Tiền sản giật là một trong những biến chứng thai kỳ nguy hiểm, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi nếu không được phát hiện sớm. Chính vì vậy, xét nghiệm tầm soát tiền sản giật ngày càng được nhiều thai phụ quan tâm. Một trong những câu hỏi được đặt ra nhiều nhất là nên xét nghiệm tiền sản giật vào tuần thứ mấy để đạt hiệu quả cao nhất. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ thời điểm thích hợp, quy trình thực hiện và ý nghĩa của việc xét nghiệm trong thai kỳ.
Nên nên xét nghiệm tiền sản giật vào tuần thứ mấy?
Theo khuyến nghị từ các bác sĩ sản khoa, thời điểm phù hợp nhất để tiến hành xét nghiệm tầm soát tiền sản giật là từ 11 tuần đến 13 tuần 6 ngày của thai kỳ. Đây là giai đoạn lý tưởng vì:
- Xét nghiệm hoàn toàn không xâm lấn, an toàn cho cả mẹ và thai nhi.
- Kết quả thu được có độ chính xác cao, giúp dự đoán sớm nguy cơ mắc bệnh.
- Nếu phát hiện nguy cơ cao, bác sĩ có thể can thiệp bằng những biện pháp dự phòng để giảm biến chứng.
Nên xét nghiệm tiền sản giật vào tuần thứ 11 - 13 của thai kỳ (Ảnh: Family Health)
Tuy nhiên, dù được đánh giá là nguy cơ thấp, mẹ bầu vẫn cần tiếp tục khám thai định kỳ để theo dõi sự phát triển của bé và kịp thời phát hiện bất thường trong suốt thai kỳ. Điều này cho thấy việc xét nghiệm không thay thế cho các buổi khám thai thường quy, mà là công cụ bổ trợ quan trọng.
Quy trình xét nghiệm tiền sản giật
Xét nghiệm tầm soát tiền sản giật gồm nhiều bước kết hợp để đảm bảo kết quả chính xác. Dưới đây là các thành phần chính trong quy trình:
Thu thập thông tin sức khỏe của thai phụ
Bác sĩ sẽ ghi nhận những yếu tố như tuổi, cân nặng, chiều cao, tiền sử bệnh của thai phụ và người thân trong gia đình. Đây là dữ liệu quan trọng giúp tính toán nguy cơ mắc tiền sản giật một cách tổng thể, thay vì chỉ dựa vào một chỉ số đơn lẻ.
Không chỉ dừng lại ở thông tin cơ bản, bác sĩ còn chú ý đến tiền sử tăng huyết áp, tiểu đường hay các bệnh lý mạch máu, vì đây là những yếu tố có thể làm gia tăng khả năng mắc tiền sản giật trong thai kỳ.
Xét nghiệm máu – đo nồng độ PlGF
Một trong những xét nghiệm then chốt là lấy mẫu máu để đo nồng độ PlGF (Placental Growth Factor) – yếu tố tăng trưởng bánh nhau. PlGF thường tăng trong hai quý đầu của thai kỳ và giảm dần từ quý 3. Ở những thai phụ có nguy cơ tiền sản giật, nồng độ PlGF thường thấp hơn đáng kể.
Kết quả này giúp bác sĩ nhận diện sớm sự bất thường trong sự phát triển của hệ mạch máu bánh nhau, từ đó đưa ra chẩn đoán phù hợp.
Lấy máu đo nồng độ PIGF là xét nghiệm then chốt trong quy trình xét nghiệm tiền sản giật (Ảnh: Tiêm chủng Long Châu)
Đo huyết áp động mạch trung bình
Huyết áp là chỉ số quan trọng để đánh giá nguy cơ tiền sản giật. Bác sĩ sẽ yêu cầu mẹ bầu nghỉ ngơi trước khi đo, sau đó sử dụng máy đo tự động ở cả hai tay cùng lúc để lấy kết quả trung bình.
Cách đo chuẩn mực này giúp hạn chế sai lệch và phản ánh chính xác tình trạng huyết áp. Nếu huyết áp động mạch trung bình cao bất thường, nguy cơ tiền sản giật sẽ tăng lên, cần được theo dõi chặt chẽ hơn.
Siêu âm động mạch tử cung
Một bước quan trọng khác là siêu âm để kiểm tra chỉ số xung động mạch tử cung. Bình thường, trở kháng động mạch sẽ giảm dần theo tuổi thai, chứng tỏ quá trình trao đổi tử cung – nhau diễn ra thuận lợi.
Ngược lại, nếu chỉ số này tăng, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ tiền sản giật hoặc thai chậm phát triển trong bụng mẹ. Từ kết quả siêu âm, bác sĩ có thêm dữ liệu để đưa ra chẩn đoán tổng hợp.
Sau khi hoàn tất tất cả các bước trên, dữ liệu sẽ được xử lý bằng thuật toán chuyên biệt. Nhờ đó, bác sĩ có thể đưa ra kết luận khách quan về việc thai phụ có nguy cơ tiền sản giật hay không.
Tại sao cần xét nghiệm tầm soát tiền sản giật?
Việc thực hiện xét nghiệm tầm soát mang đến nhiều lợi ích thiết thực:
- Nhận diện sớm nguy cơ: Xét nghiệm giúp phát hiện khả năng mắc bệnh ở giai đoạn sớm, trước khi triệu chứng xuất hiện.
- Can thiệp kịp thời: Với nhóm nguy cơ cao, bác sĩ có thể chỉ định chế độ theo dõi đặc biệt, bổ sung thuốc hoặc thay đổi lối sống để phòng ngừa biến chứng.
- Bảo vệ sức khỏe mẹ và bé: Khi được kiểm soát tốt, nguy cơ biến chứng nặng như sinh non, thai chậm phát triển hoặc tử vong chu sinh sẽ giảm đáng kể.
- Độ chính xác cao: Các nghiên cứu cho thấy xét nghiệm cho kết quả đúng tới 90%, với tỷ lệ dương tính giả khoảng 10%.
Xét nghiệm tiền sản giật đã trở thành bước quan trọng trong chăm sóc thai kỳ hiện đại (Ảnh: Vinmec)
FAQ – Câu hỏi thường gặp về thời điểm xét nghiệm tiền sản giật
Để bạn hiểu rõ hơn về chủ đề này, dưới đây là những thắc mắc phổ biến mà nhiều mẹ bầu đặt ra:
1. Vì sao bác sĩ khuyến cáo nên xét nghiệm tiền sản giật vào tuần 11 – 13 thay vì các tuần khác?
Bởi đây là giai đoạn thai kỳ mà các chỉ số như nồng độ PlGF, huyết áp và siêu âm tử cung cho kết quả rõ ràng nhất. Nếu xét nghiệm quá sớm hoặc quá muộn, độ chính xác sẽ giảm và bác sĩ khó đưa ra dự đoán chuẩn.
2. Nếu bỏ qua mốc 11 – 13 tuần 6 ngày thì có thể xét nghiệm tiền sản giật ở tuần khác không?
Mặc dù xét nghiệm chủ yếu được khuyến khích trong giai đoạn này, một số cơ sở y tế vẫn có thể thực hiện ở tuần sau. Tuy nhiên, hiệu quả dự đoán và giá trị chẩn đoán sẽ không còn cao như trong khoảng thời gian chuẩn.
3. Có cần xét nghiệm tiền sản giật lặp lại sau tuần 13 không?
Thông thường, chỉ cần xét nghiệm trong mốc 11 – 13 tuần 6 ngày. Sau đó, mẹ bầu tiếp tục khám thai định kỳ để bác sĩ theo dõi huyết áp, siêu âm và phát hiện các dấu hiệu bất thường khác.
Xét nghiệm tiền sản giật là bước quan trọng giúp mẹ bầu chủ động bảo vệ sức khỏe trong thai kỳ. Thời điểm thích hợp nhất để thực hiện là từ 11 tuần đến 13 tuần 6 ngày, kết hợp nhiều phương pháp như xét nghiệm máu, đo huyết áp và siêu âm tử cung. Nếu bạn đang băn khoăn nên xét nghiệm tiền sản giật vào tuần thứ mấy, hãy nhớ mốc thời gian quan trọng này và trao đổi thêm với bác sĩ để có kế hoạch chăm sóc thai kỳ an toàn nhất.
Xem thêm:
.png)
.jpg)
.png)
