Mâm cúng tất niên là phần không thể thiếu trong các gia đình Việt vào dịp Tết Nguyên Đán. Trong mâm cúng tất niên, gà luộc không chỉ đơn giản là một món ăn mà còn là lễ vật thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên. Một trong những chi tiết đặc biệt mà không phải ai cũng biết đó là việc buộc cánh tiên cho gà. Cách chuẩn bị này không chỉ giúp món gà trở nên đẹp mắt, trang trọng hơn mà còn mang nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
Tại sao gà trong mâm cúng tất niên phải buộc cánh tiên?
Gà luộc nguyên con là một trong những lễ vật không thể thiếu trong mâm cúng tất niên. Theo quan niệm từ xa xưa, gà luộc biểu thị lòng hiếu kính của con cháu đối với thần linh và tổ tiên. Dáng gà được buộc cánh tiên, với phần đầu ngẩng cao, cánh duỗi sang hai bên và chân quỳ, được cho là tư thế "gà chầu", thể hiện sự tôn kính đối với bề trên.
Kiểu buộc cánh tiên giúp gà cúng trông đẹp mắt và trang trọng hơn, đồng thời mang ý nghĩa mong cầu một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và cuộc sống sung túc. Việc bày trí cẩn thận và tỉ mỉ theo cách này còn thể hiện tâm ý của gia chủ, cầu mong sự may mắn, bình an cho gia đình trong năm mới.
Gà buộc cánh tiên nhằm thể hiện sự tôn kính đối với bề trên (Nguồn: VnExpress)
Hướng dẫn cách luộc gà và buộc cánh tiên
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách luộc gà cúng và buộc cánh tiên để bạn có thể chuẩn bị một mâm cúng tất niên hoàn chỉnh và đẹp mắt.
Nguyên liệu
Để luộc gà cúng, bạn cần chuẩn bị một con gà trống hoa (tơ) có trọng lượng từ 1,2kg đến 1,5kg, đảm bảo gà tươi ngon và không có dị tật. Bên cạnh đó, bạn cũng cần một sợi lạt giang hoặc dây nilon để buộc cánh tiên, cùng với gia vị muối và chanh để làm sạch gà trước khi chế biến.
Cách chọn gà cúng ngon
Việc chọn gà cúng là rất quan trọng để đảm bảo món ăn ngon và đẹp mắt. Bạn nên chọn gà trống tơ, chưa thiến vì chúng có thịt chắc và thơm. Khi lựa gà, hãy chú ý đến lông gà mềm mượt và mào gà đỏ tươi, không có sẹo hay dị tật. Thân gà phải béo, ức tròn đầy và không có phần xương lộ rõ. Gà có da mịn, căng bóng, khi luộc sẽ cho màu đẹp và hấp dẫn.
Hướng dẫn luộc gà và buộc cánh tiên
Luộc gà và buộc cánh tiên là một trong những công đoạn quan trọng để chuẩn bị cho mâm cúng tất niên. Bạn cần chú ý thực hiện khéo theo các hướng dẫn sau đây:
Bước 1: Sơ chế
Trước khi bắt tay vào chế biến, gà cần được làm sạch kỹ lưỡng. Bạn dùng muối và chanh để chà xát lên toàn bộ da gà, giúp khử mùi hôi hiệu quả. Ngoài ra, bạn có thể dùng nước gừng thay thế, tuy nhiên nước gừng có thể ảnh hưởng đến mùi vị của nước luộc.
Sau khi chà xát xong, bạn dùng tay bóp nhẹ đầu gà để lấy hết dịch mũi, lưỡi và cuống họng, rồi rửa sạch lại với nước. Gà cúng cần có đủ bộ lễ như tiết, lòng, mề, bạn nên làm sạch chúng bằng cách rửa sạch dưới vòi nước và bóp muối để khử trùng và đảm bảo vệ sinh.
Bước 2: Buộc cánh tiên
Sau khi đã sơ chế xong, bước tiếp theo là buộc cánh tiên cho gà. Đầu tiên, bạn cần ngâm lạt giang trong nước để lạt mềm, giúp việc buộc gà dễ dàng hơn. Tiếp theo, đặt gà nằm thẳng, dựng phần cổ gà lên và kẹp hai cánh lại sao cho chúng ôm sát cơ thể gà. Dùng lạt đã ngâm buộc cố định cổ và cánh gà, lưu ý là không nên buộc vào mào gà để giữ được vẻ ngoài đẹp mắt và tự nhiên cho gà.
Hướng dẫn cách buộc gà cánh tiên (Nguồn: Eva)
Bước 3: Luộc gà
Chọn nồi luộc gà cần phải đủ sâu lòng và vừa vặn để gà không bị cấn khi luộc. Đặt gà vào nồi với mặt úp xuống, sau đó cho nước lạnh vào 2/3 nồi. Thêm một ít muối hoặc bột canh vào nước để thịt gà thêm đậm đà. Đun nước với lửa lớn cho đến khi nước trong nồi nóng già, sau đó thả lòng mề và tiết vào cùng luộc.
Khi nước sôi, bạn giảm lửa nhỏ để nồi gà chỉ sôi lăn tăn, hớt bọt thường xuyên để nước luôn trong. Sau 5 phút, bạn tắt bếp và để gà trong nồi ngâm thêm khoảng 15 đến 20 phút để đảm bảo gà chín đều.
Bước 4: Vớt gà
Sau khi gà đã chín, bạn hãy vớt gà và lòng mề ra khỏi nồi và ngâm vào bát nước lạnh. Việc này sẽ giúp da gà trở nên giòn và thịt săn chắc, đồng thời giữ được màu vàng đẹp mắt. Bạn cũng có thể vớt lòng mề ra riêng để trang trí sau.
Bước 5: Trang trí
Bạn có thể thực hiện trang trí gà cúng bằng cách cuộn lòng quanh phần mề để tạo thành một bó tròn gọn gàng. Đặt gà lên đĩa và cài vào miệng gà một bông hoa hồng đỏ để cho món ăn trở nên đẹp mắt và thêm phần trang trọng, phù hợp với các dịp lễ Tết.
Trang trí gà luộc trong mâm cúng tất niên (Nguồn: Tạp chí Du lịch)
Như vậy, việc buộc cánh tiên cho gà trong mâm cúng tất niên chứa đựng nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Hành động này thể hiện lòng tôn kính đối với tổ tiên, đồng thời cũng là lời cầu chúc cho một năm mới an lành, thịnh vượng. Mâm cúng tất niên là cách để thể hiện sự trang trọng và cầu mong may mắn cho gia đình.
Xem thêm
Mâm cúng tất niên miền Trung có bao nhiêu món? Cần có và tránh những món gì?
3 ngày tết cúng cơm mấy lần? Ý nghĩa và cách chuẩn bị mâm cơm cúng 3 ngày Tết Nguyên Đán 2025