Bánh ú là món bánh không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ của người Việt. Bánh ú có hình dáng tam giác đặc trưng, lớp vỏ bánh dẻo mềm, thơm mùi gạo nếp hòa quyện cùng hương lá chuối. Vậy bánh ú có nguồn gốc từ đâu và cách gói bánh ú như thế nào để vừa đơn giản vừa đẹp mắt? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về món bánh đặc biệt này, đồng thời hướng dẫn chi tiết cách gói bánh ú chuẩn truyền thống.
Nguồn gốc của bánh ú
Bánh ú, hay còn gọi là bánh bá trạng, có nguồn gốc từ Trung Hoa và xuất hiện phổ biến trong dịp Tết Đoan Ngọ, hay còn gọi là Tết Đoan Dương (mùng 5 tháng 5 âm lịch).
Truyền thuyết kể rằng, vào thời Chiến Quốc, nhà thơ Khuất Nguyên vì bất mãn với vua nên đã gieo mình xuống sông Mạnh Giang để phản đối. Người dân thương tiếc đã thả những túi gạo xuống sông để cá không ăn xác ông. Từ đó, hình thức này dần phát triển thành món bánh ú ngày nay với ý nghĩa giữ gìn linh hồn và tưởng nhớ.
Tại Việt Nam, bánh ú được du nhập từ Trung Hoa và nhanh chóng trở thành món ăn quen thuộc trong dịp Tết Đoan Ngọ, được gọi với nhiều tên khác nhau như bánh tro, bánh gio, bánh ú lá tro, tùy theo từng vùng miền. Bánh ú miền Nam thường được làm từ gạo nếp ngâm với nước tro tạo màu vàng nhạt và ăn kèm mật mía, tạo nên hương vị đặc trưng riêng biệt.
Tìm hiểu nguồn gốc của bánh ú (Nguồn: MIA)
Nguyên liệu cần chuẩn bị để làm bánh ú
Để làm bánh ú ngon đúng chuẩn, việc lựa chọn nguyên liệu tươi sạch và chất lượng là yếu tố quyết định. Bạn cần chuẩn bị:
- Gạo nếp: 500 gram, nên chọn loại nếp cái hoa vàng hoặc nếp Thái để bánh có độ dẻo, thơm đặc trưng.
- Nước tro: 1 lít, có thể mua nước tro làm sẵn hoặc tự chế biến từ tro bếp, giúp bánh có màu vàng trong đẹp mắt.
- Lá chuối: 10-15 lá, rửa sạch, lau khô và hơ qua lửa để lá mềm, dễ gói và giữ được hương thơm.
- Dây lạt: Dùng để buộc bánh cho chắc chắn.
- Mật mía: Dùng ăn kèm bánh để tăng thêm vị ngọt thanh tự nhiên.
Hướng dẫn cách làm bánh ú tại nhà
Sau đây là hướng dẫn chi tiết từng bước giúp bạn tự tay làm nên chiếc bánh ú ngon, đẹp mắt:
Chuẩn bị gạo và lá chuối
Trước tiên, bạn vo sạch gạo nếp rồi ngâm trong nước tro từ 6 đến 8 tiếng hoặc qua đêm để gạo ngấm đều nước tro, giúp bánh có màu vàng đẹp và độ dẻo mềm đặc trưng. Trong khi đó, lá chuối rửa sạch, lau khô, rồi hơ qua lửa nhỏ để lá trở nên mềm mại, dễ dàng gói bánh mà không bị rách.
Bí quyết gói bánh ú đơn giản và đẹp mắt
Kỹ thuật gói bánh ú là một nghệ thuật đòi hỏi sự khéo léo và kiên nhẫn. Chỉ cần thực hiện đúng các bước cơ bản sau, bạn sẽ có được những chiếc bánh đều tay, chắc chắn và đẹp mắt.
- Gấp lá chuối thành hình phễu, cho gạo vào trước rồi đến nhân (nếu có), sau đó thêm lớp gạo phủ lên.
- Gập kín miệng phễu, nén nhẹ và buộc chắc tay.
- Khi gói xong, bánh nên được luộc trong nồi lớn ngập nước, nấu từ 1–2 tiếng tùy kích cỡ.
Mẹo nhỏ để bánh ú vừa đẹp vừa ngon
Ngoài kỹ thuật, một số mẹo nhỏ sẽ giúp bạn có mẻ bánh ú hoàn hảo như:
- Dùng lá chuối tươi và mềm giúp dễ gói và tạo màu đẹp cho bánh sau khi luộc.
- Nếp nên được ngâm đủ thời gian để dẻo, không bị khô.
- Gói bánh vừa tay để bánh chín đều, không bị sống ở giữa.
- Sau khi luộc, nên vớt bánh ra và treo nơi thoáng mát để bánh ráo nước, giữ được lâu hơn.
Bí quyết gói bánh ú đơn giản và đẹp mắt (Nguồn: Youtube)
Luộc bánh ú
Cho bánh vào nồi nước sôi luộc với lửa nhỏ trong khoảng 2 đến 3 tiếng. Để bánh chín đều, bạn nên thỉnh thoảng mở nắp kiểm tra và châm thêm nước sôi nếu thấy nước giảm. Khi bánh chín, lớp nếp sẽ trong và có mùi thơm đặc trưng của nước tro.
Cách thưởng thức bánh ú
Bánh ú thường được thưởng thức khi còn nóng hoặc nguội, kèm theo mật mía hoặc nước cốt dừa béo ngậy. Bạn có thể cắt bánh thành từng miếng nhỏ, rưới mật mía lên trên để tăng thêm độ ngọt thanh tự nhiên, hoặc ăn kèm với các món mặn trong ngày Tết Đoan Ngọ. Sự hòa quyện giữa vị ngọt nhẹ của gạo nếp và hương thơm đặc trưng của lá chuối mang đến trải nghiệm ẩm thực đầy thú vị.
Những lưu ý quan trọng khi làm bánh ú
Những mẹo nhỏ hữu ích sau đây giúp đảm bảo thành phẩm bánh ú thơm ngon và đẹp mắt:
- Lựa chọn gạo nếp sạch, hạt đều, không bị mốc hay hư hỏng để bánh có độ mềm và thơm tự nhiên.
- Ngâm gạo đủ thời gian trong nước tro để bánh đạt màu sắc vàng nhạt đặc trưng, không nên ngâm quá lâu làm gạo bị quá mềm.
- Khi gói bánh, cần gấp lá chuối thật chắc tay, buộc dây lạt chặt để tránh bánh bị bung trong lúc luộc.
- Luộc bánh với lửa nhỏ và luôn bổ sung nước sôi khi cần thiết để bánh chín đều và không bị nhão.
Lưu ý luộc bánh ú với lửa nhỏ (Nguồn: Dân Trí)
Tự tay làm bánh ú không chỉ giúp bạn giữ gìn nét đẹp truyền thống mà còn mang lại những giây phút sum vầy ý nghĩa bên gia đình và người thân. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu được nguồn gốc cũng như cách làm bánh ú đơn giản và đẹp mắt, sẵn sàng trổ tài gói bánh tại nhà.
Xem thêm
Hướng dẫn làm bánh giò nóng hổi, mềm thơm, đậm đà hương vị truyền thống
Bánh cốm ngon Hà Nội: Gợi ý 5 địa chỉ mua bánh cốm ngon và uy tín
.jpg)
.png)
