Whey protein là thực phẩm bổ sung quen thuộc với người tập gym, vận động viên và những ai muốn tăng cơ, giữ dáng. Nhưng liệu việc lạm dụng whey protein có thể gây ra những hệ lụy nào cho sức khỏe? Trong bài viết này hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về whey protein, từ đó nhìn nhận đúng đắn về việc uống whey có tác dụng phụ gì, tác hại của whey protein và cách sử dụng hợp lý để vừa đạt được mục tiêu thể hình, vừa bảo vệ sức khỏe.
Tác hại của whey protein khi sử dụng sai cách
Whey protein là nguồn đạm chất lượng cao được chiết xuất từ váng sữa, giàu axit amin thiết yếu giúp hỗ trợ quá trình xây dựng và duy trì tế bào cơ, đặc biệt là ở những người tập gym, thể hình hay phục hồi sau tập luyện hoặc giảm cân.
Bên cạnh những lợi ích rõ rệt, nhiều người vẫn đặt câu hỏi whey protein có hại không, đặc biệt khi sử dụng không đúng cách. Thực tế cho thấy, tác hại của whey protein có thể xảy ra nếu người dùng chủ quan, không hiểu rõ thể trạng cá nhân.

Whey protein là nguồn đạm chất lượng cao nhưng nếu lạm dụng có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe (Ảnh: PBCo.)
Đầu tiên, uống whey có tác dụng phụ gì? Việc tiêu thụ quá mức hoặc dùng không phù hợp dễ gây ra các vấn đề tiêu hóa như đầy bụng, tiêu chảy, đặc biệt ở người không dung nạp đường sữa. Ngoài ra, lạm dụng whey protein để thay thế hoàn toàn bữa ăn có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng, táo bón do thiếu chất xơ hoặc thậm chí ảnh hưởng đến gan và thận ở những người có sẵn bệnh lý nền.
Trong một số trường hợp đặc biệt, người dị ứng với đạm sữa bò có thể gặp phản ứng nghiêm trọng như sốc phản vệ khi dùng whey protein. Vì vậy, tác hại của whey protein không chỉ nằm ở chính sản phẩm mà còn phụ thuộc vào cách sử dụng. Nếu không thận trọng, lạm dụng whey protein không những làm giảm hiệu quả mong muốn mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe.
Bao nhiêu gram whey protein mỗi ngày là đủ?
Liều lượng whey protein phù hợp mỗi ngày phụ thuộc vào độ tuổi, cân nặng, mức độ vận động và nhu cầu dinh dưỡng của từng người. Tuy nhiên theo khuyến nghị chung, một người trưởng thành khỏe mạnh có thể sử dụng từ 25gram - 50gram whey protein mỗi ngày (tương đương 1 - 2 muỗng), nhất là những người thường xuyên tập luyện hoặc cần tăng cơ, giảm cân.

Chỉ nên uống 25gram - 50gram whey protein mỗi ngày (Ảnh: Shopee)
Nếu bạn đã có chế độ ăn giàu đạm từ thực phẩm tự nhiên, việc bổ sung thêm whey nên được cân nhắc kỹ để tránh dư thừa protein không cần thiết. Tốt nhất, bạn nên sử dụng whey protein theo liều lượng ghi trên bao bì sản phẩm hoặc tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo sử dụng hiệu quả và an toàn.
Cảnh báo: Ai không nên dùng whey protein thường xuyên?
Với những tác hại của whey protein, một số đối tượng không nên sử dụng whey thường xuyên gồm:
- Những người không dung nạp lactose, có tiền sử dị ứng với đạm sữa bò: Nên tránh sử dụng loại whey cô đặc (concentrate) chứa nhiều đường sữa, dễ gây tiêu chảy, chướng bụng. Thay vào đó, bạn nên chọn whey tinh khiết (isolate) hoặc loại không có nguồn gốc từ sữa.
- Người đang mắc bệnh gan, thận: Việc tiêu thụ quá nhiều protein làm tăng áp lực lên gan và thận, tình trạng bệnh dễ trở nặng hơn.
- Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú: Hiện chưa có đủ nghiên cứu khẳng định whey an toàn tuyệt đối cho nhóm này. Vì thế, bạn nên thận trọng và hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bột whey.
- Người đang điều trị bằng thuốc kê đơn hoặc chuẩn bị phẫu thuật: Protein có thể phản ứng với một số loại thuốc hoặc làm ảnh hưởng đến quá trình hồi phục của cơ thể, vì vậy tránh dùng nếu chưa có chỉ định chuyên môn.

Người mắc bệnh gan, thận không nên uống whey protein (Ảnh: Myphamplaza)
Tác hại của whey protein: Nhận biết và phòng tránh
Để sử dụng whey protein an toàn và hiệu quả, điều quan trọng cần nhận biết sớm các biểu hiện bất thường khi quá trình sử dụng bột whey. Một số dấu hiệu cần lưu ý bao gồm đầy bụng, chướng hơi, tiêu chảy, chuột rút. Đây là những tác dụng phụ thường xảy ra ở những người không dung nạp lactose. Ngoài ra, phát ban, ngứa ngáy, sưng mặt hoặc khó thở có thể là biểu hiện của dị ứng đạm sữa.

Người không hợp uống whey protein có thể bị đầy dụng hoặc mẩn ngứa (Ảnh: Long Châu)
Để phòng tránh tác hại của whey protein, bạn nên bắt đầu với lượng nhỏ, theo dõi phản ứng của cơ thể và ưu tiên lựa chọn loại whey phù hợp với thể trạng. Không nên lạm dụng whey bằng cách dùng quá liều hay thay thế hoàn toàn bữa ăn chính, tốt nhất nên kết hợp với chế độ dinh dưỡng đa dạng, giàu chất xơ.
Mặt khác, nếu đang mắc bệnh lý về gan, thận hoặc đang điều trị bằng thuốc, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng whey protein. Sự chủ động trong việc nhận biết và phòng ngừa tác dụng phụ của whey protein là cách hiệu quả nhất để bạn bảo vệ sức khỏe, hạn chế tối đa các rủi ro không mong muốn khi sử dụng sản phẩm này.
Giải pháp thay thế whey protein bằng nguồn đạm tự nhiên
Nếu bạn lo ngại về tác hại của whey protein hoặc gặp phải các vấn đề về tiêu hóa hay dị ứng, việc lựa chọn nguồn đạm tự nhiên chính là giải pháp thay thế an toàn và hiệu quả nhất. Việc bổ sung đa dạng nguồn đạm tự nhiên trong chế độ ăn không chỉ giúp bạn duy trì sức khỏe tốt, hỗ trợ xây dựng cơ bắp và phục hồi năng lượng mà còn giải quyết được các hậu quả của việc lạm dụng whey protein.

Có thể thay thế whey protein bằng đạm tự nhiên từ các thực phẩm giàu đạm trong bữa ăn hằng ngày (Ảnh: Long Châu)
Đạm tự nhiên từ các thực phẩm ăn hằng ngày cũng giúp bạn tận hưởng hương vị món ăn phong phú, duy trì thói quen ăn uống lành mạnh lâu dài. Một số loại thực phẩm giàu đạm tự nhiên bạn có thể sử dụng trực tiếp trong bữa ăn hằng ngày bao gồm thịt gà, cá, trứng, đậu hũ, đậu đỗ và các loại hạt.
Đặc biệt, đạm thực vật như đậu nành, đậu Hà Lan, hạt chia hay gạo lứt sẽ là lựa chọn lý tưởng cho người không dung nạp lactose hoặc dị ứng với sữa bò.
Dù whey protein mang lại nhiều lợi ích nhưng việc lạm dụng whey protein trong chế độ ăn hằng ngày có thể gây ra nhiều tác động xấu đến sức khỏe. Do đó, bạn nhất định phải tìm hiểu kỹ tác hại của whey protein trước khi sử dụng loại thực phẩm bổ sung này. Hi vọng những chia sẻ trong bài đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc whey protein có hại không, từ đó xây dựng cho mình một chế độ ăn uống lành mạnh.
Xem thêm
Sữa béo có gây tăng cân không? Cách sử dụng sữa béo hợp lý cho từng đối tượng