Bệnh mãn tính là một vấn đề sức khỏe ngày càng phổ biến, đặc biệt ở những người lớn tuổi. Những người mắc bệnh mãn tính thường phải tuân thủ chế độ ăn uống nghiêm ngặt để giữ cho tình trạng sức khỏe ổn định. Bài viết này sẽ tìm hiểu về bệnh mãn tính, chế độ ăn phù hợp cho người bệnh và hướng dẫn cách làm giả cầy kiểu mới mà người bệnh mãn tính có thể ăn được.
Tổng quan về bệnh mãn tính
Bệnh mãn tính là những bệnh kéo dài và thường xuyên tái phát, nếu không được kiểm soát tốt có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài. Các bệnh mãn tính phổ biến bao gồm:
- Bệnh tim mạch: Bao gồm các tình trạng như cao huyết áp, bệnh mạch vành, suy tim và đột quỵ. Đây là nhóm bệnh phổ biến và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Đặc biệt, người mắc bệnh tim mạch cần hạn chế ăn nhiều muối và chất béo bão hòa.
- Bệnh tiểu đường: Là tình trạng cơ thể không thể sản xuất đủ insulin hoặc không thể sử dụng insulin hiệu quả, dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao. Người bệnh tiểu đường cần kiểm soát lượng carbohydrate, đặc biệt là đường tinh luyện trong chế độ ăn uống của mình.
- Bệnh thận mãn tính: Là tình trạng suy giảm chức năng thận kéo dài, khiến thận không thể lọc bỏ chất thải và nước thừa ra khỏi cơ thể hiệu quả. Người bệnh cần hạn chế muối, kali và phốt pho trong chế độ ăn uống.
- Bệnh viêm khớp mãn tính: Là tình trạng viêm khớp kéo dài gây đau đớn và hạn chế khả năng vận động. Chế độ ăn cho người bệnh viêm khớp cần bổ sung đủ vitamin D, canxi và omega-3, đồng thời tránh các thực phẩm gây viêm như đường và chất béo bão hòa.
- Bệnh phổi mãn tính: Bao gồm các bệnh như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và hen suyễn. Người bệnh cần tránh hút thuốc và duy trì chế độ ăn uống cân đối để tăng cường sức khỏe hệ hô hấp.

Tổng quan về bệnh mãn tính (Ảnh: Medlatec)
Chế độ ăn cho người bệnh mãn tính
Chế độ ăn uống đối với người bệnh mãn tính đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc kiểm soát bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống. Người bệnh mãn tính cần ăn các thực phẩm ít đường, ít muối và chất béo bão hòa, đồng thời tăng cường chất xơ và vitamin. Cụ thể, chế độ ăn cho người mắc bệnh mãn tính nên bao gồm:
- Hạn chế muối: Người bệnh tim mạch và bệnh thận cần giảm lượng muối trong chế độ ăn uống để kiểm soát huyết áp và giảm gánh nặng cho thận.
- Giảm đường và carbohydrate tinh chế: Người bệnh tiểu đường nên tránh ăn nhiều thực phẩm chứa đường và carbohydrate tinh chế như bánh kẹo, nước ngọt, cơm trắng và bánh mì trắng.
- Tăng cường chất xơ: Chất xơ có trong rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt giúp cải thiện tiêu hóa và điều hòa đường huyết, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Lựa chọn thực phẩm giàu omega-3 và protein từ thực vật: Omega-3 có trong các loại cá béo, hạt chia, hạt lanh, giúp giảm viêm và bảo vệ tim mạch. Người bệnh cũng nên ăn nhiều đậu, hạt và các loại ngũ cốc để cung cấp protein mà không gây tăng cholesterol.
Hướng dẫn cách làm giả cầy cho người bệnh mãn tính
Giả cầy là một món ăn truyền thống của người Việt, thường được làm từ chân giò heo, được nấu cùng gia vị đậm đà như sả, riềng, mẻ và gia vị đặc trưng. Tuy nhiên, với những người mắc bệnh mãn tính, món ăn này cần được chế biến lại sao cho phù hợp với chế độ ăn của họ, đồng thời vẫn giữ được hương vị đặc trưng của món giả cầy.
Nguyên tắc chế biến món giả cầy cho người bệnh mãn tính
Việc kiểm soát nguyên liệu, gia vị và phương pháp nấu sẽ giúp món ăn giữ được hương vị đặc trưng mà vẫn đảm bảo tốt cho sức khỏe người bệnh.
- Giảm bớt chất béo: Người bệnh mãn tính, đặc biệt là bệnh tim mạch, cần hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa. Do đó, khi làm giả cầy, chúng ta cần loại bỏ bớt phần mỡ trên thịt heo hoặc thay thế bằng phần thịt nạc để giảm lượng mỡ thừa.
- Giảm muối và gia vị có chứa natri: Người bệnh cao huyết áp và bệnh thận cần hạn chế muối trong món ăn. Thay vì sử dụng bột nêm hoặc gia vị chứa nhiều muối, bạn có thể dùng gia vị tự nhiên như tỏi, gừng, mẻ để tạo hương vị đậm đà mà không cần muối.
- Sử dụng nguyên liệu tự nhiên, không chế biến sẵn: Các loại gia vị như sả, riềng, mẻ, ớt tươi và lá chanh sẽ giúp tạo ra hương vị đặc trưng mà không cần dùng đến các gia vị chế biến sẵn chứa hóa chất hoặc phụ gia.
- Chế biến ít dầu mỡ: Thay vì chiên rán, bạn có thể sử dụng phương pháp hấp hoặc nấu thịt trong nước để giảm thiểu lượng dầu mỡ. Khi nấu, bạn cũng có thể cho thêm rau củ để món ăn thêm phần bổ dưỡng.
Công thức làm giả cầy cho người bệnh mãn tính
Dựa trên những nguyên tắc đã đề cập, công thức dưới đây được thiết kế riêng để phù hợp với khẩu phần ăn của người bị bệnh mãn tính.
Nguyên liệu:
- 500g thịt heo nạc (có thể dùng thịt vai hoặc thịt ba chỉ không mỡ)
- 1 củ riềng tươi (băm nhỏ)
- 2 cây sả (băm nhỏ)
- 2-3 củ tỏi (băm nhỏ)
- 1-2 quả ớt tươi (tùy khẩu vị)
- 1/2 quả mẻ (hoặc có thể dùng dấm gạo thay thế)
- Nước dừa tươi (hoặc nước lọc)
- Gia vị: Nước mắm, đường phèn (hoặc mật ong), tiêu, lá chanh tươi

Hướng dẫn cách làm giả cầy cho người bệnh mãn tính (Ảnh: Hello Bacsi)
Các bước thực hiện:
- Sơ chế thịt: Thịt heo rửa sạch, thái miếng vừa ăn. Loại bỏ phần mỡ thừa nếu có.
- Chuẩn bị gia vị: Riềng, sả, tỏi băm nhuyễn. Ớt tươi thái lát, lá chanh xé nhỏ.
- Xào gia vị: Cho riềng, sả, tỏi vào chảo, xào thơm với ít dầu ô liu hoặc không dầu. Sau đó, cho thịt heo vào xào săn lại.
- Nấu giả cầy: Cho thịt và gia vị vào nồi, đổ nước dừa tươi (hoặc nước lọc) vào sao cho ngập mặt thịt. Đun nhỏ lửa khoảng 30 phút.
- Thêm mẻ và gia vị: Khi thịt chín mềm, cho mẻ (hoặc dấm) vào nồi, nêm nếm thêm nước mắm, tiêu, lá chanh và mật ong hoặc đường phèn để tạo vị ngọt tự nhiên.
- Hoàn thành: Đun thêm khoảng 10 phút để các gia vị thấm đều vào thịt, sau đó tắt bếp và thưởng thức.
Giả cầy là món ăn quen thuộc và hấp dẫn của người Việt, nhưng khi chế biến cho người bệnh mãn tính, chúng ta cần điều chỉnh công thức sao cho phù hợp với chế độ ăn uống của họ. Hãy thử ngay cách làm giả cầy kiểu mới này để cả gia đình cùng thưởng thức, vừa ngon lại vừa tốt cho sức khỏe.
Xem thêm
Điểm mặt 5+ sản phẩm bánh trẻ dưới 3 tuổi và 4 tuổi tuyệt đối không được ăn tránh bị dậy thì sớm