Việc bé nuốt chửng, lười nhai khi ăn là vấn đề không hiếm gặp, đặc biệt ở trẻ nhỏ mới tập ăn hoặc trẻ đã hình thành thói quen ăn uống từ sớm. Tuy nhiên nếu kéo dài, tình trạng này không chỉ gây khó khăn cho hệ tiêu hóa mà còn ảnh hưởng đến khả năng phát triển cơ hàm, kỹ năng ăn uống và cả sự an toàn khi ăn uống của trẻ. Vì vậy, nhiều phụ huynh thắc mắc: “Nên làm gì khi bé nuốt chửng, lười nhai?”
Nguyên nhân khiến bé nuốt chửng, lười nhai
Đầu tiên, ba mẹ nên tìm hiểu nguyên nhân khiến bé bỏ qua bước nhai khi ăn uống để có hướng xử lý đúng đắn.
- Thức ăn quá mềm hoặc xay nhuyễn lâu ngày: Khi trẻ quen ăn đồ xay mịn, cơ hàm và răng ít được vận động dễ dẫn đến lười nhai.
- Thói quen ăn nhanh: Một số bé ăn vội vì sợ bị lấy mất đồ ăn hoặc đã quen với tốc độ ăn nhanh của người lớn.
- Sự phân tâm khi ăn: Xem tivi, chơi đồ chơi hay nói chuyện khi ăn khiến bé không tập trung nhai kỹ.
- Vấn đề sức khỏe: Sâu răng, đau nướu hoặc viêm họng cũng làm trẻ ngại nhai.
- Ảnh hưởng từ người chăm sóc: Nếu ba mẹ hoặc ông bà thường thúc giục, ép ăn nhanh, trẻ dễ hình thành thói quen nuốt chửng.
Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp ba mẹ lựa chọn giải pháp phù hợp, từ đó hỗ trợ con hình thành kỹ năng ăn uống lành mạnh ngay từ nhỏ.

Có nhiều nguyên nhân khiến bé nuốt chửng, lười nhai (Ảnh: Long Châu)
Giải pháp cho ba mẹ khi bé nuốt chửng, lười nhai
Khi đã xác định được lý do, ba mẹ sẽ dễ dàng lựa chọn phương pháp hỗ trợ phù hợp. Dưới đây là những gợi ý giúp con luyện thói quen nhai kỹ và ăn uống chậm rãi hơn.
Điều chỉnh chế độ ăn phù hợp với độ tuổi
Ở mỗi giai đoạn phát triển, trẻ cần độ thô của thức ăn phù hợp với khả năng nhai và tiêu hóa của mình. Nếu ba mẹ duy trì việc cho con ăn đồ quá mềm trong thời gian dài, bé sẽ không có cơ hội rèn luyện cơ hàm và hình thành thói quen nhai.
Để giúp con ăn đa dạng hơn và tập nhai tốt, ba mẹ có thể:
- Tăng dần độ thô của thức ăn: Bắt đầu từ cháo loãng, chuyển sang cháo đặc, sau đó là cơm nát và cuối cùng là cơm thường.
- Thêm các món dạng miếng mềm như chuối chín, khoai lang hấp, cà rốt luộc để bé tự cắn và nhai.
- Hạn chế xay nhuyễn hoàn toàn sau khi trẻ tròn 12 tháng tuổi, thay vào đó là để bé làm quen với thức ăn có độ lợn cợn và kích thước lớn hơn.
Tạo môi trường ăn tập trung
Không gian yên tĩnh, không có yếu tố gây xao nhãng sẽ giúp bé tập trung hơn vào việc nhai và nuốt. Khi bé chú tâm vào bữa ăn, não bộ sẽ điều khiển cơ hàm hoạt động hiệu quả hơn, từ đó hình thành thói quen nhai kỹ.
Ba mẹ có thể áp dụng một số cách sau:
- Tắt tivi và cất đồ chơi trong suốt bữa ăn để hạn chế sự phân tâm ở trẻ.
- Ngồi ăn chung bàn với gia đình để bé quan sát và học theo cách nhai của người lớn.
- Khuyến khích bé tập trung vào món ăn, cảm nhận hương vị, màu sắc và mùi thơm của từng loại thực phẩm.
Hướng dẫn bé tập trung vào bữa ăn (Ảnh: Mabu dinh dưỡng)
Dạy bé kỹ năng nhai thông qua trò chơi
Kỹ năng nhai cũng giống như các kỹ năng vận động khác cần được luyện tập thường xuyên để trở thành thói quen. Việc kết hợp luyện tập thông qua trò chơi sẽ giúp bé hứng thú và dễ dàng ghi nhớ.
Một số gợi ý cho ba mẹ:
- Làm mẫu bằng cách nhai thức ăn chậm rãi và rõ ràng để bé bắt chước theo.
- Tổ chức trò chơi “ai nhai lâu hơn” để tạo sự cạnh tranh vui vẻ và khuyến khích bé nhai kỹ hơn.
- Kết hợp các bài hát hoặc câu đếm vui nhộn trong khi ăn để vừa tạo không khí thoải mái, vừa giúp bé duy trì nhịp nhai đều đặn.
Không ép ăn nhanh
Khi bị thúc giục “ăn nhanh lên”, nhiều bé sẽ chọn cách nuốt chửng để kịp yêu cầu. Điều này vô tình làm bé hình thành thói quen lười nhai. Vì thế thay vì tạo áp lực, ba mẹ nên cho con cảm giác thoải mái để con tự điều chỉnh tốc độ ăn.
Những cách ba mẹ có thể áp dụng:
- Dành đủ thời gian cho mỗi bữa ăn, khoảng 20 – 30 phút để bé có thể nhai kỹ mà không vội vàng.
- Chia nhỏ khẩu phần và chỉ thêm thức ăn khi bé đã ăn xong phần trước.
- Khen ngợi sự cố gắng của bé khi bé nhai chậm và kỹ dù đó chỉ là một cải thiện nhỏ so với trước đó.

Không nên tạo áp lực khi bé đang ăn (Ảnh: Long Châu)
FAQ – Câu hỏi thường gặp về bé nuốt chửng, lười nhai
-
Bé nuốt chửng khi ăn có nguy hiểm không?
Có. Ngoài việc tăng nguy cơ hóc nghẹn, nuốt chửng còn khiến thức ăn không được nghiền nhỏ gây áp lực lên dạ dày và hệ tiêu hóa.
-
Bao lâu thì bé có thể hình thành thói quen nhai kỹ?
Điều này phụ thuộc vào độ tuổi, nguyên nhân và cách ba mẹ hỗ trợ. Thông thường, nếu áp dụng biện pháp đúng cách, chỉ sau 2 – 4 tuần bé đã có tiến bộ rõ rệt.
-
Có nên dùng kẹo cao su để tập nhai cho bé không?
Không nên cho trẻ nhỏ dùng kẹo cao su vì nguy cơ hóc nghẹn cao. Thay vào đó, cha mẹ hãy dùng thực phẩm mềm an toàn để tập nhai cho bé.
Như vậy, các cha mẹ đã có câu trả lời nên làm gì khi bé nuốt chửng, lười nhai. Tình trạng này là vấn đề phổ biến ở trẻ nhưng hoàn toàn có thể cải thiện nếu ba mẹ kiên trì và áp dụng đúng phương pháp. Điều quan trọng cha mẹ cần hiểu rõ nguyên nhân, điều chỉnh thói quen ăn uống và tạo môi trường lý tưởng để giúp bé tập trung nhai kỹ.
Xem thêm: