Nhắc đến Ninh Thuận, người ta nghĩ ngay đến nắng, gió và những cánh đồng nho trải dài bất tận. Nhưng ít ai biết, chính khí hậu khắc nghiệt ấy lại tạo nên những món đặc sản Ninh Thuận độc đáo, đậm đà hương vị miền duyên hải. Trong bài viết này hãy cùng khám phá 10 món ăn mang đậm tinh thần đất và người nơi đây!
Tỉnh Ninh Thuận sau sáp nhập địa giới hành chính
Theo Nghị quyết 60-NQ/TW năm 2025, tỉnh Ninh Thuận sẽ được sáp nhập với tỉnh Khánh Hòa, hình thành đơn vị hành chính mới mang tên tỉnh Khánh Hòa. Trung tâm chính trị – hành chính của tỉnh sau sáp nhập sẽ đặt tại vị trí hiện nay của tỉnh Khánh Hòa.

Sau sáp nhập với tỉnh Khánh Hòa, vùng đất này càng có thêm cơ hội vươn xa (Ảnh: VnEconomy)
Tỉnh Khánh Hòa mới có diện tích khoảng 8.555,86km2, dân số 2,2 triệu người và tổng cộng 65 đơn vị hành chính cấp xã. Việc sáp nhập này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho quản lý hành chính mà còn tăng cường liên kết vùng giữa hai tỉnh vốn giáp ranh và có chung trục giao thông huyết mạch như quốc lộ 1A, cao tốc Bắc – Nam.
Đặc biệt, sự kết hợp giữa cảng Cam Ranh và sân bay Thành Sơn sau sáp nhập sẽ góp phần nâng cao năng lực quốc phòng – an ninh, củng cố thế trận bảo vệ chủ quyền biển đảo. Đây được xem là tiền đề để phát triển mạnh về du lịch, nông nghiệp công nghệ cao và xuất khẩu nông – thủy sản trong vùng duyên hải Nam Trung Bộ.
Top 10 món đặc sản Ninh Thuận trứ danh miền duyên hải
Hãy cùng điểm qua top 10 món đặc sản trứ danh mà bạn không thể bỏ lỡ khi ghé thăm vùng đất đầy nắng này.
Bún sứa
Trong số những đặc sản được lòng du khách gần xa, bún sứa là món ăn không thể bỏ qua. Không chỉ là món ăn dân dã, bún sứa còn mang đậm hơi thở của biển cả và nắng gió miền Trung.

Món bún sứa mang hương vị tươi mát từ đại dương (Ảnh: Crystal Bay)
Nguyên liệu chính là sứa tươi được sơ chế kỹ lưỡng kết hợp với đầu cá thu hoặc cá ngừ để nấu nước dùng. Nước lèo trong vắt nhưng vẫn giữ được độ ngọt thanh tự nhiên, đậm đà vị biển. Ăn kèm là chả cá hấp hoặc chiên, miếng nào cũng dai, thơm, đầy đặn.
Tô bún sứa nóng hổi, sợi bún mềm mịn hòa quyện với vị giòn sần sật của sứa và độ đậm đà của chả cá khiến thực khách ăn một lần là nhớ mãi. Mỗi muỗng bún là một lần cảm nhận được cái tinh túy trong văn hóa ẩm thực của vùng đất Ninh Thuận.
Thịt dê - Thịt cừu
Không chỉ nổi tiếng với cảnh quan độc đáo, Ninh Thuận còn được mệnh danh là “thủ phủ” nuôi dê và cừu lớn nhất cả nước. Chính vì thế, các món ăn từ thịt dê và thịt cừu nơi đây đã trở thành những đặc sản được nhiều du khách yêu thích.

Đặc sản mang đậm dấu ấn văn hóa ẩm thực miền cát trắng (Ảnh: Crystal Bay)
Thịt mềm, ít mỡ, thấm vị, nhất là khi được chế biến thành lẩu dê, dê 7 món, cừu nướng hoặc cừu roti. Nhưng điều làm nên nét riêng biệt của ẩm thực Ninh Thuận chính là các món mang hồn văn hóa Chăm như dê xào lá dông hay thịt nướng mọi.
Dông cát
Một trong những đặc sản khó quên chính là các món được chế biến từ dông cát – loài bò sát sống trong các đụn cát nóng bỏng. Thịt dông có màu trắng như thịt gà nhưng mềm hơn, ngọt và bùi. Xương gần như là sụn nên khi chế biến tạo cảm giác giòn nhẹ.

Dông cát mang vị ngọt tự nhiên độc đáo (Ảnh: 2dep)
Dông cát có thể được nướng muối ớt, làm chả dông, nấu cháo tiêu, cuốn lá lốt hoặc chế biến thành gỏi. Dù là món dân dã nhưng mỗi cách chế biến dông đều mang đến hương vị rất riêng, đậm chất miền cát nắng.
Bún mắm nêm Phan Rang
Nếu có dịp ghé thăm vùng đất Phan Rang đầy nắng gió, đừng bỏ qua món bún mắm nêm – đặc sản Ninh Thuận trứ danh. Món ăn dân dã này hội tụ đủ vị chua, cay, mặn, ngọt với cách bày trí đầy màu sắc.

Khi ăn, thực khách trộn đều mắm với các nguyên liệu (Ảnh: Địa Điểm Phan Rang Ninh Thuận)
Thành phần chính gồm bún tươi, thịt heo luộc, chả cá, cà pháo muối, xoài băm và rau sống. Tất cả sẽ không thể hoàn hảo nếu thiếu mắm nêm – linh hồn của món ăn. Mắm nêm được ủ kỹ từ cá cơm trong các chum sành, trải qua ủ muối tự nhiên từ 20 đến 60 ngày mới tạo nên mùi thơm nồng đặc trưng.
Bánh canh chả cá
Trong danh sách những đặc sản Ninh Thuận được yêu thích, bánh canh chả cá là cái tên không thể thiếu. Món ăn giản dị nhưng lại mang trọn hương vị biển cả và tình cảm của người dân nơi đây.

Tô bánh canh chả cá làm say lòng du khách bởi vị ngọt thanh, chả cá dai ngon (Ảnh: iVIVU.com)
Một tô bánh canh chuẩn vị gồm sợi bánh canh dai mềm làm từ bột gạo mịn, ăn cùng chả cá chiên vàng thơm và chả hấp mềm ngọt. Nước dùng trong veo được nấu từ xương cá biển tươi tạo nên vị ngọt thanh tự nhiên mà không cần phụ gia.
Gỏi cá mai
Gỏi cá mai là một nét chấm phá độc đáo trong nền ẩm thực của vùng đất Ninh Thuận. Cá mai tươi rói, nhỏ nhắn, màu trắng bạc được sơ chế kỹ, lọc xương và tái chanh cho thịt săn lại, trắng đục bắt mắt.

Món ngon biển cả thanh mát cho ngày nắng (Ảnh: Du lịch)
Thịt cá được trộn cùng hành tây, đậu phộng, khế chua, gừng và ớt tươi tạo nên bản hòa ca vị giác vừa ngọt, vừa chua, vừa cay. Ăn kèm bánh tráng nướng và rau sống, gỏi cá mai mang lại cảm giác mát lành, thích hợp giải nhiệt trong những ngày oi bức.
Bánh tráng mắm ruốc
Là một đặc sản Ninh Thuận bình dân nhưng không kém phần hấp dẫn, bánh tráng mắm ruốc gây thương nhớ bởi hương vị mộc mạc mà đậm đà. Bánh được nướng trực tiếp trên than hồng, phủ lớp mắm ruốc xào dậy mùi cùng trứng, tép, nem, xúc xích và hành lá.

Món ăn vỉa hè ghi dấu tuổi thơ (Ảnh: Địa Điểm Phan Rang Ninh Thuận)
Chỉ cần vài phút là lớp vỏ bánh đã giòn tan, thơm lừng quyện mùi mắm ruốc khiến ai nếm thử cũng phải xuýt xoa. Đây là món ăn vặt quen thuộc, gắn bó với nhiều thế hệ học sinh, sinh viên nơi phố biển Phan Rang.
Bánh căn, bánh xèo Phan Rang
Nhắc đến đặc sản vùng đất này không thể bỏ qua bánh căn và bánh xèo Phan Rang – hai món bánh đặc trưng của miền biển Trung Bộ. Bánh căn có nhân tôm, mực, cá cơm, trứng,... đổ trong khuôn đất nóng, lớp vỏ cháy cạnh, bên trong mềm mịn thơm phức.

Bánh căn ngon nổi tiếng tại Ninh Thuận (Ảnh: Crystal Bay)
Bánh xèo lại hấp dẫn bởi lớp vỏ mỏng giòn, nhân đầy đặn, ăn kèm rau sống, xoài bào sợi và bánh tráng. Đặc biệt, món này có đến bốn loại nước chấm lạ miệng, nổi bật nhất là mắm nêm – linh hồn của hương vị Ninh Thuận.
Cơm gà Phan Rang
Nếu đã đến Phan Rang mà chưa thưởng thức cơm gà thì hẳn bạn đã bỏ lỡ một trong những đặc sản trứ danh nhất. Gà được nuôi thả tự nhiên, thịt săn chắc, dai ngọt. Gạo nấu cơm là loại gạo dẻo nấu bằng nước luộc gà nên hạt cơm bóng mỡ, thơm béo.

Cơm gà ăn kèm với nước mắm chua ngọt pha tỏi ớt (Ảnh: Cơm Gà Phan Rang)
Lẩu bò Phan Rang
Giữa muôn vàn đặc sản, lẩu bò Phan Rang nổi bật với hương vị đậm đà, nồng nàn như chính con người nơi đây. Thịt bò được lấy từ giống bò chăn thả tự nhiên trên những triền đồi, ăn cỏ và các loại cây thuốc quý. Nhờ vậy, thịt không chỉ thơm mà còn ngọt thanh, săn chắc.

Hương vị lẩu bò níu chân kẻ lữ hành (Ảnh: Lẩu bò Đà Lạt)
Nước dùng lẩu được ninh kỹ từ xương bò, nêm thêm thảo quả, quế, hồi, hành tím và đặc biệt là lá xào dông – một loại lá chỉ riêng Ninh Thuận mới có. Vị ngọt thịt quyện với hương thảo mộc khiến nồi lẩu vừa ngon miệng vừa mang đến cảm giác ấm áp, gần gũi như ở nhà.
Trên hành trình khám phá đất nước, có những vùng đất để đi nhưng cũng có nơi để nhớ mãi, chẳng hạn như Ninh Thuận. Và đôi khi, chỉ cần nhắc tên một món ăn trong danh sách đặc sản Ninh Thuận, du khách đã có thể hình dung lại màu nắng vàng, gió biển và cả lòng hiếu khách ấm áp nơi đây!
Xem thêm
Đặc sản Quảng Trị: Gợi ý 10 món đặc sản đậm đà vị miền gió Lào