Rằm tháng Giêng là một trong những ngày lễ quan trọng của người Việt. Trong ngày này, việc chuẩn bị mâm cỗ và bài văn khấn là điều không thể thiếu. Chính vì vậy, bài viết này sẽ cung cấp cho bạn bài văn khấn Rằm tháng Giêng cũng như cách chuẩn bị mâm cúng một cách chi tiết và đầy đủ nhất.
Rằm tháng giêng 2025 là ngày mấy?
Rằm tháng Giêng năm 2025 (tức ngày 15 tháng 1 âm lịch) sẽ rơi vào thứ Tư, ngày 12/02/2025 Dương lịch. Theo quan niệm dân gian, giờ Ngọ (từ 11h đến 13h) được xem là thời điểm lý tưởng để tiến hành lễ cúng Rằm.
Người ta tin rằng, đây là khoảng thời gian mà trời đất giao hòa, thần linh dễ chứng giám lòng thành của con người. Tuy nhiên, nếu không thể thực hiện lễ cúng vào đúng giờ này, gia chủ vẫn có thể tiến hành từ sáng ngày 14 đến trước 19h ngày 15 tháng Giêng.
Ý nghĩa của cúng Rằm tháng Giêng
Lâu nay, người Việt thường truyền tai nhau câu nói “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng”. Rằm tháng Giêng hay còn gọi là Tết Nguyên tiêu, đây là ngày luôn được người dân Việt Nam coi trọng, bởi lẽ:
Giải xui, cầu phúc lộc
Từ “Nguyên” có nghĩa là đầu, còn “tiêu” là đêm, như vậy ý chỉ đây là đêm Rằm đầu tiên của năm mới. Đêm Rằm nguyên vẹn tượng trưng cho ánh sáng soi rọi mang đến những điều tốt đẹp trong suốt một năm. Trong ngày này, mọi nhà đều tất bật chuẩn bị mâm cỗ để cúng bái tổ tiên, thần linh hoặc đến đền, chùa để cầu bình an.
Theo Tiến sĩ Đinh Đức Tiến (Khoa Lịch sử, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn), Rằm tháng Giêng không chỉ là một ngày lễ truyền thống quan trọng mà còn mang ý nghĩa sâu sắc trong Phật giáo. Vào ngày này, dân chúng thường đến chùa để thực hiện nghi thức cúng dâng sao giải hạn.
Bên cạnh đó, các ngôi chùa cũng tổ chức nhiều hoạt động như lập đàn, tụng niệm và hồi hướng công đức đầu năm để mong cầu chúng sinh an lành, hạnh phúc. Vì vậy mà ý nghĩa của ngày Rằm tháng Giêng càng được nhân lên khi có sự giao thoa giữa nghi thức Phật giáo và tục thờ cúng tổ tiên.
Khép lại tháng “ăn chơi”
Bên cạnh ý nghĩa tâm linh, Rằm tháng Giêng còn là dấu mốc khép lại những dư âm của tháng “ăn chơi”. Sau một mùa vụ bận rộn, người nông dân có thời gian nghỉ ngơi và chuẩn bị cho vụ mùa tiếp theo. Đến ngày Rằm, họ làm lễ tạ ơn tổ tiên, cầu mong mưa thuận gió hòa để vụ mùa mới được bội thu.
Văn khấn Rằm tháng Giêng năm 2025 đầy đủ, chi tiết
Trong văn hóa tâm linh Việt Nam, việc khấn nguyện xuất phát từ tấm lòng thành kính. Miễn là bạn khấn với lòng thành, mong muốn những điều tốt đẹp cho bản thân và gia đình, thần linh ắt sẽ linh ứng.
Tuy nhiên, để buổi lễ thêm phần trang trọng và thành kính, bạn có thể tham khảo bài mẫu văn khấn Rằm tháng Giêng chuẩn xác dưới đây:
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.
Tín chủ (chúng) con là: …
Ngụ tại: …
Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm…, gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ… nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời ông bà tiền chủ, hậu chủ tại gia về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tốt lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.
Khấn xong, vái (3 vái).
Gợi ý mâm cơm cúng Rằm tháng Giêng
Người Việt Nam thường quan niệm rằng, Rằm tháng Giêng là ăn tết lại một lần nữa. Bởi vậy, mâm cỗ cúng ngày này cũng được chuẩn bị rất chu đáo. Theo truyền thống, các gia đình thường dâng lên hai mâm cỗ: Mâm cỗ chay để cúng Phật và mâm cỗ mặn để cúng gia tiên.
Mâm cỗ chay cúng Phật
Mâm cỗ chay dâng lên Phật thường bao gồm các món ăn thanh tịnh như hoa quả tươi, chè xôi, các món đậu chế biến,... và đặc biệt không thể thiếu bánh trôi nước. Lễ vật này chính là lời nguyện cầu của gia chủ gửi đến Phật mong một năm mới bình an và suôn sẻ, mọi việc được hanh thông.
Mâm cỗ mặn cúng gia tiên
Mâm lễ mặn dâng cúng Rằm tháng Giêng thường rất thịnh soạn với đầy đủ món ăn truyền thống. Điển hình là thịt gà luộc, xôi gấc, bánh chưng/bánh tét, canh măng, bóng bì, canh mọc, giò chả, nem rán,...
Tùy theo từng vùng miền, địa phương mà lễ vật và các món ăn trên mâm cúng sẽ có sự khác biệt. Nếu miền Bắc thường có chân giò hầm măng khô, canh bóng, nem rán thì miền Nam có canh khổ qua, thịt kho tàu, gỏi tôm thịt,... Trong khi đó, người đó miền Trung lại thường bày biện thịt lợn, giá chua và giò chả lên mâm cúng.
Ngoài thức ăn, mâm cúng không thể thiếu các đồ lễ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc như: Hoa tươi, vàng mã, hương, đèn, nến, rượu, nước, trầu cau,... Nhìn chung, mâm cúng không nhất thiết phải quá thịnh soạn, quan trọng là sự thành tâm của gia chủ.
Hi vọng với những gợi ý chi tiết trong bài, bạn sẽ tự tin bày biện mâm cúng và đọc văn khấn Rằm tháng Giêng. Sự chuẩn bị chu đáo sẽ giúp bạn có một ngày Tết Nguyên tiêu thật trọn vẹn bên gia đình!
Xem thêm
Nên cúng hóa vàng Tết Nguyên đán 2025 vào ngày mồng 3 hay mồng 7?