Nhắc đến ẩm thực xứ Thanh, người ta không thể bỏ qua những món ăn dân dã nhưng đậm đà bản sắc như nem chua, bánh gai Tứ Trụ hay đặc biệt là bánh răng bừa. Đây là món bánh truyền thống mộc mạc, gắn bó với tuổi thơ của biết bao thế hệ. Tên gọi độc đáo của món bánh đã khiến không ít người thắc mắc: Bánh răng bừa làm từ lá gì mà lại mang hương vị thơm ngon đến thế? Hãy cùng khám phá món bánh đặc sản này để hiểu thêm về nét đẹp ẩm thực Thanh Hóa nhé.
Bánh răng bừa: Đặc sản tiến vua ở xứ Thanh
Không ai rõ món bánh răng bừa có từ bao giờ nhưng với người dân nông thôn Thanh Hóa, đây là món quà quê gắn liền với cuộc sống bình dị từ bao đời nay.
Nơi làm bánh ngon nhất, nổi tiếng nhất phải kể đến xã Xuân Lập, huyện Thọ Xuân – vùng đất gắn liền với câu chuyện vua Lê Đại Hành xuống đồng cày ruộng đầu xuân. Tương truyền, người dân nơi đây đã chọn những hạt gạo ngon nhất gói nên chiếc bánh mang hình răng bừa - biểu tượng của công cụ lao động để dâng lên Vua như lời tri ân đất trời và thành quả cần cù của người nông dân.
Ngày xưa, bánh thường được làm vào ngày rằm, ngày giỗ, Tết Nguyên đán hay khi trong nhà có công việc. Ngày nay, bánh răng bừa đã trở thành món đặc sản phổ biến khắp các địa phương trong tỉnh và được làm quanh năm để phục vụ lễ, Tết cũng như du khách gần xa về với xứ Thanh.

Bánh răng bừa là đặc sản Thanh Hóa được người xưa dùng để tiến Vua (Ảnh: aFamily)
Bánh răng bừa làm từ lá gì?
Bánh răng bừa không chỉ hấp dẫn bởi hương vị thơm ngon mà còn bởi cách chế biến tỉ mỉ, đặc biệt là việc lựa chọn loại lá để gói bánh. Câu hỏi "Bánh răng bừa làm từ lá gì?" không chỉ đơn thuần là thắc mắc về nguyên liệu mà còn phản ánh sự tinh tế trong văn hóa ẩm thực của người dân Thanh Hóa.
Lá dong
Theo truyền thống, bánh răng bừa được gói bằng lá dong. Loại lá này có đặc tính mềm, dẻo và mùi thơm nhẹ giúp bánh giữ được hình dáng, hương vị sau khi hấp. Trước khi mang gói bánh, lá dong được rửa sạch và lau khô để đảm bảo vệ sinh và độ dẻo khi gói bánh. Việc sử dụng lá dong không chỉ giúp bánh có màu sắc đẹp mắt mà còn tạo nên hương thơm đặc trưng, góp phần làm nên nét độc đáo của món ăn này.

Đa số người dân Thanh Hóa đều dùng lá dong gói bánh răng bừa (Ảnh: Vinpearl)
Lá chuối
Bên cạnh lá dong, người dân Thanh Hóa cũng sử dụng lá chuối để gói bánh răng bừa. Lá chuối thường được chọn từ những tán lá tươi, không quá non cũng không quá già. Sau đó lá được mang rửa sạch, hơ qua lửa để tăng độ dẻo cho bánh, tránh bị rách khi gói. Lá chuối không chỉ dễ tìm mà còn mang lại hương thơm nhẹ nhàng cho bánh sau khi hấp, tạo nên một hương vị riêng biệt.
Sự kết hợp hài hòa giữa lá và nhân bánh
Dù được gói bằng lá dong hay lá chuối, bánh răng bừa vẫn giữ được hương vị đặc trưng nhờ sự kết hợp hài hòa giữa lớp vỏ bột gạo tẻ dẻo mịn và nhân bánh thơm ngon. Nhân bánh thường gồm: Hành khô, thịt ba chỉ băm (hoặc xay) nhỏ, mộc nhĩ trộn với hạt tiêu, muối để tạo nên vị mặn mà, đậm đà. Lớp lá gói không chỉ giữ cho bánh không bị khô khi hấp mà còn mang lại hương thơm tự nhiên vào từng chiếc bánh.
Như vậy để trả lời cho câu hỏi "Bánh răng bừa làm từ lá gì?", có thể khẳng định rằng lá dong và lá chuối là 2 loại lá được sử dụng phổ biến trong việc gói bánh răng bừa tại Thanh Hóa.
Cách làm bánh răng bừa thơm ngon, chuẩn vị Thanh Hóa
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách làm bánh răng bừa theo công thức gia truyền của người Thanh Hóa.
Chuẩn bị nguyên liệu
- 150g thịt heo xay
- 200g bột gạo
- Nấm hương, mộc nhĩ
- Hành tím
- Lá dong/lá chuối
- Gia vị: Dầu ăn, bột canh, tiêu xay,...

Nguyên liệu làm món bánh răng bừa (Ảnh: VTC News)
Cách thực hiện
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
- Ngâm nấm hương và mộc nhĩ trong nước khoảng 15 phút, vớt ra, rửa sạch và thái nhỏ.
- Hành tím bóc vỏ, băm nhỏ.
- Thịt heo rửa sạch, thái nhỏ rồi xay nhuyễn.
- Lá dong rửa sạch, để ráo hoặc phơi cho mềm để dễ gói hơn.
Bước 2: Làm nhân bánh
- Phi thơm hành tím với 2 muỗng canh dầu ăn.
- Cho thịt heo xay vào đảo đều đến khi chín tới.
- Nêm 1/2 muỗng cà phê bột canh, 1/2 muỗng cà phê hạt nêm, 1 muỗng cà phê tiêu xay.
- Cho mộc nhĩ và nấm hương vào xào thêm 5 – 7 phút rồi tắt bếp, để nguội.
Bước 3: Làm bột bánh
- Trộn bột gạo với 800ml nước lọc, thêm 1/2 muỗng canh dầu ăn, 1 muỗng cà phê hạt nêm và 1 muỗng cà phê bột canh.
- Khuấy đều hỗn hợp rồi để bột nghỉ từ 1 – 2 giờ để nở và mịn hơn.
Bước 4: Gói và hấp bánh
- Trải lá dong ra, cho 1 muỗng bột và 1 muỗng nhân vào giữa.
- Dàn đều rồi gói lá lại, lăn tròn đều tay để bánh chắc, đẹp.
- Xếp bánh vào xửng hấp khoảng 15 – 20 phút cho đến khi bánh chín.
Bước 5: Thành phẩm
Bánh răng bừa sau khi chín sẽ có mùi thơm nhẹ từ lá dong, vị dẻo béo của bột gạo và nhân thịt đậm đà, thơm lừng mùi nấm, mộc nhĩ và hành phi. Khi thưởng thức, bạn có thể chấm cùng nước mắm chua ngọt để tăng thêm hương vị.

Bánh răng bừa nóng hổi có độ giòn thơm của thịt và mộc nhĩ, nấm hương (Ảnh: Việt Anh song ngữ)
Giờ thì bạn đã có câu trả lời cho thắc mắc “bánh răng bừa làm từ lá gì” rồi phải không? Dù là lá dong hay lá chuối, điều quan trọng nhất vẫn là sự mộc mạc, khéo léo và tình cảm mà người dân gửi gắm vào từng chiếc bánh. Đừng quên thưởng thức món bánh đặc sản này khi tới Thanh Hóa du lịch, nghỉ mát nhé!
Xem thêm