Hoàn toàn có thể. Tuy nhiên, bạn nên lưu ý nêm nếm lại vì độ mặn, ngọt của từng loại. Một số loại nước mắm chay có vị ngọt nhiều hơn, thích hợp cho các món kho, xào hơn là ướp sống như nước mắm mặn.
-
Trẻ em và người lớn tuổi có dùng nước mắm chay được không?
Có. Thậm chí nước mắm chay còn là lựa chọn phù hợp cho các đối tượng này vì ít muối hơn, không có mùi tanh lại dễ tiêu hóa nếu thành phần từ nấm, rau củ được nấu kỹ.
Hi vọng sau bài viết này, bạn đã hiểu rõ nước mắm chay được làm từ gì, cách chế biến và ứng dụng của loại gia vị thân thiện này trong bữa ăn hàng ngày. Dù là người ăn chay lâu năm hay chỉ đơn giản muốn thử một hương vị mới lành mạnh hơn, nước mắm chay xứng đáng có mặt trong căn bếp của bạn.
Xem thêm:
.jpg)
.png)
