Trong số các nguyên liệu ẩm thực truyền thống của người Việt, nấm mèo - hay còn gọi là mộc nhĩ - luôn giữ một vị trí quan trọng nhờ độ giòn sật đặc trưng cùng giá trị dinh dưỡng vượt trội. Tuy nhiên, việc ngâm nấm không đúng cách có thể làm mất đi nhiều dưỡng chất quý. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về công dụng của nấm mèo cũng như hướng dẫn chi tiết cách ngâm đúng chuẩn để tận dụng tối đa lợi ích từ loại nguyên liệu tuyệt vời này.
Giá trị dinh dưỡng của nấm mèo
Không chỉ là thành phần quen thuộc trong các món ăn như nem rán, miến xào hay canh, nấm mèo còn được đánh giá cao về khả năng hỗ trợ sức khỏe. Nấm mèo có chứa nhiều dưỡng chất giúp tăng cường sức khỏe cho người sử dụng.
Dồi dào khoáng chất và vitamin
Nấm mèo khô là nguồn cung cấp phong phú các khoáng chất thiết yếu như canxi, sắt, kali, magie, kẽm và đặc biệt là đồng - vi chất tham gia vào quá trình tạo máu và bảo vệ tim mạch. Ngoài ra, nấm còn chứa các vitamin nhóm B như B1, B2, B6 cùng folate, góp phần duy trì chức năng hệ thần kinh và tăng cường trao đổi chất trong cơ thể.
Giàu chất xơ và polysaccharide
Một trong những điểm nổi bật của nấm mèo là hàm lượng chất xơ cao, đặc biệt là chất xơ hòa tan và beta-glucan. Những thành phần này có vai trò hỗ trợ tiêu hóa, kiểm soát cholesterol, điều hòa đường huyết và nâng cao khả năng miễn dịch. Đồng thời, chúng cũng góp phần tạo độ giòn tự nhiên, khiến nấm mèo trở nên hấp dẫn trong các món ăn.
Năng lượng thấp, phù hợp người ăn kiêng
Với mức năng lượng rất thấp (khoảng 30-60 kcal/100g khô), nấm mèo phù hợp với người đang theo chế độ ăn kiêng hoặc mong muốn kiểm soát cân nặng. Chất xơ trong nấm giúp tạo cảm giác no lâu, từ đó hạn chế ăn vặt và hỗ trợ quá trình giảm cân lành mạnh.
Tìm hiểu giá trị dinh dưỡng của nấm mèo (Nguồn: VnExpress)
Công dụng của nấm mèo đối với sức khỏe
Nấm mèo còn được biết đến với nhiều công dụng y học nổi bật, hỗ trợ phòng chống bệnh tật và nâng cao sức khỏe tổng thể.
Hỗ trợ tim mạch
Nhiều nghiên cứu cho thấy, polysaccharide trong nấm mèo có tác dụng làm giảm cholesterol xấu (LDL), đồng thời tăng cholesterol tốt (HDL), từ đó cải thiện sức khỏe tim mạch. Bên cạnh đó, khả năng ức chế kết tập tiểu cầu còn giúp phòng ngừa nguy cơ hình thành cục máu đông.
Điều hòa đường huyết
Beta-glucan và các hợp chất trong nấm mèo giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường sau bữa ăn, hỗ trợ ổn định đường huyết, rất phù hợp với người mắc tiểu đường hoặc tiền tiểu đường.
Tăng cường hệ miễn dịch
Các chất polysaccharide tự nhiên trong nấm có khả năng kích thích hệ thống miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn, tăng cường hàng rào bảo vệ cơ thể chống lại vi khuẩn và virus.
Giúp tiêu hóa khỏe mạnh
Với lượng chất xơ hòa tan dồi dào, nấm mèo hỗ trợ hoạt động ruột, giúp phòng tránh táo bón và làm sạch hệ tiêu hóa. Đồng thời, việc bổ sung nấm vào bữa ăn hàng ngày cũng giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh vật có lợi trong đường ruột.
Làm đẹp da, chống lão hóa
Nhiều nghiên cứu ghi nhận rằng chiết xuất từ nấm mèo có khả năng chống oxy hóa, hỗ trợ tăng sinh collagen và làm chậm quá trình lão hóa da. Điều này khiến nấm trở thành một lựa chọn tự nhiên cho những ai quan tâm đến sức khỏe làn da.
Những lưu ý khi sử dụng nấm mèo
Để tận dụng tối đa lợi ích từ nấm mèo và tránh các tác dụng phụ không mong muốn, người dùng cần nắm rõ một số lưu ý quan trọng khi sử dụng loại nấm này.
- Không dùng nấm mèo tươi: Nấm tươi có thể chứa độc tố tự nhiên (morpholine) gây nhạy cảm với ánh sáng, ảnh hưởng đến da. Vì vậy, chỉ nên sử dụng nấm đã được phơi khô và bảo quản đúng cách.
- Không ngâm quá lâu: Ngâm nấm quá 8 giờ ở nhiệt độ phòng dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, làm nấm bị nhiễm khuẩn và mất an toàn khi sử dụng.
- Người đang dùng thuốc chống đông máu nên thận trọng, vì nấm có tác dụng làm loãng máu, cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thường xuyên.
- Liều lượng hợp lý: Mỗi lần chỉ nên dùng khoảng 15-20g nấm mèo khô (tương đương 60-80g khi nở), và nên sử dụng tối đa 2-3 lần mỗi tuần.
Những lưu ý khi sử dụng nấm mèo (Nguồn: Lazada)
Cách ngâm nấm mèo đúng cách để giữ trọn dưỡng chất
Ngâm nấm mèo đúng cách không chỉ giúp loại bỏ bụi bẩn và độc tố mà còn giữ lại được các dưỡng chất thiết yếu. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
Chuẩn bị nấm và làm sạch sơ bộ
- Chọn loại nấm khô có màu đen bóng, tai dày, không bị nát vụn hay mốc trắng.
- Trước khi ngâm, dùng tay rũ nhẹ để loại bỏ bụi khô. Sau đó rửa sơ qua bằng nước sạch để trôi cát và mảnh vụn.
Dùng nước ấm khoảng 30-40 độ C
- Nước ngâm nên ở mức hơi ấm (không dùng nước sôi vì sẽ làm mất vitamin nhóm B và khiến tai nấm bị dai).
- Tỉ lệ nước: 1 phần nấm khô : 10 phần nước.
- Thời gian ngâm: khoảng 20-30 phút là đủ để nấm nở mềm và giữ được độ giòn.
Thêm muối hoặc giấm để làm sạch sâu
- Có thể cho thêm ½ thìa cà phê muối hoặc 1 thìa giấm trắng vào nước ngâm nhằm loại bỏ vi khuẩn và làm nấm nhanh nở hơn.
Rửa lại nhiều lần sau khi ngâm
- Sau khi nấm đã nở đều, vớt ra và bóp nhẹ cho ra nước đen, sau đó rửa kỹ lại với nước sạch 2-3 lần.
- Cắt bỏ phần chân nấm cứng (có thể giữ lại làm nước dùng nếu muốn tận dụng).
Bảo quản nấm đã ngâm
- Nếu chưa dùng ngay, để nấm ráo nước và bảo quản trong hộp kín ở ngăn mát tủ lạnh, sử dụng trong vòng 24 giờ.
- Không cấp đông nấm đã ngâm vì sẽ làm mất độ giòn và phá vỡ kết cấu.
Một số món ăn ngon với nấm mèo
Nấm mèo rất linh hoạt trong nấu nướng, có thể kết hợp cùng nhiều nguyên liệu để tạo nên những món ăn thơm ngon, hấp dẫn và bổ dưỡng cho bữa cơm gia đình.
- Nem rán truyền thống: Dùng nấm mèo băm nhỏ trộn cùng miến, thịt và rau củ giúp tăng độ giòn và giá trị dinh dưỡng.
- Canh nấm gà hạt sen: Một món ăn thanh mát, giàu dưỡng chất giúp bồi bổ cơ thể.
- Nấm mèo xào thịt bò: Món xào đơn giản, đưa cơm, giàu protein và chất xơ.
- Gỏi nấm mèo chay: Trộn cùng hành tây, rau răm và nước chấm chua ngọt - thanh đạm và ngon miệng.
Gợi ý một số món ăn ngon với nấm mèo (Nguồn: BlueStone)
Với hàm lượng dưỡng chất dồi dào và nhiều công dụng cho sức khỏe, nấm mèo là một trong những nguyên liệu không thể thiếu trong nhà bếp của mỗi gia đình. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn khi sử dụng, bạn cần biết cách chọn mua, ngâm và sơ chế đúng cách.
Xem thêm
.jpg)
.png)
