Làm sao biết sữa mẹ thiếu chất?

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời và toàn diện nhất cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, không phải lúc nào sữa mẹ cũng đủ chất để đáp ứng nhu cầu phát triển của bé. Nhiều mẹ vẫn nghĩ rằng cứ có sữa là tốt, nhưng thật ra, chất lượng sữa mới là yếu tố then chốt. Vậy làm sao biết sữa mẹ thiếu chất? Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ nhận diện những dấu hiệu quan trọng và biết cách điều chỉnh kịp thời để bé được phát triển khỏe mạnh.

Làm sao biết sữa mẹ thiếu chất? 3 dấu hiệu nhận biết

Trước khi mẹ điều chỉnh lại khẩu phần ăn hay bổ sung thêm thực phẩm chức năng, điều đầu tiên cần làm là quan sát những biểu hiện bất thường ở bé. Khi chất lượng sữa mẹ giảm, cơ thể bé sẽ “lên tiếng”.

Bé tăng cân chậm dù bú mẹ đầy đủ

Việc tăng cân đều đặn là một trong những chỉ số quan trọng đánh giá sức khỏe và sự phát triển của trẻ sơ sinh. Nếu bé bú mẹ trực tiếp hoàn toàn mà vẫn chậm tăng cân, có thể sữa mẹ đang thiếu chất.

Khi sữa mẹ không đủ đạm, bé sẽ thiếu năng lượng để phát triển, đặc biệt là phát triển chiều cao và cân nặng. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo bé sơ sinh nên tăng trung bình khoảng 600 - 800g/tháng trong 3 tháng đầu. Nếu bé bú nhiều mà không đạt mốc này, mẹ nên xem lại chế độ ăn uống của mình.

Làm sao biết sữa mẹ thiếu chất - Bé tăng cân chậm (Ảnh: VnExpress)

Phân của bé có màu và mùi bất thường

Phân là “gương phản chiếu” chất lượng sữa mẹ khá rõ ràng. Thông thường, phân của bé bú mẹ sẽ mềm, màu vàng nghệ, mùi hơi chua nhẹ. Nếu phân có mùi hôi, màu xanh rêu hoặc sẫm, kèm theo hiện tượng táo bón hoặc tiêu chảy, đó là dấu hiệu sữa mẹ thiếu chất hoặc mất cân bằng dinh dưỡng.

Ngoài ra, nếu bé đi ngoài nhiều lần nhưng phân lỏng và có bọt, khả năng cao sữa mẹ đang dư đường lactose, thiếu chất béo cần thiết để giúp bé no lâu và hấp thu tốt.

Bé hay quấy, ngủ không sâu giấc

Một dấu hiệu khác dễ nhận biết khi sữa mẹ thiếu chất là bé hay quấy khóc, ngủ không yên giấc, đặc biệt vào ban đêm. Khi sữa thiếu các dưỡng chất như canxi, magie hay tryptophan, hệ thần kinh của bé dễ bị kích thích, khiến bé khó chịu, khó ngủ, hoặc ngủ không sâu.

Bên cạnh đó, giấc ngủ của bé cũng bị ảnh hưởng nếu bé không được bú no. Nếu bú mẹ liên tục mà bé vẫn khó ngủ, mẹ cần đặt dấu hỏi về chất lượng sữa mình đang tiết ra.

Bé hay quấy khóc và dễ tỉnh là dấu hiệu sữa mẹ thiếu chất (Ảnh: Tiêm chủng Long Châu)

Nguyên nhân khiến sữa mẹ bị thiếu chất

Đã biết làm sao biết sữa mẹ thiếu chất, vậy nguyên nhân đến từ đâu? Có khá nhiều lý do, cả về thể chất lẫn thói quen sinh hoạt khiến sữa mẹ không đủ dưỡng chất như mong muốn. Một vài nguyên nhân phổ biến mẹ cần lưu ý:

• Chế độ ăn uống chưa cân bằng: Ăn thiếu rau xanh, đạm động vật, chất béo tốt, uống ít nước đều ảnh hưởng tới chất lượng sữa.
• Căng thẳng, stress kéo dài: Khi tâm lý mẹ bất ổn, tuyến yên có thể tiết ra ít hormone prolactin hơn – làm giảm khả năng tiết sữa và làm thay đổi thành phần sữa.
• Thức khuya thường xuyên: Thiếu ngủ, sinh hoạt thất thường khiến đồng hồ sinh học bị rối loạn, ảnh hưởng đến tuyến sữa.
• Không cho bé bú đúng cách: Nếu mẹ chỉ cho bé bú một bên ngực hoặc cắt cữ bú sớm, bé sẽ chỉ bú được phần sữa đầu ít chất béo, làm bé nhanh đói và không hấp thu được các chất dinh dưỡng cần thiết.

Mẹ nên làm gì để cải thiện chất lượng sữa?

Sau khi đã nắm được làm sao biết sữa mẹ thiếu chất, bước tiếp theo là tìm giải pháp để tăng cường chất lượng sữa. Đừng quá lo lắng, chỉ cần thay đổi một vài thói quen là sữa mẹ sẽ "ngon và bổ" hơn rất nhiều.

Cải thiện chế độ ăn uống hằng ngày

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò cực kỳ quan trọng với chất lượng sữa mẹ. Một thực đơn đủ chất cần có sự kết hợp hài hòa giữa:

• Đạm từ thịt, cá, trứng, sữa
• Chất béo tốt có trong dầu oliu, bơ, các loại hạt
• Tinh bột như cơm, khoai, ngũ cốc nguyên cám
• Vitamin và khoáng chất trong rau xanh, trái cây tươi

Bổ sung đầy đủ chất để bé có đủ dinh dưỡng từ sữa mẹ (Ảnh: Thượng Yến)

Ngoài ra, mẹ nhớ uống đủ nước (ít nhất 2 - 2.5 lít mỗi ngày), đặc biệt là nước ấm, canh, sữa để duy trì lượng sữa và chất lượng sữa ổn định.

Duy trì tinh thần lạc quan, hạn chế stress

Sữa mẹ tiết ra tốt nhất khi mẹ cảm thấy vui vẻ, thư giãn. Hãy cố gắng nghỉ ngơi đầy đủ, chia sẻ việc chăm bé với người thân và dành thời gian thư giãn nhẹ nhàng như nghe nhạc, thiền, đọc sách… để tâm trạng tích cực hơn.

Nếu mẹ đang cảm thấy kiệt sức hay mất cân bằng tâm lý, đừng ngại tìm đến bác sĩ hoặc chuyên viên tư vấn để được hỗ trợ kịp thời.

Bổ sung thực phẩm lợi sữa và vitamin sau sinh

Trong một số trường hợp, mẹ có thể sử dụng các sản phẩm hỗ trợ lợi sữa hoặc bổ sung vi chất như DHA, canxi, sắt theo hướng dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, mẹ nên tránh lạm dụng mà nên ưu tiên bổ sung từ thực phẩm tự nhiên. Một số món ăn lợi sữa, cải thiện chất lượng sữa hiệu quả:

• Canh chân giò hầm đu đủ xanh
• Cháo cá chép
• Súp rau củ nấu sườn non
• Nước lá chè vằng, lá đinh lăng (sử dụng đúng liều lượng và nguồn gốc rõ ràng)

FAQ - Câu hỏi thường gặp về chủ đề làm sao biết sữa mẹ thiếu chất?

Làm sao biết sữa mẹ đủ chất hay không?

Mẹ có thể dựa vào sự phát triển của bé như: bé tăng cân đều, ngủ ngoan, phân bình thường và không quấy khóc nhiều. Đó là dấu hiệu cho thấy sữa mẹ đủ chất.

Uống sữa nhiều có giúp mẹ cải thiện chất lượng sữa không?

Sữa là nguồn cung cấp canxi và protein tốt, nhưng chỉ uống sữa không thì chưa đủ. Mẹ cần ăn uống đa dạng và bổ sung thêm rau xanh, chất béo, vitamin để đảm bảo sữa đủ chất.

Có cần xét nghiệm sữa mẹ để biết thiếu chất gì không?

Thông thường không cần xét nghiệm sữa. Quan sát bé và điều chỉnh chế độ ăn uống của mẹ là cách hiệu quả hơn. Chỉ khi bé gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bác sĩ mới chỉ định xét nghiệm cụ thể.

Chất lượng sữa mẹ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong những năm tháng đầu đời của bé. Việc hiểu làm sao biết sữa mẹ thiếu chất sẽ giúp mẹ chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe của cả hai mẹ con. Chỉ cần tinh ý một chút trong việc quan sát bé và điều chỉnh lại thói quen sinh hoạt, mẹ hoàn toàn có thể cải thiện được nguồn sữa một cách tự nhiên, không cần lo lắng hay áp lực quá mức. Nếu mẹ đang phân vân về vấn đề sữa thiếu chất, đừng ngần ngại trao đổi thêm với bác sĩ dinh dưỡng hoặc các chuyên gia để được hỗ trợ kịp thời nhé!

Xem thêm:

Top 5 loại sữa tươi cho bé 1 tuổi tốt nhất hiện nay

Cách bảo quản sữa mẹ đúng cách để đảm bảo chất lượng và an toàn