Đường sữa lactose là gì? Ai nên hạn chế dùng?

Làm quen với đường sữa lactose – thành phần quen thuộc trong thực phẩm hằng ngày

Đường sữa lactose là một loại carbohydrate tự nhiên có mặt phổ biến trong sữa và các sản phẩm từ sữa. Dù là thành phần quen thuộc, nhưng không phải ai cũng tiêu hóa tốt lactose. Đặc biệt vào mùa hè – thời điểm mọi người có xu hướng tiêu thụ nhiều sữa, sữa chua, kem và các món mát lạnh – việc hiểu rõ lactose là gì và cơ thể mình có phù hợp với loại đường này không sẽ giúp lựa chọn thực phẩm phù hợp hơn.

Đường sữa lactose là gì và cơ thể tiêu hóa nó như thế nào?

Đường sữa lactose là một loại đường đôi, gồm hai phân tử glucose và galactose liên kết với nhau. Khi vào cơ thể, lactose cần được enzyme lactase (có ở ruột non) phân tách để hấp thu. Nếu cơ thể thiếu enzyme này, lactose không được tiêu hóa hoàn toàn, gây ra các triệu chứng khó chịu.

Đường sữa lactose là gì? (Nguồn: Vinmec)

Người không dung nạp lactose: vấn đề sức khỏe thường gặp nhưng dễ bị bỏ qua

Hiện tượng không dung nạp lactose xảy ra khi cơ thể sản xuất quá ít enzyme lactase. Đây không phải là bệnh lý nguy hiểm, nhưng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và thói quen ăn uống.

Dấu hiệu cho thấy bạn có thể đang gặp vấn đề với lactose

• Đầy bụng, khó tiêu sau khi uống sữa
  
• Đau bụng âm ỉ, sôi bụng sau bữa ăn chứa sản phẩm từ sữa
  
• Tiêu chảy nhẹ hoặc trung bình
  
• Cảm giác buồn nôn hoặc ợ hơi
  

Những triệu chứng này thường xuất hiện sau khoảng 30 phút đến 2 tiếng kể từ khi tiêu thụ thực phẩm chứa lactose.

Ai nên cân nhắc hạn chế dùng đường sữa lactose?

Vậy những ai không nên dùng đường sữa lactose: 

Người có triệu chứng không dung nạp lactose

Nếu thường xuyên gặp các biểu hiện kể trên sau khi ăn uống các sản phẩm từ sữa, bạn có thể là người không dung nạp lactose – một tình trạng phổ biến ở người châu Á. Việc hạn chế lactose có thể giúp cải thiện đáng kể sức khỏe tiêu hóa và cảm giác thoải mái sau khi ăn.

Trẻ nhỏ và người lớn tuổi có hệ tiêu hóa nhạy cảm

Ở một số trẻ sơ sinh và người cao tuổi, hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện hoặc suy yếu, dẫn đến việc hấp thụ lactose kém hiệu quả. Trong những trường hợp này, chế độ ăn ít lactose sẽ phù hợp hơn để tránh rối loạn tiêu hóa.

Người mắc hội chứng ruột kích thích (IBS)

Đường lactose có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích, chẳng hạn như đau bụng, tiêu chảy, chướng bụng. Những người mắc IBS thường được khuyên thử chế độ ăn hạn chế lactose để theo dõi phản ứng của cơ thể.

Vậy nên làm gì nếu không dung nạp lactose?

Dưới đây là những việc bạn nên làm nếu cơ thể không dung nạp đường lactose:

Chọn thực phẩm không chứa hoặc ít lactose

Ngày nay, có rất nhiều sản phẩm dành riêng cho người không dung nạp lactose, như sữa không lactose, sữa hạt (đậu nành, hạnh nhân, óc chó...), phô mai cứng ít lactose và các loại sữa chua đã loại bỏ đường lactose.

Đọc kỹ nhãn mác trước khi mua hàng

Lactose có thể “ẩn mình” trong nhiều loại thực phẩm như bánh ngọt, kem, sốt salad, thậm chí trong một số loại thuốc. Đọc kỹ thành phần sẽ giúp bạn tránh nạp phải lactose ngoài ý muốn.

Bổ sung enzyme lactase nếu cần thiết

Một số người có thể dùng thực phẩm chức năng chứa enzyme lactase trước bữa ăn có sữa để giúp cơ thể tiêu hóa tốt hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng nên theo hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ.

Gợi ý thực phẩm thay thế giàu dinh dưỡng mà vẫn phù hợp cho người hạn chế lactose

Nếu bạn cần cắt giảm lactose nhưng vẫn muốn đảm bảo dinh dưỡng, đặc biệt là canxi và protein, có thể cân nhắc một số thực phẩm sau:

• Sữa hạt (sữa đậu nành, sữa yến mạch, sữa hạnh nhân...)
  
• Phô mai cứng (như parmesan, cheddar – thường ít lactose hơn)
  
• Rau xanh đậm (cải bó xôi, cải xoăn – nguồn canxi tự nhiên)
  
• Cá nhỏ ăn cả xương như cá mòi, cá trích
  
• Trứng và các loại thịt – hoàn toàn không chứa lactose
  

Ai nên hạn chế dùng đường sữa lactose? (Nguồn: Forever Việt Nam)

Mùa hè là thời điểm mọi người thường tìm đến các món ăn, thức uống mát lạnh như sữa chua, kem, sữa tươi... Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên gặp vấn đề tiêu hóa sau khi dùng những món này, rất có thể nguyên nhân đến từ đường sữa lactose. Việc hiểu rõ cơ thể mình có dung nạp được lactose hay không sẽ giúp bạn chọn lựa thực phẩm phù hợp hơn, vừa đảm bảo sức khỏe, vừa tận hưởng mùa hè trọn vẹn.

Xem thêm:

Có nên ăn sữa chua không đường mỗi ngày không?

Có nên sử dụng sữa cho người tiểu đường?