Ngộ độc thực phẩm là tình trạng phổ biến có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc thực hiện các xét nghiệm cần thiết giúp xác định nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp. Vậy, những xét nghiệm nào có thể phát hiện ngộ độc thực phẩm? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết.
Nhập hàng tạp hóa dễ dàng - giá ưu đãi!
Dấu hiệu nhận biết cần xét nghiệm
Ngộ độc thực phẩm có thể xuất hiện với nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào tác nhân gây bệnh. Một số dấu hiệu thường gặp bao gồm:
-
Buồn nôn và nôn mửa
-
Tiêu chảy liên tục
-
Đau bụng, co thắt dạ dày
-
Sốt, ớn lạnh
-
Mệt mỏi, mất nước
-
Chóng mặt, đau đầu

Ngộ độc thực phẩm có thể xuất hiện với nhiều triệu chứng khác nhau. (ảnh: Prudential)
Nếu các triệu chứng này kéo dài hoặc nghiêm trọng, việc thực hiện xét nghiệm là cần thiết để xác định nguyên nhân và có biện pháp điều trị kịp thời.
Các xét nghiệm phổ biến trong chẩn đoán
Xét nghiệm phân tích mẫu phân
Đây là phương pháp phổ biến giúp xác định sự hiện diện của vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng trong đường tiêu hóa. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm này để kiểm tra sự hiện diện của các tác nhân như salmonella, e. coli, campylobacter hay norovirus. Kết quả xét nghiệm sẽ giúp xác định nguyên nhân chính xác và lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp.
Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc mất cân bằng điện giải do tiêu chảy kéo dài. Trong một số trường hợp, xét nghiệm này còn giúp xác định các độc tố từ vi khuẩn xâm nhập vào máu, gây ra biến chứng nguy hiểm.
Xét nghiệm nước tiểu
Khi có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng, xét nghiệm nước tiểu giúp đánh giá mức độ mất nước cũng như chức năng thận. Việc kiểm tra này đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ và người cao tuổi, những đối tượng dễ bị mất nước nhanh chóng.
Kiểm tra mẫu thực phẩm
Nếu có nghi ngờ về nguồn gốc thực phẩm gây ngộ độc, bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra mẫu thức ăn để xác định vi khuẩn, virus hoặc hóa chất độc hại. Điều này giúp cảnh báo nguy cơ lây lan và phòng tránh những trường hợp tương tự trong tương lai.
Quy trình thực hiện xét nghiệm
Thăm khám lâm sàng
Trước khi thực hiện xét nghiệm, bác sĩ sẽ tiến hành khai thác tiền sử bệnh và triệu chứng. Các câu hỏi thường tập trung vào:
-
Loại thực phẩm đã tiêu thụ gần đây
-
Thời gian xuất hiện triệu chứng
-
Tiền sử bệnh lý liên quan
Lấy mẫu xét nghiệm
Tùy theo tình trạng của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định lấy mẫu phân, máu, nước tiểu hoặc thực phẩm nghi ngờ. Quá trình lấy mẫu được thực hiện theo quy trình vô trùng để đảm bảo độ chính xác.
Phân tích mẫu trong phòng thí nghiệm
Mẫu bệnh phẩm được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích. Tùy vào phương pháp sử dụng, kết quả có thể có sau vài giờ hoặc vài ngày. Trong trường hợp cần xác định loại vi khuẩn cụ thể, việc nuôi cấy có thể mất nhiều thời gian hơn.
Đọc kết quả và hướng điều trị
Sau khi có kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ tư vấn về nguyên nhân gây ngộ độc và hướng điều trị. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:
-
Bù nước và điện giải
-
Sử dụng thuốc kháng sinh nếu nhiễm khuẩn
-
Chế độ ăn uống phù hợp để phục hồi hệ tiêu hóa
Khi nào cần đi xét nghiệm ngay?
Không phải tất cả các trường hợp ngộ độc thực phẩm đều cần xét nghiệm. Tuy nhiên, nếu gặp các triệu chứng sau, việc xét nghiệm ngay là cần thiết:
-
Tiêu chảy kéo dài hơn hai ngày
-
Sốt cao trên 39 độ c
-
Có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng
-
Xuất hiện máu trong phân hoặc chất nôn
-
Đau bụng dữ dội, không thuyên giảm

Đau bụng dữ dội, không thuyên giảm là một trong những triệu chứng báo hiệu cần xét nghiệm sớm (ảnh: Vinmec)
Nhập hàng tạp hóa dễ dàng - giá ưu đãi!
Cách phòng ngừa ngộ độc thực phẩm
Bên cạnh việc xét nghiệm để chẩn đoán, phòng ngừa ngộ độc thực phẩm là điều quan trọng để bảo vệ sức khỏe. Một số biện pháp phòng ngừa bao gồm:
-
Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
-
Bảo quản thực phẩm đúng cách, tránh để thực phẩm ở nhiệt độ phòng quá lâu
-
Chế biến thực phẩm ở nhiệt độ thích hợp để tiêu diệt vi khuẩn
-
Tránh ăn các loại thực phẩm sống hoặc chưa chín kỹ
-
Đảm bảo nguồn gốc thực phẩm rõ ràng và an toàn
Xét nghiệm để xác định ngộ độc thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nếu gặp phải các triệu chứng nghi ngờ, việc thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cần thiết sẽ giúp bạn nhanh chóng phục hồi và ngăn ngừa biến chứng. Ngoài ra, thực hiện các biện pháp phòng ngừa cũng là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.