Trong môi trường kinh doanh ngày càng cạnh tranh và chịu áp lực về chi phí, câu hỏi: “Doanh nghiệp có thể ‘né’ thuế bằng cách báo lỗ không?” trở thành chủ đề được không ít người quan tâm, đặc biệt là các chủ doanh nghiệp nhỏ hoặc startup mới thành lập. Việc “né” thuế bằng cách khai báo lỗ có thực sự khả thi? Nếu có, đâu là ranh giới giữa hợp pháp và vi phạm pháp luật?
Báo lỗ có giúp doanh nghiệp “né” thuế thu nhập doanh nghiệp?
Về nguyên tắc, doanh nghiệp chỉ phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) khi có lãi. Do đó, nếu doanh nghiệp báo lỗ thì sẽ không phát sinh nghĩa vụ nộp thuế TNDN trong năm tài chính đó. Từ đây, một số doanh nghiệp nghĩ rằng có thể cố tình kê khai lỗ để “né” thuế bằng cách báo lỗ.
Tuy nhiên, cần phân biệt rõ giữa việc báo lỗ đúng thực tế với việc cố tình tạo lỗ giả để tránh thuế. Trong nhiều trường hợp, nếu doanh nghiệp thua lỗ thực sự vì hoạt động kinh doanh kém hiệu quả, không có nguồn thu, chi phí vận hành cao,... thì đó là điều bình thường. Nhưng nếu doanh nghiệp lợi dụng các kỹ thuật kế toán hoặc gian lận hóa đơn – chứng từ để khai khống chi phí, giảm doanh thu,... thì hành vi này đã vi phạm quy định của pháp luật thuế.
Doanh nghiệp có thể bị cơ quan thuế kiểm tra nếu xuất hiện các dấu hiệu như:
- Báo lỗ liên tục nhiều năm nhưng vẫn mở rộng quy mô hoặc đầu tư mạnh.
- Chi phí quản lý hoặc tiếp thị tăng đột biến, không hợp lý.
- Sử dụng hóa đơn đầu vào bất hợp pháp để nâng chi phí.
- Doanh thu bán hàng thấp hơn bất thường so với thị trường.
Việc “né” thuế bằng cách báo lỗ nếu không minh bạch sẽ khiến doanh nghiệp đối mặt nguy cơ bị thanh tra, truy thu thuế, xử phạt hành chính và thậm chí là truy cứu trách nhiệm hình sự nếu vi phạm nghiêm trọng.
Doanh nghiệp báo lỗ sai sự thật là vi phạm pháp luật (Ảnh: Báo Tuổi trẻ)
Doanh nghiệp được phép lỗ bao nhiêu năm?
Theo quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Thông tư 78/2014/TT-BTC, doanh nghiệp được phép chuyển lỗ tối đa trong 05 năm tiếp theo kể từ năm phát sinh lỗ. Tuy nhiên, không có quy định nào giới hạn số năm doanh nghiệp được phép báo lỗ liên tục. Trên thực tế, có những công ty khởi nghiệp mất từ 3 đến 5 năm đầu để có lợi nhuận.
Vậy doanh nghiệp có thể “né” thuế bằng cách báo lỗ không? Nếu việc báo lỗ là do hoạt động kinh doanh chưa sinh lời thật sự, có chứng từ đầy đủ, minh bạch, thì hoàn toàn hợp pháp. Nhưng nếu doanh nghiệp cố tình tạo lỗ để chuyển lỗ, hoặc báo lỗ không trung thực, thì lại là hành vi vi phạm.
Một số hậu quả khi doanh nghiệp cố tình “báo lỗ ảo”:
- Truy thu toàn bộ số thuế TNDN đã “né” trước đó.
- Phạt hành chính từ 20% - 100% số thuế trốn.
- Bị tính lãi chậm nộp.
- Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự.
Cố tình báo lỗ ảo có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự (Ảnh: Báo Lao động)
FAQ – Câu hỏi thường gặp về việc né thuế bằng cách báo lỗ
Nếu doanh nghiệp thật sự bị lỗ thì có cần lo bị cơ quan thuế kiểm tra không?
Không. Nếu việc báo lỗ là có thật, chứng từ rõ ràng, chi phí – doanh thu phù hợp với thực tế thì doanh nghiệp hoàn toàn không cần lo ngại.
Có giới hạn nào về số năm được phép báo lỗ không?
Doanh nghiệp chỉ được chuyển lỗ tối đa trong 5 năm tính từ năm phát sinh lỗ. Nếu liên tục báo lỗ không rõ nguyên nhân, cơ quan thuế có quyền nghi ngờ và thanh tra.
Những hành vi nào bị xem là báo lỗ sai để trốn thuế?
Một số hành vi phổ biến như:
- Khai khống chi phí đầu vào (tiền lương, văn phòng, marketing).
- Giảm doanh thu bán hàng thực tế.
- Sử dụng hóa đơn đầu vào giả, mua bán hóa đơn khống.
- Hạch toán sai lệch các khoản thu – chi để tạo ra con số âm trên báo cáo lãi lỗ.
Doanh nghiệp được chuyển lỗ tối đa trong 5 năm (Ảnh: VOV)
Câu hỏi: “Doanh nghiệp có thể “né” thuế bằng cách báo lỗ không?” thực chất là một băn khoăn hợp lý, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro nếu doanh nghiệp hiểu sai bản chất. Thay vì tìm cách “né thuế”, doanh nghiệp nên tập trung vào việc quản trị chi phí hiệu quả, sử dụng các ưu đãi thuế hợp pháp và xây dựng hệ thống kế toán – tài chính minh bạch ngay từ đầu.
Xem thêm:
.jpg)
.png)
