Trốn thuế thu nhập cá nhân (TNCN) không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật, mà còn để lại hệ lụy nặng nề cho cả người vi phạm và môi trường kinh doanh nói chung. Nhiều người vẫn lầm tưởng rằng chỉ cần không kê khai là “lách luật” được, tuy nhiên theo quy định hiện hành, hành vi này có thể bị xử lý hình sự và chịu mức phạt cực kỳ nghiêm khắc. Vậy trốn thuế TNCN bị phạt như thế nào, mức phạt cụ thể ra sao và ai là đối tượng cần lưu ý?
Ai là đối tượng phải nộp thuế thu nhập cá nhân?
Trước khi giải đáp cụ thể trốn thuế TNCN bị phạt thế nào, cần xác định rõ ai là người thuộc diện phải nộp thuế TNCN. Theo Điều 2 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, đối tượng nộp thuế được chia thành hai nhóm chính:
Cá nhân cư trú tại Việt Nam: Gồm những người đáp ứng một trong hai điều kiện sau:
- Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong một năm dương lịch hoặc trong vòng 12 tháng liên tục.
- Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam (bao gồm nơi đăng ký thường trú hoặc nhà thuê có hợp đồng thuê dài hạn).
Cá nhân cư trú tại Việt Nam là một trong hai nhóm đối tượng phải nộp thuế TNCN (Ảnh: Báo Thanh niên)
Cá nhân không cư trú: Là những người không thỏa mãn điều kiện của cá nhân cư trú nhưng vẫn có thu nhập phát sinh trên lãnh thổ Việt Nam.
Cả hai nhóm đối tượng trên, nếu có thu nhập thuộc diện chịu thuế (quy định tại Điều 3 Luật Thuế TNCN), đều bắt buộc phải thực hiện kê khai và nộp thuế đầy đủ.
Trốn thuế TNCN bị phạt như thế nào theo pháp luật?
Theo quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi năm 2017), hành vi trốn thuế được phân loại và xử lý theo các mức độ khác nhau. Khi cá nhân không kê khai, kê khai sai hoặc có các hành vi gian dối làm giảm nghĩa vụ nộp thuế, mức phạt sẽ được xét theo số tiền thuế trốn được:
Trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên
Người vi phạm có thể bị:
- Phạt tiền từ 100 triệu đến 500 triệu đồng, hoặc
- Phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm, nếu thuộc một trong các hành vi như: Không nộp hồ sơ khai thuế đúng thời hạn; không ghi chép doanh thu trong sổ sách kế toán; không xuất hóa đơn hoặc ghi hóa đơn thấp hơn giá trị thực tế; sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp...
Trốn thuế và không nộp hồ sơ khai thuế đúng thời hạn sẽ bị phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm (Ảnh: VOV)
Trốn thuế từ 300 triệu đến dưới 1 tỷ đồng
Nếu phạm tội có tổ chức hoặc tái phạm, mức xử lý sẽ cao hơn:
- Phạt tiền từ 500 triệu đến 1,5 tỷ đồng, hoặc
- Phạt tù từ 1 năm đến 3 năm.
Trốn thuế từ 1 tỷ đồng trở lên
Với mức vi phạm đặc biệt nghiêm trọng:
- Phạt tiền từ 1,5 tỷ đến 4,5 tỷ đồng, hoặc
- Phạt tù từ 2 năm đến 7 năm.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị:
- Phạt bổ sung từ 20 triệu đến 100 triệu đồng
- Cấm hành nghề hoặc đảm nhiệm chức vụ từ 1 đến 5 năm
- Tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản tùy vào mức độ vi phạm.
Trốn thuế từ 1 tỷ đồng sẽ bị tịch thu tài sản và phạt bổ sung (Ảnh: Báo Phụ nữ)
FAQ - Câu hỏi thường gặp về trốn thuế thu nhập cá nhân
Dưới đây là một số thắc mắc phổ biến liên quan đến chủ đề phạt vi phạm trốn thuế TNCN được nhiều người quan tâm:
Chỉ trốn thuế vài chục triệu thì có bị đi tù không?
Có. Nếu số tiền trốn dưới 100 triệu nhưng người vi phạm đã từng bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc từng bị kết án, vẫn có thể bị xử lý hình sự với mức phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.
Nếu tự phát hiện và khai lại thuế thì có bị phạt không?
Theo quy định, nếu người nộp thuế chủ động khai bổ sung, điều chỉnh hồ sơ thuế trước khi cơ quan thuế kiểm tra, thì sẽ không bị xử lý vi phạm. Việc này được xem là thái độ hợp tác và giảm nhẹ trách nhiệm pháp lý.
Doanh nghiệp nhỏ vi phạm có bị đình chỉ hoạt động không?
Có thể. Dù là doanh nghiệp lớn hay nhỏ, nếu hành vi trốn thuế đủ nghiêm trọng (trốn từ 1 tỷ đồng trở lên), pháp luật có thể áp dụng hình phạt đình chỉ hoạt động từ 6 tháng đến 3 năm hoặc phạt tiền đến 10 tỷ đồng.
Như vậy, bạn đã hiểu rõ trốn thuế TNCN bị phạt như thế nào. Hành vi này không chỉ là sai phạm hành chính mà còn là tội phạm hình sự, với mức phạt rất nặng về cả tiền và hình phạt tù. Vì vậy, thay vì tìm cách “lách luật”, mỗi cá nhân và tổ chức nên chủ động tuân thủ nghĩa vụ thuế để bảo vệ chính mình và góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
Xem thêm:
.jpg)
.png)
