Trong những năm gần đây, chế độ ăn giàu đạm (protein) trở thành xu hướng phổ biến, đặc biệt ở những người tập gym, vận động viên hoặc người muốn giảm cân nhanh chóng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tranh cãi xung quanh việc chế độ ăn giàu đạm có hại cho thận không. Có ý kiến cho rằng việc nạp quá nhiều đạm sẽ làm tăng gánh nặng cho thận, gây tổn hại lâu dài. Vậy sự thật là gì? Bài viết này sẽ phân tích từ góc độ khoa học để giúp bạn có cái nhìn toàn diện.
Tác động của chế độ ăn giàu đạm đến chức năng thận
Khi tìm hiểu chế độ ăn giàu đạm có hại cho thận không, trước tiên cần hiểu cơ chế hoạt động của thận. Thận có nhiệm vụ lọc máu, loại bỏ các chất thải và duy trì cân bằng điện giải trong cơ thể. Protein sau khi được hấp thụ sẽ phân hủy thành acid amin, và quá trình này tạo ra ure, creatinine cùng nhiều sản phẩm cần được đào thải qua thận.
Việc ăn nhiều protein khiến lượng chất thải tăng lên, đồng nghĩa với việc thận phải làm việc nhiều hơn. Tuy nhiên, ở người khỏe mạnh, thận có khả năng thích ứng khá tốt với sự gia tăng này. Nhiều nghiên cứu cho thấy, chế độ ăn giàu đạm không làm tổn thương thận ở người bình thường. Nhưng ở những người có sẵn bệnh lý về thận, việc nạp quá nhiều protein có thể làm tình trạng xấu đi.
Chế độ ăn giàu đạm tốt cho người bình thường (Ảnh: Medlatec)
Cụ thể, một số trường hợp protein ảnh hưởng tiêu cực đến thận gồm:
- Người mắc bệnh thận mạn tính hoặc suy thận.
- Người bị tiểu đường kèm biến chứng thận.
- Người có huyết áp cao kéo dài gây ảnh hưởng đến chức năng lọc máu.
- Người lớn tuổi có chức năng thận suy giảm tự nhiên theo thời gian.
Trong các trường hợp này, chế độ ăn giàu đạm có thể khiến thận làm việc quá tải, dẫn đến tiến triển bệnh nhanh hơn.
Nạp bao nhiêu protein mỗi ngày là an toàn?
Để duy trì sức khỏe và tránh gây áp lực cho cơ quan lọc thải, việc xác định lượng protein phù hợp theo nhu cầu cá nhân là điều rất quan trọng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo lượng protein cho người trưởng thành khỏe mạnh là khoảng 0,8g/kg cân nặng/ngày. Trong trường hợp người vận động nhiều, tập luyện thể thao có thể cần đến 1,5 – 2g/kg cân nặng/ngày.
Việc vượt quá mức này trong thời gian dài, đặc biệt là khi không uống đủ nước, có thể tạo áp lực cho thận. Do đó, việc cân bằng lượng protein với tình trạng sức khỏe và cường độ vận động là yếu tố then chốt.
Lượng đạm nạp vào cơ thể tùy cân nặng mỗi người (Ảnh: AIA)
Để giúp bạn nhận diện nguy cơ sớm, dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp khi cơ thể nạp quá nhiều đạm:
- Khát nước liên tục, tiểu nhiều lần.
- Mệt mỏi, đau lưng vùng thận.
- Hơi thở có mùi amoniac do dư thừa nitơ.
- Tăng cân nhanh nhưng chủ yếu do giữ nước.
Nếu gặp các triệu chứng này, bạn nên kiểm tra sức khỏe thận và điều chỉnh chế độ ăn kịp thời.
Ăn đạm đúng cách để bảo vệ thận
Không chỉ phụ thuộc vào số lượng, cách lựa chọn và kết hợp nguồn đạm mới là yếu tố quyết định giúp cơ thể khỏe mạnh và giảm gánh nặng cho thận. Đạm có thể đến từ động vật và thực vật, và sự cân bằng hai loại này sẽ giúp giảm áp lực cho thận.
- Đạm động vật: thịt gà, cá, trứng, sữa – chứa đầy đủ acid amin thiết yếu nhưng nhiều cholesterol, dễ gây tăng axit uric.
- Đạm thực vật: đậu, hạt, ngũ cốc nguyên hạt – giàu chất xơ, ít chất béo bão hòa, hỗ trợ thận hoạt động nhẹ nhàng hơn.
Kết hợp cả hai nguồn đạm, duy trì uống đủ nước và ăn nhiều rau xanh sẽ giúp thận khỏe mạnh hơn, kể cả khi bạn áp dụng chế độ ăn giàu đạm.
Kết hợp đạm thực vật và đạm động vật giữ cân bằng cho cơ thể (Ảnh: Bách hóa Xanh)
FAQ - Câu hỏi thường gặp về chế độ ăn giàu đạm và sức khỏe thận
1. Người khỏe mạnh ăn nhiều đạm có nguy cơ suy thận không?
Không. Các nghiên cứu cho thấy người có thận khỏe mạnh có khả năng thích ứng tốt với lượng protein cao, nhưng vẫn nên kiểm soát hợp lý.
2. Ăn đạm từ thịt đỏ có hại cho thận hơn so với đạm từ cá và đậu không?
Có. Thịt đỏ chứa nhiều purin và chất béo bão hòa, dễ tạo áp lực cho thận hơn so với đạm từ cá, gà hoặc thực vật.
3. Người tập gym có nên lo lắng về chế độ ăn giàu đạm?
Không cần quá lo, miễn là bạn tính toán lượng protein dựa trên cân nặng và uống đủ nước. Thận sẽ không bị tổn hại nếu bạn khỏe mạnh.
Như vậy, câu hỏi: “Chế độ ăn giàu đạm có hại cho thận không” không có một đáp án chung cho tất cả mọi người. Với người khỏe mạnh, thận có thể xử lý lượng đạm cao mà không gặp vấn đề. Tuy nhiên, ở những người có bệnh lý về thận hoặc yếu tố nguy cơ, ăn quá nhiều protein sẽ làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Điều quan trọng là cần lắng nghe cơ thể, thăm khám sức khỏe định kỳ và xây dựng chế độ ăn cân bằng để vừa duy trì thể lực, vừa bảo vệ thận trong lâu dài.
Xem thêm:
Những dấu hiệu nhận biết cơ thể đang bị dị ứng với đạm sữa bò là gì?
.jpg)
.png)
