Hai phương pháp phổ biến nhất hiện nay là hút chân không và cấp đông. Tuy đều có khả năng kéo dài thời gian sử dụng thực phẩm, nhưng mỗi cách lại có cơ chế bảo quản khác nhau và phù hợp với từng loại thực phẩm nhất định. Vậy đâu mới thật sự là cách bảo quản thực phẩm tốt nhất? Hãy cùng phân tích rõ ưu, nhược điểm của từng phương pháp để bạn dễ dàng đưa ra lựa chọn phù hợp cho gia đình mình.
Hút chân không: Giải pháp hiện đại giúp thực phẩm tươi lâu
Hút chân không là phương pháp bảo quản thực phẩm bằng cách loại bỏ hoàn toàn không khí bên trong túi hoặc hộp đựng. Không khí, đặc biệt là oxy, là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển. Khi bị loại bỏ, quá trình oxy hóa và phân hủy bị chậm lại rõ rệt.
So với các cách bảo quản truyền thống, hút chân không giúp thực phẩm tươi lâu hơn gấp 3 - 5 lần, đặc biệt là với thực phẩm khô, thịt cá, rau củ hoặc đồ ăn đã chế biến sẵn. Đây được xem là một trong những cách bảo quản thực phẩm phổ biến trong các hộ gia đình và cơ sở kinh doanh thực phẩm nhỏ.
Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi phải có máy hút chân không chuyên dụng và túi hút chân không chuyên biệt. Ngoài ra, một số loại thực phẩm như trái cây tươi mọng nước hoặc rau xanh non dễ bị dập nát nếu hút chân không quá mạnh.

Hút chân không là cách bảo quản phổ biến giúp thực phẩm tươi lâu (Ảnh: Nam Thiên Sáng)
Cấp đông: Phương pháp truyền thống nhưng hiệu quả lâu dài
Khác với hút chân không, cấp đông hoạt động bằng cách làm lạnh sâu thực phẩm ở nhiệt độ từ -18°C trở xuống. Nhiệt độ thấp giúp làm chậm đáng kể quá trình phân hủy và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, vi nấm. Đây là phương pháp được hầu hết các hộ gia đình và siêu thị sử dụng rộng rãi.
Điểm cộng của cấp đông là dễ thực hiện, không cần thiết bị chuyên biệt ngoài tủ đông. Thực phẩm có thể được bảo quản trong nhiều tháng, thậm chí cả năm mà không làm mất đi quá nhiều chất dinh dưỡng. Với các loại thịt, cá, hải sản và món ăn nấu sẵn, cấp đông là lựa chọn được nhiều người tin dùng.

Cấp đông thường được áp dụng cho các loại thịt, cá (Ảnh: FPT Shop)
Tuy nhiên, thực phẩm sau cấp đông nếu không rã đông đúng cách có thể bị thay đổi cấu trúc, giảm độ ngon và dễ bị nhiễm khuẩn trong quá trình tái chế biến. Ngoài ra, cấp đông cũng chiếm nhiều diện tích trong tủ lạnh và tốn điện hơn so với bảo quản thông thường.
So sánh hút chân không và cấp đông: Nên chọn cách nào?
Để bạn dễ dàng lựa chọn hơn, dưới đây là bảng so sánh chi tiết hai phương pháp theo các tiêu chí quan trọng. Cùng phân tích kỹ để xác định đâu là cách bảo quản thực phẩm tốt nhất cho từng nhu cầu:
Tiêu chí |
Hút chân không |
Cấp đông |
Nguyên lý hoạt động |
Loại bỏ không khí trong túi/hộp |
Làm lạnh sâu để làm chậm quá trình phân hủy |
Hiệu quả bảo quản |
Tốt với thực phẩm khô, ít nước |
Tốt với thực phẩm tươi sống, thịt cá, món ăn nấu sẵn |
Thời gian bảo quản |
Từ 1 - 3 tuần (tùy loại) |
Từ 1 tháng đến 1 năm |
Yêu cầu thiết bị |
Máy hút chân không, túi chuyên dụng |
Tủ đông (tủ lạnh có ngăn đông sâu) |
Chi phí điện năng |
Thấp (bảo quản ở nhiệt độ thường hoặc mát) |
Cao hơn (cần làm lạnh liên tục) |
Ảnh hưởng đến kết cấu thực phẩm |
Ít bị thay đổi nếu thực phẩm phù hợp |
Có thể bị biến đổi cấu trúc sau rã đông |
Dễ sử dụng |
Cần học cách sử dụng máy |
Dễ thực hiện, ai cũng làm được |
Lựa chọn cách bảo quản phù hợp theo nhu cầu
Cả hút chân không và cấp đông đều có điểm mạnh riêng. Để xác định đâu là cách bảo quản thực phẩm phù hợp nhất, bạn nên cân nhắc kỹ theo nhu cầu và điều kiện của gia đình.
Khi nào nên ưu tiên hút chân không?
Hút chân không đặc biệt phù hợp trong những trường hợp sau:
- Bảo quản thực phẩm khô như hạt, ngũ cốc, cà phê, trà
- Dùng cho thịt cá đã ướp hoặc chia phần nhỏ sẵn để nấu từng bữa
- Khi bạn cần tiết kiệm không gian trong tủ lạnh
- Muốn sử dụng thực phẩm trong ngắn hạn, chỉ vài tuần
Hơn nữa, phương pháp này cũng rất lý tưởng cho các hộ kinh doanh nhỏ lẻ như cửa hàng tạp hóa, quầy thực phẩm tự làm, bởi giúp giữ hàng hóa tươi lâu mà không tốn quá nhiều chi phí.

Tùy theo nhu cầu, bạn có thể dùng phương pháp hút chân không hoặc cấp đông (Ảnh: Long Châu)
Khi nào nên chọn cấp đông?
Cấp đông phát huy tối đa hiệu quả trong các trường hợp:
- Trữ số lượng lớn thực phẩm, thịt cá, hải sản cho gia đình
- Dành cho thực phẩm dùng lâu dài, không sử dụng hết trong vài tuần
- Bảo quản món ăn nấu sẵn như súp, nước dùng, thức ăn sơ chế
- Khi bạn có sẵn tủ đông với dung tích lớn
Tuy nhiên, để hạn chế tình trạng mất hương vị sau khi rã đông, bạn nên ghi chú ngày cấp đông và tiêu thụ thực phẩm trong thời gian hợp lý.
FAQ – Câu hỏi thường gặp về bảo quản thực phẩm
Dưới đây là những thắc mắc phổ biến mà nhiều người dùng vẫn còn băn khoăn khi lựa chọn cách bảo quản thực phẩm tốt nhất:
Thực phẩm hút chân không có cần bảo quản lạnh không?
Có. Mặc dù hút chân không đã loại bỏ không khí, bạn vẫn nên bảo quản thực phẩm trong ngăn mát tủ lạnh để đảm bảo độ tươi ngon, đặc biệt với thực phẩm tươi sống hoặc đã nấu chín.
Có thể kết hợp hút chân không và cấp đông không?
Hoàn toàn có thể. Việc hút chân không trước khi cấp đông sẽ giúp hạn chế hiện tượng đông đá bám trên bề mặt thực phẩm, giúp thực phẩm giữ được kết cấu tốt hơn và bảo quản được lâu hơn.
Cách nào giữ được giá trị dinh dưỡng tốt hơn?
Cả hai đều giúp giữ lại phần lớn dưỡng chất nếu thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, cấp đông trong thời gian dài có thể làm giảm một phần vitamin trong rau củ. Với thực phẩm ăn trong thời gian ngắn, hút chân không là lựa chọn tốt để giữ nguyên độ tươi và dinh dưỡng.
Kết luận
Không có một phương pháp nào là tối ưu tuyệt đối cho mọi loại thực phẩm. Hút chân không và cấp đông đều có vai trò quan trọng trong việc kéo dài thời gian sử dụng và đảm bảo an toàn vệ sinh. Việc chọn cách bảo quản thực phẩm tốt nhất nên dựa trên đặc tính của thực phẩm, thời gian bạn dự định sử dụng và thiết bị sẵn có trong nhà.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về ưu – nhược điểm của từng phương pháp và lựa chọn được giải pháp bảo quản phù hợp cho gian bếp của mình
Xem thêm: