Trong văn hóa dân gian Việt Nam, rằm tháng Giêng được xem là thời điểm linh thiêng, không chỉ là dịp để tưởng nhớ tổ tiên mà còn mang ý nghĩa cầu bình an, may mắn. Nhưng liệu bạn đã biết cách cúng rằm tháng Giêng thế nào cho đúng và có cần chuẩn bị mâm lễ cúng ngoài trời không? Bài viết sau sẽ cùng bạn chuẩn bị cho ngày quan trọng này.
Ý nghĩa của ngày rằm tháng Giêng
Rằm tháng Giêng, hay Tết Nguyên tiêu, là một ngày lễ lớn trong văn hóa truyền thống của người Việt, mang nhiều ý nghĩa đặc biệt trong đời sống tâm linh và tín ngưỡng. Đây không chỉ là ngày lễ đầu tiên trong năm âm lịch mà còn được xem là dịp để mọi người hướng về sự an lành, gắn kết gia đình và phát huy những giá trị nhân văn cao đẹp.

Rằm tháng Giêng là ngày lễ lớn, quan trọng trong văn hóa của người Việt (Ảnh: Hà Nội Mới)
“Cúng lễ quanh năm không bằng rằm tháng Giêng”. Trong bất cứ một tín ngưỡng truyền thống nào, cúng rằm tháng Giêng cũng là một hoạt động không thể bỏ qua. Theo truyền thống Phật giáo, ngày này còn được gọi là ngày Đại hội Thánh Tăng - dịp để cộng đồng Phật giáo cùng nhau tưởng nhớ và thực hành theo lời dạy của Đức Phật.
Mặt khác, trong Đạo giáo và tín ngưỡng thờ Mẫu, rằm tháng Giêng là thời điểm lý tưởng để các gia đình chuẩn bị mâm lễ để cúng bày tỏ lòng thành kính và tri ân công đức của tổ tiên, gợi nhắc mọi người về cội nguồn và giá trị truyền thống gia đình.
Ngoài ra, rằm tháng Giêng còn mang ý nghĩa cộng đồng sâu sắc. Tại đình, chùa hoặc trung tâm văn hóa của các địa phương vào ngày này thường diễn ra những buổi lễ cầu quốc thái dân an, cầu nguyện cho sự thịnh vượng của đất nước và sự bình an cho nhân dân.
Tất cả những điều trên hòa hợp lại tạo nên một nét văn hóa tâm linh độc đáo, khi người dân Việt Nam có cơ hội tiến hành những nghi lễ tâm linh, hướng đến điều thiện lành và nhân ái. Cho dù mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng có đơn giản hay cầu kỳ, chỉ cần thể hiện sự thành tâm, bạn đã đón nhận được rất nhiều năng lượng tốt đẹp và bình an.
Có cần cúng rằm tháng Giêng ngoài trời không?
Năm Ất Tỵ 2025, ngày rằm tháng Giêng rơi vào Thứ Bảy ngày 15/2 dương lịch. Đây là ngày cuối tuần, rất thuận tiện để các gia đình chuẩn bị chu đáo cho việc cúng lễ, đặc biệt là các nghi thức dâng lễ tại gia, đi chùa cầu an hoặc cúng gia tiên.
Tuy vào mục đích cúng rằm tháng Giêng và thói quen của mỗi gia đình mà gia chủ có thể bày biện thêm mâm lễ cúng ngoài trời hoặc không. Theo truyền thống, lễ cúng ngoài trời thường được thực hiện để bày tỏ lòng biết ơn trời đất, thần linh, Phật thánh và các vị anh hùng dân tộc.

Cúng rằm tháng Giêng ngoài trời để bày tỏ lòng biết ơn đến trời đất, thánh thần và các vị anh hùng dân tộc (Ảnh: VietNamNet)
Lễ cúng rằm tháng Giêng ngoài trời yêu cầu sự chuẩn bị công phu hơn mâm lễ cúng trong nhà. Theo đó, gia chủ cần chuẩn bị bốn mâm lễ, đặt ở bốn hướng khác nhau:
- Hướng Bắc thờ Thượng đế
- Hướng Nam thờ thần
- Hướng Tây thờ Phật
- Hướng Đông thờ các anh hùng dân tộc.
Tuy nhiên, nếu không có điều kiện cúng ngoài trời, gia đình có thể thay thế bằng một mâm lễ tại bàn thờ trong nhà (hoặc ở một không gian thích hợp như sân thượng, ban công). Điều quan trọng nhất trong lễ cúng rằm tháng Giêng không phải sự cầu kỳ, phô trương mà chính là lòng thành tâm của người thực hiện.
Gợi ý mâm lễ cúng rằm tháng Giêng 2025 đầy đủ nhất
Mâm lễ cúng rằm tháng Giêng được chuẩn bị tùy theo phong tục địa phương và điều kiện của mỗi gia đình. Bạn có thể chọn cúng lễ mặn, lễ chay hoặc cả hai.
Dưới đây là những món cơ bản có trong một mâm lễ cúng rằm tháng Giêng.
Mâm lễ mặn
- Gà trống luộc nguyên con
- Xôi đỏ, xôi gấc, bánh chưng
- Một món chiên
- Một món xào
- Một món canh
- Một món nộm hoặc dưa hành
- Một đĩa trái cây ngũ quả
- 3 chén rượu, 3 chén trà
- Vàng mã với thuyền vàng, thỏi vàng, lá vàng

Gợi ý mâm lễ cúng rằm tháng Giêng (Ảnh: Hà Nội Mới)
Mâm lễ chay
- Các món chay như bánh chưng chay, xôi, chè, canh rau củ
- Trái cây tươi
- Hương, hoa tươi, nước sạch
- Trà và vàng mã
Thông thường, mâm lễ mặn sẽ dành để cúng gia tiên trong nhà và mâm lễ chay dành để cúng Phật. Nếu cẩn thận, gia chủ cũng có thể chuẩn bị mâm lễ theo quy tắc 4 bát 4 đĩa, 6 bát 6 đĩa hoặc 8 bát 8 đĩa để mâm cúng được chỉn chu và đậm bản sắc truyền thống nhất.
Văn khấn cúng rằm tháng Giêng ngoài trời đầy đủ và mới nhất
Trước khi chính thức tiến hành cúng lễ, gia đình cần chuẩn bị chu đáo mâm cỗ cúng, bày biện hương hoa tươm tất và giữ cho không gian thanh tịnh. Sau khi mọi thứ đã sẵn sàng, gia chủ có thể thắp hương và bắt đầu đọc bài văn khấn sau để dâng lên lòng thành, cầu mong cho gia đình được phúc lộc, an khang, mọi sự viên mãn trong năm mới.

Văn khấn cúng rằm tháng Giêng ngoài trời đầy đủ nhất (Ảnh: Izumi)
Tóm lại, việc cúng lễ rằm tháng Giêng ngoài trời là không bắt buộc, gia chủ có thể tiến hành hoặc không tùy thuộc vào điều kiện của gia đình. Dù nghi lễ cúng có cầu kỳ hay đơn giản, điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm và kính cẩn trong từng lời khấn nguyện. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết sẽ hữu ích cho bạn trong việc chuẩn bị cúng rằm tháng Giêng dịp xuân Ất Tỵ 2025 tới đây.
Xem thêm:
Văn khấn ngày vía Thần Tài năm 2025 ngắn gọn và mới nhất
Hướng dẫn cách đặt gà cúng ngoài sân đêm giao thừa chuẩn phong thuỷ