Câu hỏi canxi có giúp ngăn ngừa ung thư không đang khiến nhiều người bận tâm. Thực tế, nhiều kết quả cho thấy bổ sung canxi có thể mang lại lợi ích bảo vệ sức khỏe đường ruột, đồng thời hạn chế sự hình thành và tái phát polyp – yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến ung thư ruột kết. Bài viết này sẽ phân tích các bằng chứng nghiên cứu, cơ chế tác động cũng như gợi ý bổ sung an toàn để bạn có cái nhìn toàn diện hơn.
Canxi có giúp ngăn ngừa ung thư? Bằng chứng từ nghiên cứu
Nhiều nghiên cứu dịch tễ học đã cho thấy rằng việc bổ sung canxi không chỉ gắn liền với xương chắc khỏe mà còn có thể góp phần giảm nguy cơ mắc ung thư ruột kết. Cả nam giới và nữ giới khi hấp thụ đủ lượng canxi đều có thể giảm nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng so với nhóm thiếu hụt.
Đặc biệt, một phân tích cho thấy những người bổ sung từ 500 mg canxi mỗi ngày trở lên có thể giảm đến 31% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên, việc bổ sung quá nhiều không đồng nghĩa với hiệu quả cao hơn, thậm chí có thể mang lại những rủi ro sức khỏe khác.
Không chỉ ở người khỏe mạnh, canxi còn tỏ ra hữu ích với nhóm có nguy cơ cao. Một nghiên cứu năm 1999 và kéo dài 4 năm đã theo dõi bệnh nhân từng có polyp lành tính. Kết quả cho thấy nhóm bổ sung 1.200mg canxi/ngày giảm được 17% nguy cơ tái phát polyp so với nhóm dùng giả dược.
Nghiên cứu cho rằng canxi có khả năng hạn chế nguy cơ ung thư (Ảnh: Japcare)
Ngoài bổ sung từ thực phẩm chức năng, canxi tự nhiên từ thực phẩm vẫn được khuyến khích. Pho mát, sữa, sữa chua, cá mòi, cá hồi hay các loại rau xanh đậm như cải xoăn, rau cải xanh đều là nguồn canxi tốt. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng để ngăn ngừa hiệu quả ung thư đại trực tràng không thể chỉ dựa vào dinh dưỡng mà cần kết hợp nội soi định kỳ từ tuổi 50 hoặc sớm hơn với người có yếu tố nguy cơ.
Canxi có thể giúp ngăn ngừa ung thư như thế nào?
Để làm rõ hơn thắc mắc canxi có hỗ trợ ngăn ngừa ung thư không, các nhà khoa học đã tập trung phân tích cơ chế sinh học. Nhiều giả thuyết đã được đưa ra nhằm giải thích cách canxi bảo vệ niêm mạc ruột và giảm sự phát triển bất thường của tế bào.
Cơ chế liên kết với axit mật và axit béo
Một trong những giả thuyết nổi bật là khả năng canxi liên kết với axit mật và axit béo trong đường tiêu hóa. Quá trình này tạo ra các phức hợp không hòa tan còn gọi là "xà phòng canxi". Nhờ vậy, các chất có khả năng gây tổn thương niêm mạc ruột bị vô hiệu hóa, làm giảm nguy cơ làm hỏng DNA của tế bào.
Không chỉ dừng lại ở việc trung hòa axit, quá trình này còn giúp giảm viêm và bảo vệ lớp lót niêm mạc đại tràng trước sự tấn công lâu dài của các tác nhân hóa học. Đây là nền tảng sinh học quan trọng cho giả thuyết rằng canxi có thể góp phần ngăn ngừa ung thư đại trực tràng ở mức độ tế bào.
Giảm tăng sinh tế bào và thúc đẩy biệt hóa
Ngoài vai trò trung hòa hóa chất, canxi còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của tế bào. Các thí nghiệm cho thấy, canxi có khả năng làm giảm sự tăng sinh quá mức của tế bào ruột kết, đồng thời khuyến khích tế bào trải qua quá trình biệt hóa. Nói cách khác, canxi giúp tế bào phát triển theo hướng bình thường, hạn chế khả năng phân chia vô kiểm soát.
Bổ sung canxi trong chế độ ăn giúp giảm tăng sinh tế bào (Ảnh: Pharmacity)
Ở mức độ cao hơn, canxi còn có thể kích hoạt quá trình apoptosis, tức là cơ chế tự chết của tế bào. Khi các tế bào bất thường không còn tồn tại, nguy cơ hình thành khối u giảm xuống đáng kể. Đây chính là một trong những cơ chế giải thích tại sao canxi có thể trở thành yếu tố hỗ trợ phòng ngừa ung thư.
Điều hòa tín hiệu nội bào
Một cơ chế khác là vai trò của canxi trong việc truyền tín hiệu nội bào. Canxi tham gia vào hàng loạt phản ứng sinh học, từ dẫn truyền thần kinh đến điều hòa vòng đời tế bào. Khi tín hiệu này được kiểm soát ổn định, khả năng xuất hiện đột biến hoặc phân chia bất thường sẽ giảm. Nhờ đó, canxi được xem như yếu tố gián tiếp góp phần duy trì sự cân bằng của cơ thể, hạn chế nguy cơ ung thư phát triển.
Cách bổ sung canxi an toàn và hiệu quả
Các chuyên gia khuyến nghị nên ưu tiên nguồn canxi từ thực phẩm tự nhiên vì cơ thể dễ hấp thụ và ít nguy cơ dư thừa.
Những thực phẩm giàu canxi bao gồm:
- Các sản phẩm từ sữa: Sữa, sữa chua, pho mát.
- Cá nhỏ ăn cả xương: Cá cơm, cá mòi.
- Hải sản: Cua, tôm
- Rau xanh: Cải xoăn, cải thìa, bông cải xanh.
- Các loại hạt: Mè, hạnh nhân
Đa dạng hóa các nguồn hấp thụ canxi (Ảnh: Znews)
Ngoài ra, vitamin D cũng rất cần thiết để cơ thể hấp thu canxi tối ưu. Bạn có thể bổ sung vitamin D qua ánh nắng buổi sáng, một số loại cá béo hoặc viên bổ sung nếu được bác sĩ chỉ định. Lưu ý rằng bổ sung quá nhiều canxi có thể gây sỏi thận, táo bón hoặc tăng nguy cơ một số bệnh lý khác, vì vậy hãy tuân thủ khuyến nghị 1.000 – 1.200 mg/ngày cho người trưởng thành.
FAQ – Câu hỏi thường gặp về canxi và ung thư
Dưới đây là những câu hỏi thường gặp xoay quanh vấn đề canxi giúp ngăn ngừa ung thư.
1. Canxi có thể thay thế nội soi tầm soát ung thư không?
Không. Canxi chỉ có tác dụng hỗ trợ, còn nội soi vẫn là phương pháp phát hiện sớm và hiệu quả nhất trong phòng ngừa ung thư đại trực tràng.
2. Người trưởng thành cần bổ sung bao nhiêu canxi mỗi ngày?
Người lớn cần khoảng 1.000 – 1.200 mg canxi/ngày. Lợi ích phòng ngừa ung thư ổn định ở mức 1.200 mg/ngày, không nên bổ sung vượt quá.
3. Nên ưu tiên canxi từ thực phẩm hay viên uống?
Nên ưu tiên thực phẩm tự nhiên. Viên uống chỉ nên dùng khi chế độ ăn không đáp ứng đủ và cần có chỉ định từ bác sĩ để tránh nguy cơ thừa canxi.
Câu hỏi canxi có giúp ngăn ngừa ung thư không đã phần nào có lời giải từ nhiều bằng chứng khoa học. Canxi có thể giúp giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng thông qua cơ chế bảo vệ niêm mạc, hạn chế tăng sinh tế bào và điều hòa tín hiệu nội bào. Để bảo vệ sức khỏe lâu dài, bạn nên kết hợp dinh dưỡng cân bằng, luyện tập đều đặn và kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Xem thêm:
.jpg)
.png)
